พรวด / โทะ / ซวด / โท๊ะ / กระทุ 

วันนี้มาพูดถึงต้นโทะ /พรวด / ซวด / โท๊ะ / กระทุ กันค่ะ ส่วนตัวเราไม่ได้รู้จัก หรือ เคยพบเห็น ต้นไม้นี้ หรือ ผลไม้นี้เลยคะ แต่เรามาเจอคนเอามาลงในเฟซบุ๊คแล้วคิดว่าชื่อแปลก ดอก และ ผล สวยดี เลยมาลองหาข้อมูลเพิ่มเติมดูคะ เลยเอาข้อมูลมาแบ่งปันสำหรับคนที่ไม่เคยรู้จัก หรือสำหรับใครที่รู้จักแต่ไม่รู้จักประโยชน์ของเขากันนะคะ

สมุนไพรโทะ มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า พรวดกินลูก (ปราจีนบุรี) / ซวด (จันทบุรี) / ง้าย ชวด พรวด (ตราด) / พรวดใหญ่ (ชลบุรี) / พรวดผี (ระยอง) / โท๊ะ (สงขลา) / กาทุ (ชุมพร) / ทุ โทะ (ภาคใต้) / กามูติง กามูติงกายู มูติง (มลายู) / ปุ้ย (เขมร)

เป็นพืชในวงศ์ชมพู่ แบ่งเป็น 2 พันธุ์ คือ

var. tomentosa พบในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และจีนตอนใต้ มีผงรังแคสีขาวปกคลุม

var. parviflora พบในอินเดียและศรีลังกา ใบมีผงรังแคสีครีมหรือสีเหลืองปกคลุม

โดยมักขึ้นตามบริเวณดินทราย ตามป่าโปร่ง ตายชายฝั่งทะเล ป่าชายหาด ชายป่าพรุ และป่าดิบเขา ตั้งแต่ระดับต่ำไปจนถึงระดับความสูงประมาณ 1,300 เมตร แต่จะพบมากในระดับต่ำๆ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นโทะ

ต้นโทะ เป็นไม้พุ่มเขียวชอุ่มทั้งปี ความสูงประมาณ 2-3 เมตร กี่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนสีขาว สามารถเติบโตขยายพันธุ์เป็นพืชเชิงเดี่ยวได้

ใบ มีรูปไข่ปลายมน (elliptic-oval) ยาวประมาณ 5-8 เซนติเมตร กว้างประมาณ 1.5-4 เซนติเมตร หน้าใบเป็นมัน ส่วนหลังใบมีขนละเอียดปกคลุม โดยมีเส้นใบนูนสามเส้น

ดอก สีของดอกโทะเป็นสีชมพูกุหลาบ กลีบดอกชั้นเดียว มีสีชมพูอ่อนถึงแก่ในช่อเดียวกัน ขนาดดอกกลม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-3 เซนติเมตร ออก 1-2 ดอกตามง่ามใบ ออกดอกทั้งปี

ผล อ่อนมีสีเขียวแล้วจะค่อยๆ สุกกลายเป็นสีแดง จนสุกจัดกลายเป็นสีม่วงอมดำ มีขนาดกว้างประมาณ 1-2 เซนติเมตร ขนสีขาวสั้นๆ มีเมล็ดมากกินได้ ออกผลในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม ลักษณะคล้ายผลบลูเบอรี่ แต่จะค่อนข้างยาวกว่า

สรรพคุณตามตำรายาไทย

ต้น ทั้งต้นใช้ต้มน้ำดื่มเพื่อบำรุงโลหิต

ผล ใช้ปรุงเป็นยารักษาโรคโลหิตจางของหญิงมีครรภ์ หรือใช้รักษาโรคบิด ท้องเสีย ท้องร่วง ปวดท้อง

รากและใบ ใช้ปรุงเป็นยารักษาอาการท้องเสีย กรดไหลย้อน ท้องร่วง ปวดท้อง ใช้กับสตรีหลังคลอดบุตร รักษาอาการกระเพาะอาหารอักเสบแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง แก้อาการอาหารไม่ย่อย ตับอักเสบ 

ใบ นำใบมาตำให้ละเอียดแล้วใช้พอกรักษาแผลหรือฝี หรือใช้น้ำต้มใบมาทำความสะอาดแผลเพื่อเป็นการฆ่าเชื้อโรค 

ราก นำมาต้มกินเป็นยารักษาอาการปวดหลัง ปวดเอว ปวดข้อ และรักษาการติดเชื้อที่ผิวหนังหรือผิวหนังพุพอง เป็นยารักษาเลือดออกจากมดลูกในหญิงหลังคลอด

ประโยชน์ของต้นโทะ

ผล สุกมีรสหวาน ส่วนดิบมีรสฝาด ใช้รับประทานได้ บางแห่งใช้ทำไวน์ผลไม้ ทำแยมหรือเยลลี่ ผลไม้กวน และยังเป็นอาหารของนก

ยางเหนียว จากเนื้อไม้สีดำใช้ทาฟันและคิ้วให้ดำ

ต้นโทะ เป็นไม้ดอกล้มลุกประเภทใบเลี้ยงคู่ กิ่งสี่เหลี่ยมมักมีขนปกคลุม ใบเป็นใบเดี่ยวคู่ตรงข้าม เรียงแบบสลับน้อย สามารถปลูกเป็นไม้ประดับเพื่อความสวยงามได้ แถมยังมีประโยชน์อีกมากมาย ต้นโทะขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

                                   LOMA 🐬🐬