ขอแนะนำอาชีพแปลก ๆ อีกอาชีพหนึ่งที่ทำให้ชาวกัวเตมาลามีฐานะดีขึ้นทันตาเห็น นั่นคือ “อาชีพรับแต่งศพ”เนื่องจากในกัวเตมาลานี้ นอกจากจะมีคนตายตามธรรมชาติแล้ว ยังมีศพที่ถูกฆาตกรรมเพิ่มพูนขึ้นตามความรุนแรงของปัญหาอาชญากรรมที่สูงขึ้นจนน่าเป็นห่วง…
[คนถูกฆ่าตาย เป็นเรื่องปกติของชาวกัวเตมาลา]
ภายในโรงรถเก่าที่เคยเป็นอู่ซ่อมรถ มีเครื่องมือช่างซ่อมรถครบครันในกรุงกัวเตมาลาซิตี้ เมืองหลวงของกัวเตมาลา ดอน คาร์ลอส กำลังนั่งรับประทานอาหารอยู่บนโต๊ะอาหารที่ตั้งอยู่บนพื้นที่เต็มไปด้วยคราบน้ำมัน มีเครื่องมือซ่อมรถยนต์กับแบตเตอรี่เก่า ๆ วางแอบไว้ด้านหนึ่งของผนังร้าน
ดอน คาร์ลอส เจ้าของกิจการอู่ซ่อมรถฝีมือดี ทิ้งเครื่องไม้เครื่องมือช่างซ่อม หันมาหาอาชีพใหม่ตั้งแต่ปี ค.ศ.2007 นั่นคือ อาชีพสัปเหร่อนักแต่งศพ เพื่อเตรียมนำใส่โลงศพ มอบให้ญาติไปประกอบพิธีฝังทางศาสนาในสุสานต่อไป
[ศพที่นอนรอการตกแต่ง]
ดอน คาร์ลอส เป็นหนึ่งในจำนวนสัปเหร่อนักแต่งศพนับร้อยในกัวเตมาลาซิตี้ ที่มีชื่อเรียกเป็นภาษาท้องถิ่นว่าคาราเครอส ผู้มีงานล้นมือ เมื่อมีคดีอาชญากรรมร้ายแรงเพิ่มขึ้นอย่างในปัจจุบัน
หลังจากรับประทานอาหารกลางวันอิ่มแล้ว ดอน คาร์ลอสจะกลับไปยังห้องทำงาน ด้านหน้าร้านมีรถปิคอัพแล่นมาจอดเพื่อหามศพที่ร่างกายพรุนไปด้วยกระสุนปืน มานอนรออยู่บนเตียงวางศพ ดอน คาร์ลอส เดินไปต้อนรับด้วยใบหน้าอันยิ้มแย้ม
[ดอน คาร์ลอส และลูกน้อง กำลังกินอาหารกลางวันกับศพ]
ประเทศกัวเตมาลาผ่านสงครามกลางเมืองอันยาวนาน ระหว่างปี ค.ศ. 1960 – 1996 ทำให้มีผู้เสียชีวิตไปถึง 250,000 คน ทว่าในปัจจุบันกลับมีสงครามกลางเมืองระเบิดขึ้นอีก แต่มิได้เป็นสงครามเพื่อประชาธิปไตย แต่เป็นสงครามระหว่างแก๊งวัยรุ่นค้ายาเสพติดสองแก๊ง คือ แก๊งมาราส และคาร์เตลส์ โดยใช้พื้นที่ในอเมริกากลางเป็นสนามค้ายาเสพติด แผ่อิทธิพลเพื่อรักษาฐานการค้ายาไว้ให้มากที่สุด
นอกจากค้ายาแล้ว แก๊งมาราส และคาร์เตลส์ยังค้ามนุษย์โดยรับจ้างนำชาวกัวเตมาลาเข้าสหรัฐอเมริกาโดยผิดกฎหมาย ปีที่แล้วจากสถิติของตำรวจระบุว่ามีผู้เสียชีวิตจากคดีอาชญากรรมกว่า 5,300 ศพ ส่วนใหญ่ถูกยิงตาย ประชาชนชาวกัวเตมาลามีรายได้ต่อหัวที่เฉลี่ยแล้วอยู่ในอัตราน่าเป็นห่วง มีผู้อดอยากหิวโหยอยู่เป็นจำนวนมาก การหาเงินที่จะใช้ในการทำศพเป็นเรื่องใหญ่ ทำให้บรรดาผู้เปิดร้านแต่งศพพากันลดราคาเพื่อแย่งลูกค้า จนปัจจุบันเหลือเพียงศพละ 200 ดอลล่าร์ (6,000 บาท)
[ดอน คาร์ลอส กำลังแต่งหน้าศพ โดยมีลูกน้องของเขาดึงศพให้ลุกนั่ง]
