อบเต่า ถวายตัว ประเพณีโบราณ
ประเพณีการถวายตัวเป็นบาทบริจาริกาของพระมหากษัตริย์ไทยนั้น ถือได้ว่าเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ โดยหญิงสาวที่ถวายตัวจะต้องผ่านพิธีกรรมต่างๆ มากมายเพื่อให้พร้อมสำหรับการเข้าถวายตัวต่อพระมหากษัตริย์
หนึ่งในพิธีกรรมที่สำคัญก่อนการถวายตัวก็คือ พิธีอบเต่า ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่หญิงสาวจะต้องนั่งบนกระโถนที่มีส่วนผสมของสมุนไพรและเครื่องหอมต่างๆ เพื่ออบร่ำอวัยวะเพศให้สะอาดและหอมสดชื่น เชื่อกันว่าพิธีกรรมนี้จะช่วยปกป้องหญิงสาวจากโรคภัยไข้เจ็บและทำให้ร่างกายอบอุ่นพร้อมสำหรับการร่วมหลับนอนกับพระมหากษัตริย์
ประวัติของพิธีอบเต่า
พิธีอบเต่านั้นปรากฏหลักฐานครั้งแรกในสมัยสุโขทัย โดยในพงศาวดารกรุงสุโขทัยฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ กล่าวถึงพิธีการถวายตัวของพระนางสิริมหามายา พระอัครมเหสีของพระเจ้าอู่ทองว่า
"ฝ่ายพระนางสิริมหามายานั้น พระราชบิดาพระราชทานชื่อให้พระนางว่า "สิริมหามายา" และพระราชทานนางนมชื่อ "นางนมจันทร์" เป็นผู้ดูแลพระนางสิริมหามายา เมื่อพระนางสิริมหามายาเจริญวัยขึ้น พระราชบิดาก็พระราชทานพระนางให้เป็นบาทบริจาริกาของพระเจ้าอู่ทอง พระเจ้าอู่ทองจึงโปรดให้นางนมจันทร์นำพระนางสิริมหามายาไปอบเต่าให้เรียบร้อยก่อน"
จากหลักฐานดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าพิธีอบเต่านั้นถือเป็นพิธีกรรมที่สำคัญสำหรับหญิงสาวที่จะถวายตัวเป็นบาทบริจาริกาของพระมหากษัตริย์ โดยพิธีกรรมนี้จะช่วยชำระล้างร่างกายและจิตใจของหญิงสาวให้สะอาดบริสุทธิ์พร้อมสำหรับการเข้าถวายตัวต่อพระมหากษัตริย์
ความเชื่อเกี่ยวกับพิธีอบเต่า
นอกจากพิธีอบเต่าจะเป็นพิธีกรรมที่มีความสำคัญแล้ว ยังมีความเชื่อต่างๆ เกี่ยวกับพิธีกรรมนี้อีกด้วย ดังนี้
- เชื่อว่าพิธีอบเต่าจะช่วยปกป้องหญิงสาวจากโรคภัยไข้เจ็บ
- เชื่อว่าพิธีอบเต่าจะทำให้ร่างกายของหญิงสาวอบอุ่นพร้อมสำหรับการร่วมหลับนอนกับพระมหากษัตริย์
- เชื่อว่าพิธีอบเต่าจะทำให้หญิงสาวมีกลิ่นกายหอมสดชื่น
พิธีอบเต่าในปัจจุบัน
ในปัจจุบัน พิธีอบเต่ายังคงเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน โดยยังคงมีการประกอบพิธีกรรมนี้อยู่บ้างในบางท้องถิ่น เช่น ชุมชนบ้านหัวรอ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยพิธีกรรมอบเต่าในปัจจุบันจะประกอบพิธีกรรมโดยนางพยาบาลหรือหมอตำแยเป็นผู้ดำเนินการ
พิธีอบเต่าเป็นประเพณีที่สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของหญิงสาวในฐานะบาทบริจาริกาของพระมหากษัตริย์ โดยพิธีกรรมนี้นอกจากจะเป็นการชำระล้างร่างกายและจิตใจของหญิงสาวให้สะอาดบริสุทธิ์แล้ว ยังแฝงไปด้วยความเชื่อต่างๆ เกี่ยวกับความสะอาด สุขภาพ และความสวยงามอีกด้วย