สิวอุดตัน (Comedones) เกิดจากอะไร มีวิธีรักษาสิวอุดตันให้หายขาดหรือไม่

ปัญหาผิวหน้าที่เป็นปัญหาหลัก ๆ เลยนั่นก็คือ สิวอุดตัน ค่ะ นอกจากจะสร้างความรำคาญ ทำให้ผิวดูไม่เรียบเนียนแล้ว ยังเป็นต้นเหตุของการเกิดสิวอักเสบที่เป็นปัญหาใหญ่กว่าเดิมอีกด้วย ในบทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับสิวอุดตันเกิดจากอะไร จะรักษาสิวอุดตัน วิธีลดสิวอุดตันมีอะไรบ้าง เป็นสิวอุดตันใช้อะไรดี รวมถึงคำถามยอดนิยมเกี่ยวกับสิวอุดตัน

สารบัญบทความ

• สิวอุดตันคืออะไร
• ชนิดของสิวอุดตัน
• สิวอุดตันเกิดจากอะไร
• สิวอุดตันเกิดขึ้นที่ไหนได้บ้าง
• วิธีการป้องกันสิวอุดตัน
• วิธีการรักษาสิวอุดตันรักษายังไง
• คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับสิวอุดตัน

สิวอุดตันคืออะไร

Comedones หรือ สิวอุดตัน เป็นสิวชนิดไม่อักเสบ สิวอุดตันเป็นสิวหัวแข็งเม็ดเล็ก ๆ ที่มีลักษณะเป็นก้อนไขมันแข็ง ๆ อยู่ภายใต้ผิวหนัง บางครั้งอาจมองเห็นหัวสิวได้ด้วยตาเปล่า เป็นตุ่มนูนหัวดำ หรือบางครั้งอาจต้องลูบแล้วจะสัมผัสถึงตุ่มไตแข็ง ๆ ใต้ผิวหนัง โดยชนิดของสิวอุดตันมีทั้งหมด 2 ชนิด คือ สิวอุดตันหัวเปิด หรือสิวอุดตันหัวดำ และ สิวหัวปิด หรือสิวอุดตันหัวขาว รายละเอียดจะขอยกไปอธิบายในหัวข้อถัดไป

ชนิดของสิวอุดตัน

สิวหัวดำ (Blackheads) หรือ สิวอุดตันหัวดำ

สิวหัวดำแข็ง ๆ เป็นสิวอุดตันหัวเปิด มีลักษณะเป็นก้อนไขมัน โดยหัวสิวจะเป็นสีดำจากการที่ก้อนไขมันที่โผล่ออกมานอกรูขุมขนเกิดการออกซิไดซ์หรือการทำปฏิกิริยากับอากาศภายนอกทำให้หัวสิวกลายเป็นสีดำนั่นเอง สิวอุดตันหัวดำนี้สามารถรักษาได้ง่ายโดยการกดออก แต่หากกดผิดวิธีก็สามารถทำให้เกิดการอักเสบได้เช่นกัน

สิวหัวขาว (Whiteheads) หรือ สิวอุดตันหัวขาว

สิวอุดตันหัวขาว เป็นสิวหัวปิดหรือสิวไม่มีหัวที่อาจสังเกตด้วยตาได้ยาก เพราะมีสีใกล้เคียงกับผิวหนังเรา แต่เมื่อลองสัมผัสจะรู้สึกถึงก้อนไขมันหรือสิวหัวแข็ง ๆ อยู่ภายใต้ผิวหนัง สิวชนิดนี้จะเกิดการอุดตันอยู่ภายใต้ผิวหนัง ทำให้ไม่มีหัวจึงไม่สามารถกดออกได้ และสิวหัวปิดนี้ยังสามารถพัฒนากลายเป็นสิวอักเสบต่อไปได้หากเกิดการติดเชื้อ หรือมีสิ่งกระตุ้นเช่น การกดสิวอุดตันหัวปิด

สิวอุดตันเกิดจากอะไร

สาเหตุสิวอุดตันเกิดจากการที่ต่อมไขมันภายใต้ผิวหนังได้ผลิตไขมันออกมามากเกินความจำเป็น ประกอบกับการที่เซลล์ผิวหนังที่ตายแล้วเกิดการอุดตันอยู่ภายในรูขุมขน เมื่อซากเซลล์ผิวหนังและไขมันที่อยู่ภายในรูขุมขนรวมตัวกัน ทำให้เกิดเป็น Comedones หรือสิวอุดตันนั่นเอง 

