พระยาพิชัยดาบหัก ผู้ไม่ยอมเป็น "ข้าสองเจ้า บ่าวสองนาย"

28 มิถุนายน 2557 (17:41)โพสท์โดย แพงพวย

พระยาพิชัย(ดาบหัก) เดิมชื่อ จ้อย บิดามารดาทำไร่ไถนาอยู่บริเวณบ้านห้วยคา หลังเมืองพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์

ท่านมีพี่น้อง 4 คน แต่เสียชีวิตด้วยโรคไข้ทรพิษเสียทีเดียว ๓ คน

นิสัยส่วนตัว นั้นองอาจ กล้าหาญ ชอบการชกมวยเป็นชีวิตจิตใจ

ประวัติพระยาพิชัยดาบหัก

บิดาด้นำไปฝากกับพระครูวัดมหาธาตุ (เมืองพิชัย) จนอ่านออกเขียนได้ แต่ในระหว่างนั้น ท่านก็หมั่นฝึกฝนมวยอยู่เสมอจนมีฝีมือ ต่อมาได้เกิดทะเลาะวิวาท กับ ลูกท่านเจ้าเมืองพิชัย ถึงขั้นชกต่อยกัน จนลูกท่านเจ้าเมืองจนเสียชีวิต ด้วยความกลัว จึงหนีออกจากวัด และ ไม่ยอมกลับไปที่บ้านของตน และ เดินทางพเนจรเรื่อยมาจนถึงวัดบ้านเเก่ง จ้อย จึงเปลี่ยนชื่อเป็น ทองดี และเข้ามาฝึกมวยอยู่กับครูเที่ยง จนคล่องแคล่วทุกท่าทาง

แล้วจึงเดินทางมาฝึกมวยที่บ้านท่าเสา และ ที่นี่เองทองดีจึงได้ สมญานามว่า นายทองดีฟันขาว เนื่องจากไม่กินหมาก ต่อมานายทองดีมีโอกาสขึ้นไปนมัสการพระแท่นศิลาอาสน์ และ ได้ฝากตัวเป็นศิษย์ ครูมวยแห่งบ้านท่าเสา ฝึกมวย และ เรียนรู้ท่าทางมวยจีนจากการดูงิ้วผสมผสานกันจนมีฝีมือเลอเลิศ ต่อมาในงานฉลองพระแท่นศิลาอาสน์ นายทองดี มีโอกาสได้ขึ้นเปรียบมวยเพื่อลองวิชาเป็นครั้งแรกกับนักมวยที่มีฝีมือเป็นเยี่ยมและชนะมามากที่สุด แต่ก็ต้องพ่ายแพ้แก่นายทองดี นับจากนั้นเป็นต้นมาก็มิมีนักมวยผู้ใดชนะอีกเลย

ต่อมานายทองดี เดินทางออกจากบ้านท่าเสา ไปเรียนฟันดาบที่ เมืองสวรรคโลก และ พักอยู่ที่วัดพระปรางค์ ริมแม่น้ำยม ฝึกฝนวิชาดาบกับครูดาบชื่อดังจนเก่งกาจภายในเวลาอันรวดเร็ว หลังจากฝึกฝนวิชาดาบจนเชียวชาญ จึงเดินทางจากสุโขทัย ไปเมืองตาก แต่ในระหว่างทางเกิดเหตุการณ์ให้ต้องฆ่าเสือด้วยมีดเพียงเล่มเดียว ต่อมานายทองดีได้แสดงฝีมือมวยคาดเชือกเป็นที่โจษขานกันไปทั่ว จนกิตติศัพท์ได้ยินไปถึงเจ้าเมืองตาก ท่านจึงชักชวนให้เข้ามารับใช้ใกล้ชิดจนเมื่ออายุครบ 21 ปี ก็จัดการบวชเรียนให้

เมื่อศึกออกมา เจ้าเมืองตากก็ประทานหญิงสาวให้เป็นภรรยา ความสัมพันธ์นี้เป็นไปด้วยความเคารพเทิดทูลดุจเจ้าเมืองตากเป็นบิดาคนที่สอง ต่อมานายทองดี ได้ติดตามเจ้าเมืองตากตีฝ่าทหารพม่าออกมาตั้งทัพอยู่ที่วัดพิชัย นอกกรุง หลังจากนั้นไม่กี่เพลาก็เสียกรุงโดยเด็ดขาดแก่พม่าเมื่อวันที่ 7 เม.ย.2310

