โพสต์น่าคิด!! เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง พูดถึงวุฒิสภา “ไส้ติ่งประชาธิปไตย” เลือกสรรแต่งตั้งจาก คสช. จำนวน 250 คน

เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง โพสต์ไว้ 12 ข้อ สว. ไส้ติ่งนั้นเป็นแบบไหนลองอ่านกัน

วุฒิสภา “ไส้ติ่งประชาธิปไตย”
ดร.เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง

วันที่ 11 พ.ค.นี้ เราคงได้เห็นโฉมหน้าสมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการเลือกสรรแต่งตั้งจาก คสช. จำนวน 250 คน
​ถ้าจะพิจารณาความเหมาะสมของสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) จะต้องพิจารณาที่มาของ ส.ว. ควบคู่เปรียบเทียบกับอำนาจหน้าที่
​
​1. ในหลักการของระบอบประชาธิปไตย ที่เน้นการมีส่วนร่วมและอำนาจของปวงชน ส.ว.ที่มีที่มาจากประชาชน เช่น การเลือกตั้งจากประชาชน ก็น่าจะมีอำนาจหน้าที่มาก แต่ถ้า ส.ว.ที่มีที่มาจากการแต่งตั้งสรรหาจากกลุ่มบุคคลหรือบุคคลก็ควรจะมีอำนาจหน้าที่น้อยกว่า

​2. ประเทศไทยมี ส.ว.มาแล้วหลายประเภท ตั้งแต่มีการแต่งตั้งจากผู้มีอำนาจ คือ รัฐบาลในขณะนั้น ซึ่งก็มีอำนาจเพียงกลั่นกรองกฎหมาย และอภิปรายท้วงติง แต่อำนาจสุดท้ายแท้จริงอยู่ที่สภาผู้แทนราษฎร
มาจนถึง ส.ว.ที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน (รัฐธรรมนูญ 2540) มีอำนาจเพิ่มเติมจากกลั่นกรองกฎหมาย อภิปรายท้วงติงแล้ว ยังมีอำนาจถอดถอนผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง และมีอำนาจเลือกสรรองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ เช่น กกต. ปปช. ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลปกครอง เป็นต้น
​
​3. ส.ว.ที่ประเทศของเราจะมีในอีกไม่กี่วัน มีที่มาอยู่ 3 ประเภท
​3.1 เป็นโดยตำแหน่ง 6 คน เป็นบุคคลในแวดวงทหาร ตำรวจ และกองทัพทั้งสิ้น ได้แก่ ผบ.เหล่าทัพทั้งสามเหล่าทัพ ผบ.ทหารสูงสุด ผบ.สำนักงานตำรวจแห่งชาติ และปลัดกระทรวงกลาโหม
​3.2 โดยการสรรหาแต่งตั้งจาก คสช. 194 คน
​3.3 จากการให้ผู้ประสงค์จะเป็น ส.ว. สมัคร และเลือกกันเองให้ได้จำนวน 200 คน แล้ว คสช.เลือกเหลือ 50 คน
​โดยสรุป คือ มาจากดุลยพินิจและการแต่งตั้งของ คสช.

​4. ส.ว.ที่จะมีขึ้น 250 คน มีอำนาจและภารกิจพิเศษเพิ่มเติม จากการกลั่นกรองกฎหมาย อภิปรายท้วงติงแนะนำ คือ มีอำนาจเลือกนายกรัฐมนตรี และมีอำนาจร่วมพิจารณากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการปฏิรูปประเทศและยุทธศาสตร์ชาติ

​5. ส.ว. 250 คนในครั้งนี้ จะมีอายุการทำงานในอำนาจดังกล่าว 5 ปี เท่ากับว่า วุฒิสภาใน 5 ปีแรก มีบทบาทมากเป็นพิเศษ สามารถเลือกนายกรัฐมนตรีได้อย่างน้อย 2 สมัย
ซึ่งก็คือเป็นผู้กำหนดสำคัญในการจัดตั้งรัฐบาล

​6. จึงมิพักต้องสงสัยว่า คสช.และรัฐบาลปัจจุบัน จะคัดเลือกแต่งตั้งคนที่จะสนับสนุนคนที่รัฐบาลและ คสช.สนับสนุนให้เป็นนายกฯ ต่อ ซึ่งก็คือสนับสนุน พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯ ปัจจุบันและหัวหน้า คสช. และผู้ร่วมสำคัญในการคัดสรรแต่งตั้งคนเป็น ส.ว. มาเลือกตัวเองเป็นนายกฯ

​7. มิพักต้องสงสัยว่า บุคคลที่จะได้เป็น ส.ว.ในครั้งนี้ ก็จะเป็นข้าราชการและอดีตข้าราชการ โดยเฉพาะข้าราชการทหารจากกองทัพทั้งสาม ตำรวจ และข้าราชการพลเรือน จะมีบุคคลในแวดวงธุรกิจ นักวิชาการ สื่อมวลชนบ้าง ก็ต้องเป็นผู้ที่รู้ใจ หรือ “ใจสั่งมา”