ในบางครั้งการอุดตันไม่ได้เกิดจากซากเซลล์ผิวหนังเพียงอย่างเดียว อาจมีสาเหตุจากภายนอกได้ อย่างเช่น สิ่งสกปรกภายนอกอย่างฝุ่นละออง ครีมบำรุงผิว เครืองสำอางที่ทำความสะอาดไม่หมด เกิดการตกค้างอยู่ภายในรูขุมขน เมื่อไขมันจากต่อมไขมันผลิตไขมันมาที่รูขุมขนเจอสิ่งสกปรกเหล่านี้ก็ทำให้เกิดการอุดตันได้เช่นกัน  

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่น ๆ ที่สามารถทำให้เกิดสิวอุดตัน ได้แก่

• การระคายเคืองจากสารเคมี หากผิวหนังเกิดอาการแพ้สารเคมีในผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ครีมบำรุงหน้า แม้กระทั่งผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดใบหน้าและทำความสะอาดร่างกาย ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดสิวอุดตันได้
• ฮอร์โมน โดยเฉพาะในวัยรุ่นหรือวัยเจริญพันธุ์ที่มีฮอร์โมนพุ่งพล่าน ฮอร์โมนนี้ไปกระตุ้นให้ต่อมไขมันสร้างไขมันออกมาเป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน เกิดเป็นสิวอุดตันนั่นเอง
• ความเครียด เพราะความเครียดจะไปส่งผลต่อระดับฮอร์โมนในร่างกาย เมื่อฮอร์โมนเกิดความผิดปกติก็สามารถทำให้เกิดสิวอุดตันได้ง่ายกว่าปกติ
• การรับประทานอาหารที่มีไขมันมาก หรืออาหารที่มีน้ำตาลสูง ก็สามารถทำให้เกิดสิวอุดตันได้ง่ายเช่นกัน
• การใช้ยาบางชนิด ยาบางชนิดมีผลข้างเคียงที่ทำให้เกิดการสร้างน้ำมันออกมามากกว่าปกติ ก่อให้เกิดสิวอุดตันได้
• พันธุกรรม การเกิดสิวอุดตันบนผิวจะเกิดยากง่ายขึ้นอยู่กับสภาพผิวด้วยเช่นกัน หากพ่อแม่สภาพผิวไม่แข็งแรง ลูกก็อาจได้รับลักษณะผิวที่ไม่แข็งแรง เป็นสิวอุดตันได้ง่ายมาด้วย
• บริเวณผิวหนังเกิดการระคายเคือง เช่น การบีบสิว ขัดผิวหน้า การลอกเซลล์ผิว การทำเลเซอร์ ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดการอุดตันได้มากขึ้น

สิวอุดตันเมื่อเป็นขึ้มาแล้วหากมีสิ่งกระตุ้นหรือเกิดการติดเชื้อ จากสิวไม่อักเสบก็จะพัฒนากลายเป็นสิวอักเสบที่เป็นปัญหาผิวที่ร้ายแรงและรักษาได้ยากกว่าเดิม

สิวอุดตันเกิดขึ้นที่ไหนได้บ้าง

สิวอุดตันที่แก้ม

สิวอุดตันที่แก้มมักเกิดจากการสัมผัสกับสิ่งสกปรก เช่น หมอน ที่นอน โทรศัพท์มือถือ อุปกรณ์แต่งหน้า รวมทั้งการทำความสะอาดใบหน้าที่ไม่สะอาดมากพอ อย่างเช่น การใช้เครี่องสำอาง ครีมบำรุงผิว ครีมกันแดดที่มักจะเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดการอุดตันง่ายขึ้น หากทำความสะอาดใบหน้าไม่ดีพอก็อาจทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขน เกิดเป็นสิวอุดตันได้

สิวอุดตันที่คาง

สิวอุดตันที่คางเป็นอีกหนึ่งจุดที่มักจะพบสิวอุดตัน เนื่องจากเป็นบริเวณที่สัมผัสกับสิ่งสกปรกได้ง่าย เช่น การเท้าคาง การรับประทานอาหาร แม้กระทั่งการใส่หน้ากากอนามัย ทำให้เกิดการหมักหมมและเกิดการสะสมสิ่งสกปรกจนทำให้เกิดการอุดตันเป็นสิวอุดตันได้ง่าย