ต่อมาทัพเจ้าเมืองตาก ที่มาตั้งมั่นอยู่ที่เมืองจันทบูรได้ยกทัพจากเมืองจันทบูรโดยทางน้ำเข้าทางปากน้ำสมุทรปราการขึ้นไปตีเมืองธนบุรีและโพธิ์สามต้นที่มั่นสุดท้ายของพม่าจนได้ชัยชำนะ เจ้าเมืองตากซึ่งต่อมา ขึ้นเป็นสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงสร้างพระนครที่เมืองธนบุรี เมื่อปลายปี ๒๓๑๐ รวมเวลากว่า ๗ เดือนหลังจากรุงศรีอยุธยาเสียกรุง และทรงทำพระราชพิธีราชาภิเษกในพ.ศ.๒๓๑๑

ต่อมาพระยาพิชัยได้ติดตามรับใช้ใกล้ชิดเข้าร่วมปราบปรามหัวเมืองเหนือในปีพ.ศ.๒๓๑๓ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้เป็นพระยาศรีหราชเดโช ผู้รั้งเมืองพิชัย หรือเรียกอีกนามหนึ่งคือ ออกญาศรีสุริยะราชาไชย ศักดินา ๕๐๐๐ และต่อมาพระยาพิชัยได้เข้าร่วมรบในเหตุพิพาทระหว่างไทยกับพม่าด้วยกัน 9 ครั้ง คือ ครั้งที่1 รบกับพม่าที่บางกุ้ง พ.ศ.๒๓๑๐ ครั้งที่ 2 พม่าตีสวรรคโลก พ.ศ.๒๓๑๓ ครั้งที่3 ทัพไทยตีเมืองเชียงใหม่ครั้งที่ 1 พ.ศ.๒๓๑๓ ครั้งที่ 4 พม่าตีเมืองพิชัยครั้งที่1 พ.ศ.๒๓๑๕ ครั้งที่ 5 พม่าตีเมืองพิชัยครั้งที่ 2 พ.ศ.๒๕๑๖ และในครั้งนี้เกิดขึ้นเมื่อ โปสุพลาแม่ทัพใหญ่ของพม่านำทัพลงมาตีเมืองพิชัยเอง แต่ท่านพระยาพิชัยรู้ตัวก่อนจึงนัดกับพระยาสุรสีห์ ยกกองทัพไปดักซุ่มรอพม่าอยู่กลางทาง ในขณะที่กำลังสู้รบกันชุลมุน ท่านพระยาพิชัยเหยียบดินลื่นเสียหลักจะล้ม จึงเอาดาบยันดินไว้เพื่อไม่ให้ล้มจนดาบหัก แต่กระนั้นก็ยังเข้าไล่ฟันทหารพม่าเป็นสามารถ สร้างความประทับใจแก่ทหารที่ร่วมรบด้วยกัน จนโจษขานร่ำลือกันไปทั่ว และพร้อมใจกันขนานนามท่าน ว่า

"พระยาพิชัย (ดาบหัก)"

