รักษาโรค ด้วยโนรา

                              ๒.๒  วันแรกของพิธีกรรม (พิธีการของการลงโรง  ครูโนราจะต้องเข้าประจำโรงในวันพุธตอนเย็น  ซึ่งตามปกติจะสิ้นสุดรายการในวันศุกร์ตอนบ่ายหรือตอนเย็น หากวันศุกร์ตรงกับวันพระก็ไม่สามารถทำพิธีได้ ต้องหยุดและเลื่อนไปทำพิธีส่งครูหมออันเป็นขั้นตอนของการลาโรงในวันเสาร์ซึ่งถือเป็นวันเสร็จพิธีแทน) ในวันแรกของพิธีกรรมนี้จะมีการแสดงโนราให้คนดูเหมือนกับการแสดงในโอกาสธรรมดาที่เป็นการละเล่นหรือมหรสพทั่วๆ ไป   การแสดงเริ่มตั้งแต่ตอนพลบค่ำจนถึงดึกถึงจะเลิก   วันรุ่งขึ้นซึ่งเป็นวันพฤหัสบดีจะเป็นวันเริ่มพิธีลงครู   โดยวันนี้จะมีการรำไหว้ครูตลอดครึ่งวันตอนช่วงเช้า (เรียกการรำไหว้ครูนี้ว่า “แต่งพอก” ในการรำแก้บนจะขาดขั้นตอนนี้ไปไม่ได้  เพราะหากไม่ได้มีการแต่งพอก  การแก้บนนั้นก็จะไม่สำเร็จ โอกาสที่จะกลับมาเจ็บป่วยอีกมีความเป็นไปได้สูง   ที่สำคัญโนราที่มีสิทธิ์ในการรำลงครูต้องเป็น “โนราใหญ่” (มโนห์ราที่ผ่านการปวารณาเป็นโนราโดยสมบูรณ์แล้ว  โดยผ่านการบวชโนราแล้ว คือ  มีการผูกข้อมือ ผูกผ้าและครอบเทริด) เท่านั้น)

                             ๒.๓  หลังจากรำแต่งพอกเสร็จ  ต่อจากนั้นก็เริ่มพิธีเชิญครูหมอโนราเข้าทรงโดยโนราใหญ่จะรำโดยใช้ “ท่ารำเพลงครู ๑๒ ท่า” ประกอบการ “เล่นบท ๑๒”   (บท ๑๒ นี้ ถือเป็นเพลงครู  ผู้เล่นบทนี้จะหยิบยกเอานิยาย ๑๒ เรื่องมาเล่น  ทำบทเพลงทับ  เพลงโทน  อย่างละเรื่องๆสั้นๆ เพื่อเป็นการสักการะครู  หากไม่มีการเล่นบท ๑๒ ในขั้นตอนนี้ถือว่าพิธีไม่สมบูรณ์  การแก้บนหรือการแก้เหฺมฺรยซึ่งเป็นพันธะสัญญาจะไม่เป็นผล  อาการเจ็บป่วยจะไม่หายขาด)  หลังจากนั้นโนราใหญ่จะขับร้องบทเชื้อครูหมอโนรามาเข้าทรง (โดยปกติมีคนทรงประจำอยู่แล้ว   แต่หากคนทรงตายไปก่อนจะต้องเลือกคนทรงใหม่ทดแทน)  ลูกหลานที่เป็นเชื้อสายของครูหมอจะต้องมานั่งพร้อมหน้ากันเพื่อรอรับครูหมอซึ่งเป็นบรรพบุรุษของตน เมื่อโนราใหญ่ขับร้องบทเชื้อครูหมอ   ดนตรีจะทำเพลงเชิดประกอบ  ถึงตอนนี้ร่างกายคนทรงจะสั่นแสดงว่าครูหมอเริ่มมาเข้าทรงแล้ว  เรียกขั้นตอนนี้ว่า  “จับลง”

                               ๒.๔  หลังจากมีการเชื้อแล้ว  ครูหมอจะเริ่มมาเข้าทรง  โดยเริ่มจากครูหมอที่เป็นบรรพบุรุษร่วมของทุกตระกูล   ซึ่งมโนห์ราผู้เป็นผู้เชื้อจะรู้ดีว่ามีใครบ้าง  อาทิ  ตาหมอเทพ ตาหมอเฒ่า  ตาเทพสิงขร ฯลฯ จากนั้นก็จะเชิญครูหมอที่ผู้ป่วยเคารพบูชามาทรง    ซึ่งการเชื้อนี้ต้องเชื้อมาเข้าทรงทีละองค์    องค์เดิมต้อง “บัด” (สลัด) หรืออกจากร่างทรงเสียก่อน  ถึงจะเชิญครูหมอองค์ต่อไปได้  ครูหมอแต่ละองค์เมื่อจับลงหรือเข้าทรงแล้วก็จะขึ้นศาลที่ได้จัดเตรียมเอาไว้เพื่อตรวจดูเครื่องสักการะบูชา   แล้วกลับลงมานั่งเสวยหรือกินเทียน ๓  ครั้ง อาจกินหมากหรือสูบบุหรี่ร่วมด้วย  ต่อจากนั้นก็มีการพูดคุยซักถามลูกหลานถึงเรื่องทั่วๆ ไป    ครูหมอบางองค์อาจไม่ขึ้นไปบนศาลแต่จะขอเครื่องทรงมาสวมและมีการร่ายรำตามแบบโนราโบราณให้ลูกหลานหรือผู้ที่อยู่ร่วมในพิธีกรรมดู