การกินปลาแซลม่อน ไม่ใช่เรื่องดีอย่างที่เราคิด?
ผมเห็นเพื่อนๆหลายคนลงรูปการกินเนื้อปลาแซลม่อนอย่างชื่นชม ว่าสะอาดอร่อยเปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางอาหาร สมควรเอามาทำอาหาร “clean” ยอดนิยมของคนสมัยใหม่กัน
ผมอยากขอออกมาบอกกันครับ ว่าเนื้อ Salmon ส่วนใหญ่ที่ขายกันนี่ ไม่ “clean” ครับ ไม่ clean ทั้งในแง่อาหาร ไม่ clean ทั้งที่มา
แต่ผมคิดว่าเสียงที่ออกมาบอกของผมนี้คงไม่ดังนัก เพราะมันคงจะถูกกลบด้วยแรงโฆษณาของเงินมหาศาลของการค้าแซลม่อนครับ และก็อาจจะโดนคนที่ไม่เข้าใจอีกมากมายมารุมต่อว่าใน Social
เนื้อปลา Salmon ธรรมชาตินั้นดีแน่ครับ แต่ “Salmon” ที่เราเห็นดาษดื่นใน Super Market ของประเทศไทยนั้นเป็นปลาเลี้ยง เป็น Salmon จากฟาร์มครับ
แซลม่อนจากฟาร์มนั้นแตกต่างจากแซลม่อนธรรมชาติอย่างมากทั้ง คุณภาพในฐานะอาหาร, ความเป็นอยู่ของปลา และผลที่มันก่อให้เกิดต่อสิ่งแวดล้อม
ปลาแซลม่อนในฟาร์มนั้นเป็นสายพันธุ์ที่แตกต่างจากปลาในธรรมชาติ เช่นมีการเอาแอตแลนติกแซลม่อนไปเลี้ยงในแปซิฟิก นอกจากนี้พวกมันส่วนใหญ่ยังถูกตัดต่อพันธุกรรมเพื่อให้เติบโตได้เร็วได้ขนาดขายได้ในเวลาเพียงครึ่งหนึ่งของปลาสายพันธุ์ธรรมชาติ พวกมันถูกเลี้ยงอย่างแออัดอยู่ในกระชังตาข่าย
กระชังปลาแซลม่อนเหล่านี้มักจะตั้งอยู่ในทะเลใกล้ปากแม่น้ำเพื่ออาศัยให้กระแสน้ำช่วยถ่ายเทพัดพาสิ่งสกปรกออกจากกระชัง และปากแม่น้ำเหล่านี้ก็คือเส้นทางที่แซลม่อนธรรมชาติจะต้องผ่านเพื่อเข้าออกจากทะเลสู่แม่น้ำ
ด้วยความหนาแน่นของปลาในกระชังและการให้อาหารถี่ๆเพื่อให้ปลาโตเร็วที่สุด ทำให้เกิดของเสียจากกระชังลงสู่แหล่งน้ำอย่างมากมาย และความหนาแน่นของปลาในกระชังนี้ก็ทำให้เกิดโรคขึ้นในปลา จนต้องใช้ยาปฏิชีวนะอย่างหนัก และบ่อยครั้งที่โรคระบาดเหล่านี้ก็แพร่กระจายไปสู่แซลม่อนธรรมชาติที่ว่ายผ่านกระชัง
ปัญหาทีชัดเจนมากที่กระชังปลามีผลกระทบต่อปลาแซลม่อนธรรมชาติก็คือการระบาดของ Sea Lice ที่มีมากมายบนปลาในกระชัง
เมื่อลูกปลาแซลม่อนว่ายออกจากแม่น้ำสู่ทะเลผ่านกระชังปลา มันจะถูก Sea Lice รุมเกาะและดูดกินจนลูกปลาจำนวนมากต้องตายลงไม่มีโอกาสไปเติบโต
นอกจากนี้ยังมีปลาแซลม่อนหลุดออกมาจากกระชังอยู่เสมอ และปลาเหล่านี้เป็นอันตรายต่อแซลม่อนธรรมชาติอย่างมาก เพราะนอกจากอาจจะเอาเชื้อโรคมาแพร่แล้วมันก็อาจจะเอา DNA ที่ถูกตัดต่อของพวกมันมาปนกับสายพันธุ์ปลาในธรรมชาติ ซึ่งย่อมต้องเกิดการเสียหายอย่างร้ายแรง
ในด้านคุณค่าทางอาหารนั้นก็แตกต่างกันมาก ในขณะที่ Salmon ธรรมชาติเป็นอาหารที่เปี่ยมไปคุณค่าจากโปรตีนชั้นดี, โอเมก้า 3 ฯ ซึ่งมาจากการกินอาหารสะอาดในทะเลธรรมชาติและการว่ายน้ำอย่างอิสระเสรี เนื้อปลาแซลม่อนจากฟาร์มนั้นเต็มไปด้วยไขมันที่มาจากการให้อาหารปลาถี่ๆ ยาปฏิชีวนะที่ให้อย่างต่อเนื่อง และอาจจะมีเชื้อโรคต่างๆติดมาด้วย
นอกจากนี้การทำฟาร์มแซลม่อนยังเป็นเหตุอื้อฉาวของการคอรัปชั่นระดับคนในรัฐบาลของ Norway
ถึงแม้ว่าการทำฟาร์มแซลม่อนจะทำรายได้มหาศาลให้กับ Norway แต่ชาวนอร์เวย์ที่รู้ความจริงเรื่องนี้ต่อต้าน Salmon Farm และปฏิเสธที่จะบริโภคเนื้อปลาแซลม่อนจากฟาร์ม
บางคนถึงกับบอกว่า ไม่ซื้อมาให้แมวกิน
ที่เล่ามายืดยาวนี้ ก็เพราะอยากให้เราเข้าใจเบื้องหลังของเรื่องที่เราถูกทำให้เข้าใจผิดกันมาตลอดครับ ผมก็กินมาเยอะจนมาเข้าใจเรื่องนี้
ถ้าอยากกินปลาแซลม่อนที่เป็นอาหารสะอาด มีคุณค่าทางอาหาร และเป็นมิตรต่อธรรมชาติ ค้นหาคำว่า “ขาย Wild Salmon” ครับ มีให้ซื้อกันในเมืองไทย ราคาก็ไม่ได้แพงกว่าฟาร์มแซลม่อนที่ขายกัน
ถ้าอยากอ่านเรื่องแซลม่อนเพิ่มเติม ลองอ่านบทความนี้ที่ผมเขียนไว้
https://thailandoutdoor.com/2023/01/22/salmon-fishing-norway/
และภาพยนต์สารคดีที่เล่าเรื่องนี้ได้ดีที่สุดเรื่องหนึ่งคือเรื่องนี้ โดยการสนับสนุนจาก patagonia ครับ
https://youtu.be/XdNJ0JAwT7I