RMS.Lusitania เรือเดินสมุทรอีกลำที่ดังไม่เเพ้ Titanic

31 ธันวาคม 2554 (16:05) โพสท์โดย vevo

ในการเดินทางข้ามประเทศในสมัยนั้น ยังไม่สะดวกมากนัก เรือเดินสมุทรเป็นทางเลือกหนึ่งที่ง่าย

เเละสะดวกสบายเเม้จะไม่ช้ากว่าเครื่องบิน เเต่ก็ได้รับความนิยมมากกว่า

หลังการปฎิวัติอุสาหกรม ทำให้การเดินทางด้วยเรือทันสมัยเเละรวดเร็วขึ้น จึงเกิดสายการเดินเรือ

ต่างๆ หลายคนอาจรู้จักสายการเดินเรือ white star line ของเรือ Rms. Titanic ในที่นี้เราจะมาทำความ

รู้จักสายการเดินเรือคูนาร์ด Cunard Line ที่สร้างเรือที่โด่งดัง Queen mary เเต่ยังมีหลายคนที่ยังไม่รู้

จักสายการเดินเรือนี้ดีมากนัก เเต่ก็ยังมีเรือที่โด่งดังของสายการเดินเรือนี้ที่ชื่อว่า "RMS.Lusitania"

ทำไมเรือนี้ถึงดัง เพราะถ้าไม่มีเรือลำนี้ อมเริกาก็ไม่มีทางเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 เเน่นอน

ฉะนั้น มารู้จักเรือในดำนาน ที่หรุหรา เเละน่าเศร้า RMS.Lusitania ....

ปล. ผู้อ่านที่ยังไม่รู้จักเรือลำนี้ อยากให้ลองเปิดใจอ่าน เเละทำความเข้าใจกับเรือ ไม่ใช่ว่า ไม่รู้จัก

ไม่ดัง ไม่มีเเจ๊คกับโรส ไม่มีตำนานความรัก ก็ไม่สนเเละจะเอาเเต่อวย Tianic

ปล.1 มีเรือที่หรูหรากว่า เเละใหญ่ เเละสวยกว่า Tianic เเละมีตำนานความรักที่เศร้ากว่าไททานิคเยอะ

เพียงเเต่ไม่มีการนำมาเปิดเผยให้เป็นที่รู้จักเท่าไททานิค

ปล.2 เจ้า้ของกระทู้ก็เป็นสาวกคนหนึ่งที่อวยไททานิคมานาน เเต่พอได้ศึกษาประวัติศาสตร์เรือมากขึ้น

ก็ได้รู้จักเรือหลายลำเเละได้รู้ว่า ไททานิค เป็นเพียงส่วนน้อยของประวัติศาสตร์การเดินเรือเพียง

เท่านั้น......ฉะนั้นเปิดใจอ่าน

ปล.3 เรือเดินสมุทร จะให้เป็นเพศหญิง เเละเรียกว่า เธอ (She) ไม่ใช่ มัน (It)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

สายการเดินเรือคูนาร์ด ( Cunard Line )

ในปี 1907 สายการเดินเรือคูนาร์ด ได้สร้างเรือลำใหม่ทีทันสมัยเเละหรูหราที่สุดแห่งยุค " Lusitania "ต่อมา คือเรือ Mauretania เป็นเรือฝาแฝดทั้ง 2 ลำ ได้กลายเป็นเรือที่มีขนาดใหญ่และยาวที่สุดในโลก และยังครองตำแหน่งเรือเดินสมุทรที่เร็วที่สุดในโลกด้วย ทำความเร็วเฉลี่ยประมาณ 25 นอต และยังทำความเร็วสูงสุด 28 นอต
ภายในเรือทั้งตกเเต่งอย่างหรุหรา เสมือนพระราชวังลอยน้ำ เพราะใช้รุปแบบจากพระราชวังแวร์ซายส์มาเป้นต้นเบบการตกเตเ่งภายใน ทำให้สายการเดินเรือไวต์สตาร์ คิดหาหนทางชิงลูกค้ากลับคืนมาด้วยการเป็นเจ้าของเรือที่ยิ่งใหญ่กว่าและหรูหรามากกว่า จึงได้คิดเรือ 3 ใบเถาและนั่นก็เป็นที่มาของเรือ Olympic , Titanic , Britannic เเต่ต่อมาสายการเรือคิวนาดก็เเย่งกลับ ด้วยเรือ Aquitania