สิวอุดตันที่หน้าผาก

สิวอุดตันที่หน้าผากเป็นจุดยอดฮิตที่มักจะชอบเป็นสิวอุดตัน เนื่องจากเป็นบริเวณที่มักจะมีเหงื่อออกและไหลผ่านค่อนข้างบ่อย ทำให้สิ่งสกปรกไปจับรวมตัวกับเหงื่อทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขนได้ง่าย นอกจากนี้หากไว้ผมหน้าม้า สิ่งสกปรกจากเส้นผมก็ทำให้เกิดการอุดตันได้ง่ายกว่าปกติเช่นกัน 

สิวอุดตันที่จมูก

สิวอุดตันที่จมูกมักเกิดจากการที่มีต่อมไขมันผลิตน้ำมันและไขมันออกมาเป็นจำนวนมาก และนอกจากนี้ยังเป็นบริเวณที่รูขุมขนค่อนข้างกว้างกว่าบริเวณอื่น ๆ เมื่อมีสิ่งสกปรกจากภายนอกหรือการที่มีซากเซลล์ผิวไปอุดตันก็สามารถก่อให้เกิดการอุดตันได้ง่าย โดยสิวอุดตันที่จมูกมักจะเป็นสิวอุดตันหัวดำ 

สิวอุดตันที่หลัง

สิวอุดตันที่หลังเกิดจากบริเวณผิวหนังที่หลังจะมีต่อมไขมันค่อนข้างมาก ทำให้เกิดการผลิตน้ำมันและไขมันออกมาค่อนข้างมาก และเมื่อรวมตัวกับสิ่งสกปรกไม่ว่าจะจากเสื้อผ้า ผ้าห่ม ที่นอน แม้กระทั่งเหงื่อไคลที่สะสมอยู่ภายใค้ร่วมผ้าก็สามารถทำให้เกิดสิวอุดตันได้

วิธีการป้องกันสิวอุดตัน

หน้าใสไร้สิวเป็นสิ่งที่ใคร ๆ ก็อยากจะเป็น ดังนั้นการป้องกันการเกิดสิวอุดตันจึงเป็นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ ถึงจะมีบางสาเหตุปัจจัยที่อาจทำให้การป้องกันการเกิดสิวอุดตันทำได้ไม่เต็มที่ แต่ยังไงก็ตามก็ยังสามารถลดโอกาสการเกิดสิวอุดตันได้ไม่มากก็น้อยค่ะ 

• ทำความสะอาดใบหน้าอย่างเหมาะสม

การทำความสะอาดผิวหน้าจะช่วยชะล้างสิ่งสกปรกที่ตกค้างอยู่บนผิวหนังและรูขุมขนบางส่วน ทำให้ลดโอกาสที่จะเกิดสิวอุดตันได้มากขึ้น โดยการล้างหน้าควรจะล้างประมาณ 2 ครั้งต่อวัน และใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าสูตรอ่อนโยน ไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคือง เพราะหากผิวหน้าแห้งมากเกินไปก็จะไปกระตุ้นให้ต่อมไขมันต้องผลิตไขมันออกมามากกว่าปกติ เกิดเป็นสิวอุดตันได้ง่าย

• ใช้คลีนซิ่งก่อนล้างล้างหน้า

หากเป็นผู้ที่ใช้เครื่องสำอาง ครีมบำรุงผิว ครีมกันแดด ก่อนจะล้างหน้าควรใช้คลีนซิ่งทำความสะอาดหน้าก่อนล้างหน้าทุกครั้ง เพราะการทำความสะอาดด้วยการล้างหน้าเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ ทำให้เกิดการอุดตันจนเกิดสิวอุดตันได้ แต่การใช้คลีนซิ่งควรเลือกชนิดที่เหมาะสมกับสภาพผิวของตนเอง และการใช้คลีนซิ่งเช็ดใบหน้าไม่ควรจะเช็ดแรงเกินไปเพราะจะไปทำให้หน้าเกิดการระคายเคืองได้

• ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว เพิ่มความชุ่มชื้น เติมน้ำให้ผิว