ชื่อเสียงในการรบครั้งนี้เป็นที่โจษจันไปจนถึงพระนครและถูกบันทึกไว้ในพระราชพงศวดาร ถึงความกล้าหาญ ในการสงคราม รักษาหน้าที่ในการรบ แม้ดาบจะหักก็ยังต่อสู้จนทัพพม่าแตกพ่ายกลับไปเมืองเชียงใหม่ นับแต่นั้นท่านจึงได้ชื่อว่า พระยาพิชัย(ดาบหัก) ครั้งที่ 6 ทัพไทยตีเมืองเชียงใหม่ครั้งที่ 2 พ.ศ.๒๓๑๗ ครั้งที่ 7 รบกับพม่าที่บางแก้วเมืองราชบุรี พ.ศ.๒๓๑๗ ครั้งที่ 8 เมื่ออะแซหวุ่นกี้หัวเมืองฝ่ายเหนือ พ.ศ.๒๓๑๘ อะแซหวุ่นกี้นำทัพเข้าตีหัวเมืองฝ่ายเหนือที่เมืองพิชัย รวมถึงเมืองอื่นๆเช่น เมืองพิษณุโลก สวรรคโลก จนเสียหายยับเยิน พระยาพิชัยเข้าร่วมทัพหลวงสู้ศึกพม่าอยู่เป็นเวลานาน แต่ทัพพม่าต้องถอยกลับเนื่องจากการสวรรคตของพระเจ้ามังระ แห่งกรุงอังวะ หลังจากนั้นท่านจึงกลับไปฟื้นฟูเมืองพิชัย รวบรวมคนไทยที่หนีเข้าไปอยู่ตามป่าตามเขาให้กลับมาอยู่ในเมืองพิชัยตามเดิม และครั้งที่ 9 รบกับพม่าที่เมืองอุทัยธานี พ.ศ.๒๓๑๙ หลังจากนั้นพระยาพิชัย(ดาบหัก) คงอยู่รักษาเมืองพิชัย อันเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญจนถึงสิ้นแผ่นดินสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

และเป็นผู้ตัดหัว ตะละแม่มินตะรา https://board.postjung.com/782979.html

ผู้ไม่หลงมารยา มินตะรา และตัด หัว มินตะรา และปล่อย และ นำปอยผมนาง มินตะรา ไป รับผิดกับพระเจ้าตาก

ไม่ขอเป็น "ข้าสองเจ้า บ่าวสองนาย"

ครั้นสิ้นแผ่นดินพระเจ้าตาก รัชกาลที่ 1 ครองราชสมบัติ โปรดเกล้าให้เสนาบดีเรียกตัว พระยาพิไชยดาบหักลงไปถามว่า จะยอมอยู่ทำราชการต่อไปหรือไม่ ถ้ายอมอยู่จะเลี้ยง เพราะหาความผิดมิได้

พระยาพิไชยดาบหัก เห็นว่า ขืนอยู่ต่อไปก็คงได้รับภัยไม่วันใดก็วันหนึ่ง เพราะตัวท่านเองเป็นข้าหลวงเดิมอันสนิทของพระเจ้าตาก ย่อมเป็นที่ระแวงต่อท่านผู้เป็นประมุขแผ่นดินต่อไป ทั้งประกอบด้วยความเศร้าโศกอาลัยในพระเจ้าตาก สิ้นความอาลัยในชีวิตของตน จึงตอบไม่ขอยอมอยู่ จะขอตายตามเสด็จพระเจ้าตาก ขอพระราชทานประหารแทน และ ขอฝากแต่บุตรชายให้ได้ทำราชการสนองพระเดชพระคุณสืบต่อไปภายหน้า
ฉะนั้นจึงโปรดเกล้าฯให้ประหารชีวิตเสีย เมื่อพระยาพิไชยดาบหักสิ้นชีพ อายุได้ ๔๑ ปี แก่กว่าสมเด็จพระอนุชาธิราชมหาสุรสีห์ ๑ ปี
บุตรชายของพระยาพิไชยดาบหักจึงได้เข้ารับราชการในแผ่นดินกรุงรัตนโกสินทร์ จนถึงในสมัยรัชกาลที่ ๖ ผู้สืบสกุลพระยาพิไชยดาบหักได้รับพระราชทานนามสกุลว่า "วิชัยขัทคะ" แปลว่าดาบวิเศษ

สำหรับเรื่องดาบคู่ในศึกรบกับพม่าโปสุพลาที่กลางทางวัดเอกา เขตเมืองพิไชย จนดาบหักนั้น ไม่ปรากฏว่าเก็บไว้ที่ใด

หลังจากท่านได้ถูกสำเร็จโทษ รัชกาลที่ 1 มีรับสั่งให้สร้างพระปรางค์นำอัฐิของท่านไปบรรจุไว้ ณ วัดราชคฤห์วรวิหาร ซึ่งพระปรางค์นี้ก็ยังปรากฏสืบมาจนปัจจุบัน