ขนมบ้าบิ่น ของหวานชื่อแปลกของไทยกัน

ขนมบ้าบิ่นเป็นขนมโบราณที่มีมานานแต่ก็ยังหารับประทานได้ง่ายมาจนถึงทุกวันนี้ อาจจะเป็นเพราะวิธีทำที่ไม่ยุ่งยาก และที่สำคัญรสชาติหอมหวาน มัน อร่อย ของตัวขนมเองก็คงติดใจคนไทยมาช้านานด้วยเช่นกัน คราวนี้เรามาพูดถึงเรื่องชื่อของขนมโบราณชนิดนี้กันดีกว่าว่า ทำไมขนมไทยแสนอร่อยจึงมีชื่อเรียกขานที่ฟังดูแล้วทะแม่งปนขำแบบนี้ เอ๊ะ…หรือจะเป็นเพราะว่าความอร่อยของขนมเลยทำให้คนกินมีอารมณ์ดีจนบ้าบิ่นไปกันนะ แต่ฟังดูแล้วคงไม่น่าจะใช่นะคะ ถ้าอย่างนั้นเลิกฟุ้งซ่านแล้วมาดูประวัติความเป็นมาของขนมบ้าบิ่น และต้นตอของชื่อสุดฮาไปพร้อม ๆ กันดีกว่า

ตำนานของขนมบ้าบิ่นมีข้อขัดแย้งกันอยู่ 2 ประเด็น ฝ่ายแรกก็บอกว่าขนมบ้าบิ่นเป็นขนมที่เกิดขึ้นในช่วงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ โดยคนคิดค้นสูตรขนมบ้าบิ่นก็คือ "ป้าบิ่น" สมัยนั้นก็เลยเรียกขนมป้าบิ่นตามชื่อของเจ้าตำรับขนมไส้มะพร้าวอ่อนหอมอร่อย แต่ต่อมาก็เริ่มจะเรียกเพี้ยนกันไปจนกลายเป็นขนมบ้าบิ่นมาถึงทุกวันนี้

แต่ข้อมูลอีกด้านก็แย้งว่าตำนานที่เล่ากันมาดูไม่ค่อยสมเหตุสมผลเท่าไรนัก อีกทั้งลักษณะของขนมบ้าบิ่นก็ไม่น่าจะเป็นขนมไทยแท้ คุณไพโรจน์ บุญผูก นักเขียนสารคดี จึงไปสืบเสาะหาข้อมูลเพิ่มเติมมาจนได้ความว่า ขนมบ้าบิ่น ที่จริงแล้วได้รับอิทธิพลมาจากขนมของโปรตุเกสที่มีชื่อว่า เกลชาดาซ เดอ กรูอิงบรา (Queijadas de Coimbra) ซึ่งเป็นขนมที่ทำจากแป้ง ชีส และเนยแข็ง ปั้นเป็นลูกกลม ๆ ตรงกลางนุ่มนิ่มก็คือเนยแข็งนั่นเอง แต่ไทยนำมาดัดแปลงเปลี่ยนจากเนยแข็งมาเป็นมะพร้าวอ่อนแทน และด้วยความที่ชื่อของขนมโปรตุเกสชนิดนี้ออกเสียงยาก คนไทยเลยเลือกที่จะออกเสียงแค่คำสุดท้าย คือคำว่า "บรา" เท่านั้น และต่อมาก็อาจจะเติมคำว่าบิ่นเข้าไป จนในที่สุดก็เรียกขานกันว่าขนมบ้าบิ่นมาจนถึงยุคปัจจุบัน

ประวัติขนมบ้าบิ่นนี้ดูมีมูลมากยิ่งขึ้น เมื่อภาควิชาภาษาตะวันออก คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้จัดนิทรรศการขนมนานาชาติขึ้นในปี พ.ศ.2544 โดยในงานได้จัดประเภทขนมหวานของไทยที่ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศโปรตุเกส และหนึ่งในชนิดของขนมหวานนั้นก็มีขนมบ้าบิ่นที่ดัดแปลงมาจากขนมเกลชาดาซ เดอ กรูอิงบรา (Queijadas de Coimbra) ของประเทศโปรตุเกสอยู่ด้วยค่ะ