หากผิวหน้าที่ชุ่มชื้นอย่างเพียงพอจะทำให้การผลิตน้ำมันของต่อมไขมันกลับสู่สภาวะปกติ จึงเป็นการลดสิวอุดตันที่เกิดจากต่อมไขมันสร้างไขมันมากจนทำให้อุดตันนั่นเอง

• หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว เครืองสำอางที่มีน้ำมันเป็นส่วนประกอบ

โดยเฉพาะผู้ที่ผิวมัน การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมันเป็นส่วนประกอบก็จะยิ่งทำให้น้ำมันส่วนเกินบนใบหน้ามาก และทำให้เกิดการอุดตันในรูขุมขนจนเกิดสิวอุตดันได้

• ปรึกษาแพทย์ตั้งแต่เริ่มมีสิวอุดตัน

เพราะการเกิดสิวอุดตันในบางครั้งก็เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงภายในร่างกาย ทำให้แค่อาศัยการทำความสะอาดและหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำมันก็ไม่ได้ช่วยให้ไม่เกิดสิวอุดตัน ดังนั้นหากเริ่มเป็นสิวอุดตัน ควรเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อทำการประเมินถึงลักษณะของสิว รวมทั้งหาสาเหตุการเกิดสิวเพื่อจะได้หาวิธีลดสิวอุดตันที่เหมาะกับตัวเรามากที่สุด

วิธีการรักษาสิวอุดตันรักษายังไง

ยาลดสิวอุดตัน

ยาลดสิวอุดตัน เป็นวิธีลดสิวอุดตันที่สามารถทำได้ง่ายเพราะไม่ต้องทำหัตถการโดยแพทย์หรือพยาบาลแต่อย่างใด แต่อย่างไรก็ตามการใช้ยาลดสิวอุดตันก็ควรจะอยู่ในความดูแลของแพทย์และเภสัชกร เนื่องจากลักษณะการเกิดสิวอุดตันของแต่ละคนจะแตกต่างกัน ดังนั้นการใช้ยาแก้สิวอุตดันก็ต้องแตกต่างกันตามอาการ หากใช้ยาผิดประเภทการรักษาสิวอุดตันอาจไม่หายขาด และอาจเกิดการดื้อยาในภายหลังได้ ตัวอย่างยาที่แพทย์มักจะจ่ายให้กับผู้ที่มีปัญหาสิวอุดตันมีดังนี้

• กรดไกลโคลิค (Glycolic Acid), กรดซาลิไซลิค (Salicylic Acid) ที่ช่วยในเรื่องการผลัดเซลล์ผิวที่ตายหลุดออก ทำให้เกิดการอุดตันน้อยลง 
• เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดสิว ทำให้สิวอุดตันไม่พัฒนากลายไปเป็นสิวอักเสบ
• เรตินอยด์ (Retinoid) หากอาการของสิวอุดตันค่อนข้างมาก อาจใช้เรตินอยด์ช่วยละลายสิวอุดตัน ลดการทำงานของต่อมไขมันช่วยให้สิวอุดตันลดลง แต่มักจะมีผลข้างเคียงทำให้ผิวลอก ระคายเคืองได้

การใช้ยาลดสิวอุดตันควรใช้ตามที่แพทย์แนะนำ นอกจากยาลดสิวอุดตันที่กล่าวไป หากสิวที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนแพทย์อาจให้รับประทานยาที่จะไปปรับระดับฮอร์โมนอย่างยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ก็จะทำให้การเกิดสิวลดลงได้

รักษาสิวอุดตันแบบกด

การกดสิวอุดตันเป็นอีกวิธีรักษาสิวอุดตันที่ทำได้ง่าย ให้ผลเร็ว เพราะเป็นการกำจัดสิวให้หลุดออกไปจากชั้นผิวหนังได้เร็ว แต่การรักษาสิวอุดตันด้วยการกดสิวนั้นเป็นหัตถการที่ต้องทำโดยแพทย์หรือพยาบาลที่มีความเชี่ยวชาญเท่านั้น เพราะสิวอุดตันที่สามารถรักษาด้วยการกดสิวจะทำได้เฉพาะสิวอุดตันหัวเปิดหรือสิวอุดตันหัวดำเท่านั้น หากไม่มีความเชี่ยวชาญไปกดสิวอุดตันหัวปิดเข้า นอกจากสิวอุดตันกดไม่ออกแล้วยังเป็นการกระตุ้นให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบ พัฒนากลายเป็นสิวอักเสบที่รักษาได้ยากกว่าเดิม หรือหากกดสิวหัวดำบีบไม่ออกหรือกดออกมาไม่หมดก็สามารถทำให้เกิดการอักเสบขึ้นได้เช่นกัน

