"เทคนิคการฝึกคนกับการฝึกม้า"

นายเกสีคนฝึกม้าเข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัสถามว่า

...

“เกสี ใคร ๆ ก็ว่าเธอฝึกม้าเก่ง เธอมีวิธีฝึกอย่างไร”

นายเกสีกราบทูลว่า

“ข้าพระพุทธเจ้าใช้วิธีละมุนละม่อมบ้าง วิธีรุนแรงบ้าง ทั้งสองวิธีรวมกันบ้าง พระเจ้าข้า”

เขากราบทูลอธิบายว่า ม้าตัวใดฝึกด้วยวิธีละมุนละม่อมไม่สำเร็จ ก็จะใช้วิธีเข้มงวดและรุนแรง ถ้าอย่างนี้แล้วก็ยังฝึกไม่ได้ ก็จะฆ่ามันทิ้งเสีย

พระพุทธเจ้าตรัสว่า เวลาพระองค์สอนคนก็ใช้ทั้งสามวิธีเช่นเดียวกัน ถ้าใครฝึกไม่ได้ พระองค์ก็ทรงฆ่าทิ้งเหมือนกัน

นายเกสีกราบทูลถามว่า

“ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ปาณาติบาต (การฆ่าสัตว์) ไม่สมควรแก่พระผู้มีพระภาคมิใช่หรือ ทำไมพระองค์ตรัสว่าพระองค์ทรงฆ่าทิ้งเสีย”

พระพุทธเจ้าตรัสอธิบายว่า การฝึกอย่างละมุนละม่อมหมายถึงชี้ให้เห็นสุจริตและผลแห่งสุจริต การฝึกอย่างรุนแรงหมายถึงการชี้ให้เห็นทุจริตและผลแห่งทุจริต การฆ่าในอริยวินัยของพระองค์คือการไม่ว่ากล่าวตักเตือนอีกต่อไป



พระสูตรนี้ชื่อ เกสีสูตร อ่านแล้วได้แนวคิดหลากหลาย ที่เด่นชัดอย่างหนึ่งก็คือพระพุทธเจ้าทรงมีเทคนิควิธีสอนคนได้เหมาะสมตามอัธยาศัย แนวโน้ม และความถนัดของแต่ละคนจริง ๆ

เพราะอย่างนี้เอง พระองค์ทรงสอนใคร ผู้นั้นจึงได้เข้าถึงธรรมทุกคนไป สมกับพระนามว่า “พระบรมครู” แท้จริง

องฺ.จตุกฺก.21/111/150-2

 

ขอขอบคุณข้อมูลจากเพจบุ๊ควัดดอนชะเอม จ. กาญจนบุรี