ธรรมะใกล้ตัว....คนตาบอดคลำช้าง

คนตาบอดคลำช้าง
 

พระพุทธเจ้า ประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน เมืองสาวัตถี ได้ตรัสปรารภเจ้าลัทธิต่าง ๆ ที่มีความคิดความเห็นต่างกัน ต่างทุ่มเถียงกันตามความเห็นของตน ๆ ครั้นแล้วทรงนำเอาเรื่องคนตาบอดคลำช้าง มาเล่าให้ภิกษุทั้งหลายฟัง ว่า
มีพระราชาองค์หนึ่ง ในเมืองสาวัตถีนี้ในอดีต ได้สั่งให้เรียกคนตาบอดทั้งหมดให้มาประชุมกัน แล้วสั่งให้นำช้างไปให้คนตาบอดเหล่านั้นคลำ ครั้นคนตาบอดคลำทั่วทุกคนแล้วพระราชาได้ตรัสถามว่า ช้างมีลักษณะอย่างไร?
คนตาบอดเหล่านั้น ต่างมีความเห็นแตกต่างกันไป ตามแต่ที่ตนคลำพบ พอสรุปได้ ดังนี้

คนตาบอดพวกที่คลำถูกศีรษะช้างตอบว่า
ช้างเหมือนหม้อ

คนตาบอดพวกที่คลำถูกหูช้างตอบว่า
ช้างเหมือนกะด้ง

คนตาบอดพวกที่คลำถูกงาช้างตอบว่า
ช้างเหมือนแตรสังข์

คนตาบอดพวกที่คลำถูกงวงช้างตอบว่า
ช้างเหมือนงอนไถ

คนตาบอดพวกที่คลำถูกตัวช้างตอบว่า
ช้างเหมือนฉางข้าว

คนตาบอดพวกที่คลำถูกเท้าช้างตอบว่า
ช้างเหมือนเสา

คนตาบอดพวกที่คลำถูกหลังช้างตอบว่า
ช้างเหมือนครกตำข้าว

คนตาบอดพวกที่คลำถูกโคนหางช้างตอบว่า
ช้างเหมือนสาก

คนตาบอดพวกที่คลำถูกหางช้างตอบว่า
ช้างเหมือนไม้กวาด

คนตาบอดเหล่านั้น ต่างทุ่มเถียงกันและกันว่า ช้างเป็นเช่นนี้ ช้างไม่ได้เป็นอย่างนั้น แล้วก็หาข้อยุติไม่ได้ เพราะต่างก็ไม่รู้จักช้างที่แท้จริง

พวกลัทธิต่าง ๆ ที่ไม่รู้จริง ก็มีลักษณะเหมือนคนตาบอดคลำช้าง ฉะนั้น.