​8. จึงเป็นเรื่องไม่ง่าย ที่มีผู้ตั้งความหวัง และเรียกร้องให้ ส.ว. 250 คนในครั้งนี้ ฟังความต้องการของประชาชน ผ่านคะแนนการเลือกตั้ง และผ่านการเสนอแนะ บอกกล่าวของสังคม จะเป็นจริง เสมือนการตั้งความหวังให้พยัคฆ์ออกลูกเป็นปลาโลมา

​9. ชอบหรือไม่ชอบ ก็ต้องอยู่กับระบอบประชาธิปไตยซ่อนรูปอย่างนี้ไปอีกระยะหนึ่ง
​คนชอบบทบาททหารในการเมืองไทย เพราะคิดว่าทหารดีกว่า บริสุทธิ์กว่านักการเมือง กองทัพและราชการดีกว่าพรรคการเมือง และก็ตั้งความหวังและจินตนาการว่า เราจะได้ “เผด็จการโดยธรรม” แต่ต้องไม่ลืมด้วยว่า ระบบตรวจสอบจากวุฒิสภาก็คงจะด้อยลงอย่างมาก
​คนที่ไม่ชอบ ก็คงจำต้องยอม เพราะไม่รู้จะทำอย่างไร 
สถาปนิกการเมืองฝีมือ “ดี” ได้ออกแบบไว้อย่างนี้

​10. ประวัติศาสตร์การเมืองไทย หลังยึดอำนาจรัฐประหาร แล้วมีพรรคการเมืองเพื่อสืบทอดอำนาจ แม้มีรัฐธรรมนูญที่เอื้อกับผู้มีอำนาจสุดๆ ก็อยู่ได้ไม่นาน เว้นแต่จะมี “ผู้นำโดยธรรม” เข้ามาครองประเทศ แต่พรรคการเมืองที่ตั้งขึ้นเพื่อสืบทอดอำนาจก็ไม่เคยมีพรรคใดคงอยู่ได้ยาวจนถึงปัจจุบัน

​11. ความพยายามของพรรคการเมืองกลุ่มหนึ่ง ที่จะ “ปิดสวิทช์” วุฒิสภา โดยร่วมกันจัดตั้งรัฐบาลให้ได้จำนวน ส.ส.มากล้นเกินครึ่งมากๆ ของสภาผู้แทนราษฎร (คือมากกว่า 375 คน ซึ่งเท่ากับมากเกินครึ่งของสองสภารวมกัน) คงจะเกิดได้ยาก เพราะตัวของกลุ่มพรรคการเมืองดังกล่าวก็มีปัญหาความน่าเชื่อถือ ความซื่อสัตย์ ความตรงไปตรงมาที่จะไม่สืบทอดอำนาจระบอบทักษิณ

12. จะมีพรรคการเมืองอย่างประชาธิปัตย์ ภูมิใจไทย ชาติไทยพัฒนา และอื่นๆ ที่ไม่คิดประโยชน์เฉพาะหน้า ระยะสั้น ไม่กระสันอยากร่วมอำนาจร่วมรัฐบาลมากน้อยแค่ไหน ซึ่งก็คงยากที่จะหวัง
แต่สำหรับ ส.ส.บางคนในบางพรรค เราอาจจะได้เห็นที่จะเป็นฝ่ายนิติบัญญัติอิสระ (ฝ่ายค้านสร้างสรรค์)

​ไส้ติ่งประชาธิปไตย
​ผมเคยเป็นสมาชิกวุฒิสภาที่มาจากการเลือกตั้ง เคยร่วมร่างรัฐธรรมนูญ 2550 เคยสังเกตเห็นว่า วุฒิสภาทำหน้าที่ในรัฐสภา เสมือนไส้ติ่งของร่างกายที่มีประโยชน์ไม่มาก
​จะใช้วุฒิสภาเพื่อประนอมอำนาจ ระหว่างอำนาจของสถาบันต่างๆ กลุ่มคนระดับสูง และอำนาจของประชาชนทั่วไป ก็ต้องออกแบบให้เหมาะสม อย่าให้อำนาจหน้าที่ล้ำเส้น ล้ำหน้าเกินไป
​ครั้งนี้ ไส้ติ่งถูกออกแบบให้ใหญ่ มีบทบาทมาก ก็ต้องจับตาดูว่าไส้ติ่งที่มีขนาดใหญ่ จะกระทบรบกวนอวัยวะอื่นรอบข้างมากน้อยแค่ไหน ร่างกายจะรู้ในเวลาไม่นาน ไส้ติ่งจะแตก หรือจะต้องตัด ก็จะได้เห็นกันครับ
...0...