เป็นไข้เลือดออก จะเจาะเลือดตรวจได้อย่างไร
กลายเป็นประเด็นที่มีคนสอบถามเข้ามามาก ว่าอยากจะรู้ว่าเป็นไข้เลือดออก จะตรวจได้อย่างไร
ทำไมบางครั้งไปหาที่นี่บอกว่าไม่เป็น อีกที่บอกว่าเป็น
การวินิจฉัยไข้เลือดออก จะเริ่มจากการซักประวัติตรวจร่างกายก่อน
สมัยก่อนเลย ถ้ามีอาการไข้ร่วมกับมีอาการปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ ปวดกระบอกตา ผื่น หรือเลือดออก ... รัดแขน(อย่างถูกวิธี)แล้วเจอจุดเลือดออก เราก็จะสงสัยไข้เลือดออก
ถ้าอาการดูเป็นมาก ก็จะเจาะเลือดตรวจดูเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือด
ถ้าเป็นไม่มาก ก็อาจจะไม่เจาะเลือดตรวจ
ปัจจุบันด้วยอะไรหลายๆอย่าง ส่วนมากเจอเจาะเลือดหมด
และสิ่งที่เจาะตรวจมีดังนี้
1. CBC เจาะเม็ดเลือดรวม
สิ่งที่ดู : เม็ดเลือดขาว ต่ำกว่า5000 เกล็ดเลือดต่ำกว่า150000
ข้อดี : ราคาไม่แพง มีในโรงพยาบาลส่วนใหญ่
ข้อเสีย : ถ้าเจาะภายใน 72 ชั่วโมงแรก ผลจะปกติ , ถ้าคนไข้จำวันแรกที่มีไข้ผิด ก็แปลค่าผิด , คนไข้ไปกินยาหรืออาหารบางชนิด ผลก็จะปกติได้ทั้งที่จริงๆเป็นไข้เลือดออก , โรคหลายชนิดให้ผลเลือดนี้เหมือนไข้เลือดออก
ส่วนใหญ่ เวลามีไข้วันหรือสองวันแล้วไปหาหมอ ถ้าตรวจไม่เจออะไร หมอก็จะนัดไปตรวจใหม่ในวันที่สามของไข้แล้วเจาะดูค่านี้
2. Dengue Ns1Ag
สิ่งที่ดู : เป็นการตรวจโปรตีนของเชื้อไข้เลือดออกในเลือด
ข้อดี : ถ้าเจอก็แปลว่าเป็นไข้เลือดออกค่อนข้างแน่นอน 98%
ข้อเสีย : จะค่อนข้างไวในการตรวจไข้เลือดออกวันแรกๆและจะไวน้อยลงในวันหลังๆ ความไวอยู่ที่ 63% (คือตรวจไม่เจอ ก็ยังเป็นไข้เลือดออกได้) ราคาแพง , ไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล
ในทางทฤษฎี ใช้ตรวจเวลาจำเป็นต้องได้ผลการตรวจเร็ว เช่นอาการหนักในไข้วันแรกๆ และต้องการแยกว่าเป็นไข้เลือดออกที่ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ หรือเป็นโรคอื่นที่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
3. Dengue IgM
สิ่งที่ดู : ดูปริมาณภูมิต้านทานเฉียบพลัน IgM ต่อเชื้อไข้เลือดออก ซึ่งจำเพาะต่ออาการของไข้เลือดออก
ข้อดี : ถ้าเจอแปลว่าเป็นไข้เลือดออกค่อนข้างแน่นอน 99.9%
ข้อเสีย : ราคาแพง ไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล จะค่อนข้างไวในไข้เลือดออกวันกลางๆ ความไวอยู่ที่ 40 % (คือถ้าตรวจไม่เจอก็เป็นไข้เลือดออกได้)
2+3 บางครั้ง จะมีชุดตรวจที่ตรวจ DengueNs1Ag และ IgM พร้อมกัน เพื่อเพิ่มความไวจาก 60 และ 40% ให้กลายเป็น 90% ... ไวขึ้น
แน่นอน ยังแพงอยู่ และไม่ได้มีทุกโรงพยาบาล
4. Dengue PCR
สิ่งที่ดู : ตรวจหา DNA ของไข้เลือดออก
ข้อดี : ส่งได้มากกว่าแค่เลือด (เช่นกรณีสงสัยไข้เลือดออกขึ้นสมองก็ส่งจากน้ำไขสันหลังได้) ถ้าตรวจเจอก็ค่อนข้างแน่ชัดว่าใช่ 93%
ข้อเสีย : ตามกรรมวิธีปกติ ใช้เวลา 7 วันในการฟังผล ... ซึ่งไข้เลือดออกปกติ เป็น 7 วันก็หาย ไม่หายก็หนักไปแล้ว
(บางกรณีเร่งผลได้เร็วกว่านั้น)
ประโยชน์จากการเจาะตรวจเจอเร็ว : คือ ตรวจเจอเร็วก็รู้เร็ว ช่วยให้ลดความรู้สึกไม่แน่ใจ
เปลี่ยนการรักษาหรือไม่ : ถ้าอาการตรงไปตรงมา ส่วนมากไม่เปลี่ยนการรักษา
ดังนั้น วิธีที่ดีที่สุดคือ
หากเป็นไข้ ไม่สบาย ไปหาหมอ ให้ประวัติให้ครบถ้วน
หรือหากจะกินยาเอง ก็กินแต่ยาสามัญประจำบ้าน อย่าไปซื้อยาลดไข้สูง ยาฆ่าเชื้อแก้อักเสบปฏิชีวนะมากินเอง
เมื่อไปหาแล้ว ไม่ดีขึ้น ก็กลับไปหาหมอ
ตรวจเลือดเท่าที่จำเป็น
อย่าลืมว่าเป็นไข้ ไม่ได้มีแต่ไข้เลือดออกโรคเดียวครับ
ความรู้สนุกๆแบบหมอแมว