เนเมซิส (Nemesis) เทพีแห่งการล้างแค้น

เทพี Nemesis ชาวกรีกยกย่องให้เทพีเนเมซิส เป็นเทพพีแห่งกฏแห่งกรรม และจะไม่ยอมปล่อยให้คนเลวลอยนวล อีกทั้งเชื่อกันว่า เทพีองค์นี้เป็นยอดหญิงที่แข็งแกร่งไม่แพ้เทพีและเทพองค์ได

เทพีเนเมซิส เห็นว่า หากใครกระทำความผิดและกรรมชั่ว ก็ย่อมสมควรได้รับการลงโทษ ด้วยเหตุนี้ ชาวกรีกและโรมันเห็นว่า ความพยาบาทหรือการล้างแค้น ถือเป็นสิทธิอันชอบธรรมที่เทพเจ้าพึงกระทำต่อมนุษย์ พวกเขาจึงยกย่องให้ เทพีเนเมซิส เป็นเทพีแห่งความพยาบาท หรือการสนองกรรม

เทพีเนเมซิส มีหน้าที่ลงโทษผู้ที่กระทำความชั่ว ผิดศีลธรรม คนที่เห็นแก่ตัว คนที่ไม่ยอมเอื้อเฟื้อแก่คนอื่น คนที่เย่อหยิ่ง หรือคนที่ปฏิเสธพรของเทพเจ้า แต่จะตอบแทนคุณความดีให้แก่ผู้ที่ทรงอยู่ในศีล และมีคุณธรรม

ตามประวัติของเทพีเนเมซิส เธอเป็นลูกสาวของ นิกซ์(Nyx) เทพีแห่งรัตติกาล ส่วนบิดาของเธอคือ โอเชียนัส(Oceanus) เนเมซิสมีรูปโฉมที่สวยงามเท่าๆกับ อโฟรไดท์ (Aphrodite) ผู้เป็นเทพีแห่งความงามและความรัก ด้วยความสวยของเทพีเนเมซิส ทำให้จอมเทพซีอุส(Zeus) ได้เข้าและเกิดความหลงใหล แต่เนเมซิสไม่ต้องการเข้าไปเกี่ยวพันกับซีอุส เธอจึงพยายามแปลงกายหนีเสียทุกครั้งที่พบเจอกับซีอุส แต่บางตำราก็กล่าวว่า ครั้งสุดท้ายเธอแปลงร่างเป็นห่าน แต่ซีอุสก็รู้ทันและรีบแปลงร่างเป็นหงส์เพื่อคู่กับเธอ เนเมซิสวางไข่ไว้ 1 ฟองที่กอหญ้า แต่บังเอิญมีคนผ่านมาเจอ จึงนำเอาไข่ฟองนี้ไปถวายแก่พระนางลีดา (Leda)  นางลีดาเก็บรักษาไข่ฟองนี้อย่างดีไว้ในกล่อง จนวันหนึ่ง ก็มีเด็กน้อยฟักออกมา นางลีดาตั้งชื่อให้แก่เด็กน้อยว่า “เฮเลน( Helen )” และช่วยเลี้ยงเด็กคนนี้โดยคิดว่าเป็นลูกของตนเอง เมื่อหนูน้อยเฮเลนเติบใหญ่ ก็กลายมาเป็นแม่สาวที่ทำให้เกิดสงคราม ณ กรุงทรอย(Trojan War)ขึ้นนั่นเอง

ในขณะที่ บางตำรากล่าวว่า ซีอุสเกิดหลงรักเนเมซิส แต่เมื่อถูกเนเมซิสปฏิเสธที่จะยอมแต่งงานด้วย พระองค์จึงไปขอให้อโฟรไดท์ช่วยเหลือ  อโฟรไดท์จึงช่วยแปลงกายเป็นนกอินทรีเข้าโจมตีซีอุสที่แปลงร่างเป็นหงส์  เจ้าหงส์ที่ปลอมตัวมาทำทีท่าเป็นอ่อนกำลัง และบินมาหาเนเมซิส ด้วยความใจดี เนเมซิสจึงอุ้มหงส์ตัวปลอมแนบกาย เมื่อเนเมซิสหลับ ซีอุสในร่างหงส์ก็แอบมีความสัมพันธ์กับเธอ จนเนเมซิสคลอดลูกออกมาเป็นไข่ เมื่อเทพเฮอร์เมส(Hermes) รู้ข่าว ก็อาสาเอาไข่ใบนั้นไปที่เมือง Sparta  เพื่อโยนไปที่ตักของพระนางลีดา ทันใดนั้นเอง แม่นางเฮเลนที่มีรูปโฉมงดงาม ก็กระโดดออกมาจากไข่ใบนั้นน (ส่วนใหญ่มักจะบอกว่าเฮเลนเป็นลูกของพระนางลีดา)

ส่วนบางตำรากลับกล่าวถึงเนเมซิสออกไปในอีกรูปแบบที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง ตำรากล่าวว่า เทพีหญิงองค์นี้มีลักษณะเป็นหญิงที่มีหน้าตาโหดเหี้ยม ในมือจะถือพังงาและล้อเอาไว้ บางครั้งก็มีปีกปรากฎด้วย องค์เทพีนี้จะคอยตามลงโทษผู้ที่กระทำความผิดไปทั่วทุกทิศอย่างอุตสาหะ  ไม่ว่าจะต้องลงน้ำหรือเดินทางบกก็ไม่หวาดหวั่น ดังที่มีพังงา(พวงมาลัยเรือ) และล้อ(ที่ใช้สำหรับรถแล่นบนบก) เป็นเครื่องหมาย แสดงถึงการเดินทางนั่นเอง

ณ กรุงโรม จะปรากฎอนุสาวรีย์ของเทพีเนเมซิส ตั้งประดิษฐานอยู่ในรัฐสภา เมื่อใดที่จะประกาศศึกต่อศัตรู ก็จะมีพิธีบวงสรวงเทพีเนเมซิสที่อนุสาวรีย์ก่อน ทั้งนี้ก็เพื่อให้สามารถทำศึกได้โดยมีเหตุผลอันชอบธรรมนั่นเอง