ปลาหมอคางดำ : เอเลี่ยนน่านน้ำไทย

       ชั่วโมงนี้ไม่มีใครไม่รู้จัก เพชรฆาตในแหล่งน้ำของไทย ที่ได้แพร่ระบาดไปทั่วทุกภูมิภาคของไทยแล้วในขณะนี้ และทนต่อสภาพน้ำทุกรูปแบบ และเป็นมหันตภัยร้าย ที่ชาวประมงได้ขนานนามให้ว่า เอเลี่ยนแห่งลุ่มน้ำ "ปลาหมอคางดำ"

       ปลาหมอสีคางดำ หรือ ปลาหมอคางดำ จัดเป็นปลาที่กินเก่งมาก กินทุกอย่างทั้งแพลงก์ตอน พืช สัตว์น้ำตัวอ่อนทุกชนิด ทำให้ส่งผลกระทบโดยตรงต่อสัตว์น้ำพื้นถิ่น โดยเมื่อเล็ดลอดหลุดเข้าไปในบ่อเลี้ยงกุ้ง ภายในเวลาเพียงแค่ 2 เดือน ปลาชนิดนี้สามารถกินกุ้งจนหมดบ่อ สร้างความเสียหายกับเกษตรกรผู้เลี้ยงกุ้งจนขาดทุน

แล้วปลาหมอคางดำมาจากไหนกันล่ะ?

       ปลาหมอคางดำมีลักษณะภายนอกคล้ายคลึงกับปลาหมอเทศ โดยเฉพาะในวัยอ่อน มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกา โดยแพร่กระจายทั่วไปบริเวณชายฝั่งแอฟริกาตะวันออกเฉียงเหนือ

       ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2553 ได้มีการนำเข้าปลาหมอคางดำมาจากสาธารณรัฐกานา ทวีปแอฟริกา เพื่อนำมาปรับปรุงสายพันธุ์ปลานิลของไทย โดยได้นำปลาหมอคางดำมาเลี้ยงที่ศูนย์ทดลอง จ.สมุทรสงคราม และต่อมามีรายงานว่าปลาดังกล่าวได้ตายจนหมด จนกระทั่งปี พ.ศ. 2555 ถูกพบว่าปลาหมอคางดำได้แพร่ระบาดไปทั่วทุกพื้นที่ของ จ.สมุทรสงคราม

       ปลาหมอคางดำโตเต็มวัย ส่วนใหญ่จะพบอาศัยบริเวณปากแม่น้ำ และป่าชายเลน บริเวณน้ำกร่อย และสามารถทนต่อน้ำเค็มได้ดี ตัวโตเต็มวัยมีความยาวได้ถึง 8 นิ้ว หรือมากกว่านั้น สามารถผสมพันธุ์และวางไข่ได้ตลอดทั้งปี วางไข่ได้ครั้งล่ะ 150-300 ฟอง 

ในระยะเวลา 4 เดือน ปลาหมอคางดำสามารถแพร่พันธุ์ได้จำนวนนับแสนๆตัว

โดยตัวผู้จะดูแลอนุบาลตัวอ่อนไว้ในปาก ใช้ระยะเวลานาน 2-3  สัปดาห์ ซึ่งเป็นระยะเวลานานพอที่ให้ลูกปลาตัวอ่อนแข็งแรงและสามารถเป็นนักล่าตัวอ่อนสัตว์น้ำชนิดอื่นๆได้

แล้วอาหารสำหรับปลาหมอคางดำล่ะ?

       เนื่องจากปลาหมอคางดำเป็นปลาที่กินทั้งพืชและสัตว์เป็นอาหาร ไม่เว้นแม้กระทั่งแพลงก์ตอน พวกลูกหอย 2 ฝา รวมไปถึงซากของสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆ

       โดยอาหารที่ปลาหมอคางดำชอบกินมากที่สุด คือ กุ้งทะเล กุ้งขาว กุ้งแชบ๊วย รวมถึงลูกปลาตัวอ่อน

สิ่งที่น่าวิตกกังวลเกี่ยวกับปลาหมอคางดำ??

       ปลาหมอคางดำ เป็นปลาที่สามารถย่อยอาหารได้ภายในทุก 30 นาที จึงทำให้มีความต้องการอาหารอยู่ตลอดเวลา

ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำ??

       ปลาหมอคางดำจะเข้ามารุกรานทำลายสัตว์น้ำในระบบนิเวศทางธรรมชาติ ทำให้สูญเสียทางชีวภาพ ส่งผลให้ปลาบางชนิดเสี่ยงที่จะสูญพันธุ์ และทำให้ระบบนิเวศใต้น้ำเสียสมดุลตามมา

       โดยขณะนี้กรมประมงได้รายงานว่าปลาหมอคางดำแพร่ลงสู่น่านน้ำอ่าวไทยระยะทางไกลถึง 3 ไมล์ทะเล เป็นที่เรียบร้อยแล้ว

วิธีกำจัด/ ป้องกัน การแพร่กระจาย ของปลาหมอคางดำ??

       ณ ปัจจุบัน ทางหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ออกนโยบายให้ชาวบ้านช่วยกันล่าปลาหมอคางดำเพื่อนำมาทำอาหาร แปรรูปเป็นอาหารสัตว์ น้ำปลา และผลิตภัณฑ์แปรรูปอื่นๆ ด้วยวิธีการจับ และการใช้ปลากระพงขาว ปลาชะโด เป็นต้น โดยปล่อยลงสู่แหล่งน้ำ เพื่อช่วยเป็นนักล่าในการกินปลาหมอคางดำ

และสุดท้ายนี้คงต้องใช้เวลานานพอประมาณ ที่จะช่วยกันกำจัดปลาหมอคางดำให้ลดน้อยลง และคงเป็นไปได้ยาก ที่จะกำจัดให้ปลาหมอคางดำสูญพันธุ์ไปจากประเทศไทย