วิกฤตเศรษฐกิจ 1929 สาเหตุเกิดจากอะไรเป็นสำคัญ?
มหาวิกฤตเศรษฐกิจ (Great Depression) เป็นภาวะเศรษฐกิจตกต่ำที่รุนแรงและยาวนานที่สุดในศตวรรษที่ 20 เริ่มต้นขึ้นเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม ค.ศ. 1929 จากการพังทลายของตลาดหุ้นวอลล์สทรีท และส่งผลกระทบไปทั่วโลกจนถึงปลายทศวรรษ 1930
สาเหตุของมหาวิกฤตเศรษฐกิจนั้นซับซ้อน แต่ปัจจัยหลักๆ ดังต่อไปนี้มีส่วนสำคัญ:
- การเก็งกำไรในตลาดหุ้นมากเกินไป: ในช่วงทศวรรษ 1920 ตลาดหุ้นอเมริกามีการเก็งกำไรอย่างบ้าคลั่ง ราคาหุ้นถูกเป่ามูลค่าสูงเกินจริงอย่างมาก เมื่อฟองสบู่แตกในปี 1929 ราคาหุ้นร่วงลงอย่างรุนแรง นำไปสู่จุดเริ่มต้นของมหาวิกฤตเศรษฐกิจ
- การกระจายรายได้ที่ไม่เท่าเทียมกัน: ในช่วงทศวรรษ 1920 การกระจายความมั่งคั่งในอเมริกาไม่เท่าเทียมอย่างมาก ชนชั้นนำมีทรัพย์สินจำนวนมาก ในขณะที่ประชาชนทั่วไปมีรายได้ต่ำ ความเหลื่อมล้ำนี้ส่งผลให้ความต้องการบริโภคไม่เพียงพอ นำไปสู่ภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจ
- ระบบการเงินที่เปราะบาง: ระบบการเงินของอเมริกาในเวลานั้นไม่ได้รับการควบคุมอย่างเพียงพอ ธนาคารมีหนี้เสียจำนวนมาก เมื่อตลาดหุ้นพังทลาย ธนาคารหลายแห่งล้มละลาย นำไปสู่วิกฤตการเงินและทำให้เศรษฐกิจตกต่ำหนักลงไปอีก
- นโยบายของรัฐบาลที่ผิดพลาด: ในช่วงแรกของภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ รัฐบาลอเมริกาใช้มาตรการที่ผิดพลาด เช่น การขึ้นอัตราดอกเบี้ยและการลดการใช้จ่าย ซึ่งกลับยิ่งทำให้วิกฤตเศรษฐกิจรุนแรงขึ้น
มหาวิกฤตเศรษฐกิจส่งผลกระทบต่ออเมริกาและโลกอย่างมาก
ภายในประเทศสหรัฐอเมริกา: ประชาชนหลายสิบล้านคนตกงาน ธุรกิจจำนวนมากล้มละลาย การผลิตภาคอุตสาหกรรมลดลงอย่างมาก สังคมมีความวุ่นวาย ทั่วโลก มหาวิกฤตเศรษฐกิจส่งผลกระทบไปทั่วโลก หลายประเทศเผชิญกับภาวะเศรษฐกิจถดถอย การค้าระหว่างประเทศลดลง เศรษฐกิจโลกตกต่ำ
มหาวิกฤตเศรษฐกิจยังส่งผลกระทบต่อความคิดและความเชื่อของผู้คนอย่างลึกซึ้ง ความเชื่อมั่นในระบบทุนนิยมของผู้คนลดลง เริ่มมองหาวิธีทางเศรษฐกิจใหม่ บทบาทของรัฐบาลในเศรษฐกิจเพิ่มมากขึ้น เศรษฐศาสตร์แบบเคนส์ได้รับความนิยม และระบบสวัสดิการสังคมและสิทธิแรงงานได้รับการปรับปรุง
มหาวิกฤตเศรษฐกิจเป็นช่วงเวลาที่มืดมนในประวัติศาสตร์ แต่ก็สอนบทเรียนอันมีค่าให้กับเรา รัฐบาลควรมีบทบาทเชิงรุกในการบริหารเศรษฐกิจเพื่อป้องกันภาวะเศรษฐกิจร้อนแรงเกินไปและเย็นเกินไป ระบบการเงินควรอยู่ภายใต้การกำกับดูแลที่เข้มงวดเพื่อป้องกันวิกฤตการเงิน และควรมีมาตรการเพื่อลดช่องว่างระหว่างคนรวยและคนจน และเพิ่มสวัสดิการสังคม
เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโศกนาฏกรรมที่คล้ายคลึงกันอีกครั้ง รัฐบาลและองค์กรระหว่างประเทศต่างๆ ได้ดำเนินการเพื่อเสริมสร้างการกำกับดูแลเศรษฐกิจและสวัสดิการสังคม
มหาวิกฤตเศรษฐกิจกินเวลานาน 10 ปีในสหรัฐอเมริกา จนกระทั่งสงครามโลกครั้งที่สองปะทุ ในปี 1939 เศรษฐกิจจึงค่อยๆ ฟื้นตัว มหาวิกฤตเศรษฐกิจเป็นวิกฤตเศรษฐกิจที่รุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์อเมริกา แต่ก็เป็นแรงผลักดันให้เกิดการปฏิรูปเศรษฐกิจและสังคมของสหรัฐอเมริกา และมหาวิกฤตเศรษฐกิจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อเศรษฐกิจโลก และเป็นหนึ่งในเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของศตวรรษที่ 20