ดอน คาร์ลอส ตั้งร้านซ่อมรถอยู่ตรงข้ามกับสุสานประจำเมือง มองเห็นขบวนศพเข้าออกร้านสัปเหร่อที่อยู่อีกฟากหนึ่งของถนนอย่างต่อเนื่อง ในขณะที่งานซ่อมรถค่อย ๆ หดหายไปเรื่อย ๆ ในเมื่อรายได้เฉลี่ยต่อหัวของประชากรต่ำ จะมีสักกี่คนที่มีรถยนต์เป็นของตัวเอง
เขาตัดสินใจปิดร้านซ่อมรถ ปลดป้ายรับซ่อมรถ เอาป้ายรับแต่งศพขึ้นแขวนแทน โดยใช้ชื่อร้านว่า “วาเลย์ เดลโซล (หุบเขาแห่งสุริยะ)” และไปชักชวนญาติ ๆ ที่ไม่กลัวผีมาร่วมงานโดยเสนอค่าตอบแทนที่เหมาะสม
[นอนกลางวันกับศพ]
ร้านรับจ้างแต่งศพของดอน คาร์ลอส ไม่ได้มาตรฐานที่กำหนดโดยกระทรวงสาธารณสุข แต่ยังเปิดกิจการอยู่ได้เพราะใช้เงินปิดหูปิดตาเจ้าหน้าที่ ร้านของเขาอุดอู้ ระบบการระบายอากาศไม่ดี คนงานที่เป็นญาติทั้ง 3 คน นอนงีบกลางวันกับพื้นที่เกรอะไปด้วยคราบน้ำมัน กลิ่นตุ ๆ จากศพผสมกับน้ำยาเคมีสำหรับฉีดศพ สำหรับผู้ที่ไม่คุ้นเคยแล้วชวนให้อาเจียน
เฉลี่ยแล้วร้านของดอน มีศพมาให้แต่งวันละถึง 6 ศพ ดอนกับลูกน้องนอนฟังเสียงโทรศัพท์ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับศพหลังจากญาติผู้ตายโทรศัพท์มาจองสถานที่และตกลงเรื่องราคา หากเป็นคดีฆาตกรรมที่ตำรวจยังไม่มาพลิกศพ สัปเหร่อที่รู้เรื่องก่อนจะรีบเดินทางไปยังสถานที่เกิดเหตุเพื่อเสนอตัวและเสนอราคา หลายครั้งต้องแย่งชิงกันโดยการเสนอราคาให้ถูกกว่าอีกฝ่าย
[ดอน คาร์ลอส กำลังทำการควักเครื่องในใส่ถุงดำ]
เมื่อญาติตกลงราคาแล้ว ทางสัปเหร่อก็กลับไปรอที่ร้านอีกประมาณ 2-3 วัน หลังจากการชันสูตร ศพจึงจะถูกขนมายังสำนักสัปเหร่อเพื่อแต่งศพ และเลือกซื้อโลงศพ สัปเหร่อนักแต่งศพจะทำความสะอาดศพที่เปล่าเปลือยด้วยน้ำยาผสมประกอบด้วยแอลกอฮอล์ เมทานอล และฟอร์มาลีน จากนั้นก็ใช้เครื่องมือเปิดหน้าท้องเพื่อควักเอาเครื่องในออกมาใส่ถุงดำ แล้วยัดคืนเข้าไปภายในอีกครั้ง เย็บปิดหน้าท้องด้วยด้ายดำและเข็มให้เรียบร้อย
หวีผม ผัดหน้า ทาปาก ผนึกเปลือกตาด้วยกาวพิเศษให้สนิท ใส่เสื้อผ้าให้ศพ จัดแต่งให้เรียบร้อยก่อนจะนำไปใส่ในโลง การหวีผม แต่งหน้า ทาปาก บางครั้งญาติผู้ตายขอทำหน้าที่แทน มีอยู่รายหนึ่งทำให้ทุกคนขนลุก เมื่อผู้เป็นมารดาแต่งหน้าทาปากให้ลูกสาวที่ถูกยิงแสกหน้า เธอแต่งหน้าไป พูดกับลูกสาวไป เหมือนกับเธอยังมีชีวิตอยู่ ชวนให้สยองพิลึก
[แม่กำลังแต่งหน้าศพให้ลูกสาว พร้อมกับพูดคุยกับเธอไปด้วย]
จากนั้นศพจะถูกนำออกจากร้านแต่งศพไปตั้งไว้ที่บ้าน เพื่อให้ญาติสนิทมิตรสหายได้ไปดูหน้าเป็นครั้งสุดท้ายก่อนนำศพไปฝังตามแบบคาทอลิคต่อไป
ทุกขั้นตอนสัปเหร่อจะทำหน้าที่ขับรถขนศพจากร้านไปที่บ้านคนตาย และไปฝังยังสุสาน หลังจากนั้นจึงจะกลับร้านเพื่อรอลูกค้ารายต่อไป…