รักษาสิวอุดตันแบบไม่กด

การรักษาสิวอุดตันแบบไม่กดที่นอกจากการใช้ยารักษาสิวอุดตันแล้วยังมีวิธีลดสิวอุดตันวิธีอื่น ๆ อีกด้วย ได้แก่ 

• การใช้ความเย็น (Cryotherapy) ใช้ความเย็นในระยะเวลาสั้น ๆ ทำให้สิวบริเวณนั้นแห้งและหลุดออกได้ง่าย
• การจี้ด้วยไฟฟ้า (Electrosurgery) อาศัยความร้อนจากไฟฟ้ากำจัดสิวอุดตันออกไป
• การกรอผิว (Microdermabrasion) เป็นเครื่องมือที่ประกอบด้วยผลึกคริสตัล กรอบริเวณผิวที่เป็นสิวอุดตัน ทำให้สิวอุดตันหลุดออกไป
• การใช้เลเซอร์สิวอุดตัน การรักษาด้วยเลเซอร์จะช่วยให้สิวอุดตันลดลง นอกจากนี้ยังฆ่าเชื้อสิวไม่ให้เกิดการพัฒนาไปเป็นสิวอักเสบอีกด้วย

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับสิวอุดตัน

บีบสิว กดสิวอุดตันเป็นอันตรายไหม ทำให้หายเร็วขึ้นไหม

ตอบ การกดสิวอุดตันนั้นจะช่วยให้สิวอุดตันหลุดออกไปจากผิวเร็วขึ้น ลดโอกาสที่สิวจะเกิดการติดเชื้อและพัฒนาไปเป็นสิวอักเสบ และนอกจากนี้ยังกดโอกาสการเกิดหลุมสิวในภายหลังด้วย แต่สิวอุดตันที่สามารถกดได้ต้องเป็นสิวหัวเปิดหรือสิวอัดตันหัวดำเท่านั้น หากไปกดสิวอุดตันหัวปิด สิวอุดตันไม่มีหัว สิวอุดตันที่ยังไม่สุกดีก็อาจทำให้เกิดการติดเชื้อและอักเสบเป็นสิวอักเสบได้ ทำให้การรักษายากกว่าเดิม ดังนั้น การกดสิวอุดตันสามารถทำได้ไม่เป็นอันตรายหากผู้ที่ทำหัตถการเป็นแพทย์หรือพยาบาลผู้เชี่ยวชาญ

มีวิธีรักษาสิวอุดตัน สิวผดด้วยตัวเองหรือไม่

ตอบ หากสิวอุดตันไม่รุนแรงสามารถทำการรักษาสิวอุดตัน สิวผดด้วยตัวเองได้ โดยการใช้ยาทาบริเวณที่เกิดสิว สำหรับยารักษาสิวอุดตันสามารถซื้อได้ในร้านขายยา จะมียารักษาสิวอุดตันที่สามารถใช้ได้เองตามคำแนะนำของเภสัชกร นอกจากนี้ต้องรักษาความสะอาดใบหน้าและผิวที่เป็นสิวอย่างเหมาะสม หลีกเลี่ยงปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดสิวอุดตันง่ายอย่างการรับประทานของทอด มัน น้ำตาลสูง การสูบบุหรี่ ความเครียด เป็นต้น แต่หากการเกิดสิวอุดตันมากก็ควรเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุการเกิดสิว รวมทั้งวิธีรักษาสิวที่เหมาะสมกับสภาพผิวและอาการของแต่ละคน

สิวอุดตันหายเองได้ไหม

ตอบ สิวอุดตันสามารถหายเองได้ในบางครั้ง เช่น สิวหัวเปิดหรือสิวหัวดำที่มีโอกาสหลุดออกจากผิวได้ง่าย ก็ไม่จำเป็นต้องกดสิวหรือทายา แต่หากสภาพผิวไม่แข็งแรง การเกิดสิวอุดตันก็ไม่สามารถหายได้เอง จำเป็นต้องรักษาเพื่อไม่ให้เกิดสิวที่รักษาได้ยากอย่างสิวอักเสบ