เรือ 3 ใบเถาของคิวนาด 3 ลำที่โด่งดังมีดังนี้

- RMS.Lusitania

- RMS.Mauretania

- RMS.Aquitania ฉายา The ship beautiful / เรือที่สวยเเละงดงามที่สุด

** สาเหตุที่ได้ฉายานี้ เป็นผลพวงมาจากสายการเดินเรือไวต์สตาร์ สร้าง titanic ที่หรูหราเเละใหญ่กว่าทำให้สายการเดินเรือคูนาร์ด จึงสร้างให้ใหญ่กว่าเเละหรุหราถึงขีดสุดด้วยการตกเเต่งภายใน ให้เป็นเเวร์ซายเป็นเต็มรุปแบบทั้งเรือยันลงท้องเรือ !!

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ประวัติเรือ ลูซิทาเนีย

- ที่มีชื่อว่า ลูซิทาเนีย นั้นก็เพราะเป็นการตั้งตามชื่อของจังหวัด “ลูซิทาเนีย”ของอาณาจักโรมันในสมัยโบราณ ซึ่งจังหวัดนี้ปัจจุบันก็คือที่ตั้งของประเทศโปรตุเกสนั่นเอง

- ถูกปล่อยลงน้ำที่เมืองไคลด์แบงค์เมื่อวันที่ 7 มิถุนายน ค.ศ.1906 ยาว 785 ฟุต กว้าง 88 ฟุต ระวางขับน้ำประมาณ 40,000 ตัน สามารถจุผู้โดยสารได้ 2,800 คน

- ยาว 239.88 เมตร กว้าง 26.52 เมตร

มี 4 ใบจักทำให้มีปล่องควัน 4 ปล่อง

ดูจาก form ของเรือ จะเห็นได้ชัดว่า เรือไม่ได้สร้างให้สมดุลเเละเรียบง่าย ปล่องควัน 4 ปล่องจะจัดวางเยี่องไปข้างหน้า เเละ ทำให้ช่วงข้างหลังเรือ ดูยาวมาก เเละมีเสาเดวิด(เสากระโดงเรือ) ที่ติดกับข้างๆๆเรือเป็นจำนวนมากจนดูรก เเต่ก็เป็นเอกลักษณ์ของสายการเดินเรือคิวนาดที่มักจะสร้างเรือประมาณนี้

รูปแบบช่วงหอบังคับการ ที่จะสร้างให้ยื่นเเละใหญ่เเละมีความโค้งมน เป็นต้นแบบให้เรือหลายทำ

เคยเป็นเรือที่ใหญ่ที่สุดในยุคนั้น จนโดนไททานิคโค่นในปี 1912

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การเดินทางเที่ยวสุดท้าย

CAPTAIN WILLIAM T. TURNER, R.N.R..

ได้จมไปพร้อมกับเรือ

ห้องบังคับการบนเรือ

ลูซิทาเนีย จอดที่ท่าเรือ 54 ที่นิวยอร์กในวันที่ 1 พฤษภาคม 1915. สถานทูตเยอรมนีในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เตือนออกมาที่นี้ใน 22 เมษายน

คำเตือน!

นักท่องเที่ยวที่มีความประสงค์จะเดินเรือในแถบมหาสมุทรแอตแลนติก โปรดทราบว่า ขณะนี้สงครามระหว่างฝ่ายเยอรมันและพันธมิตรกับฝ่ายอังกฤษและพันธมิตรกำลังอยู่ในภาวะตึงเครียด บริเวณน่านน้ำที่ได้รับผลกระทบรวมไปถึงหมู่เกาะในการปกครองของอังกฤษด้วย ซึ่งทางรัฐบาลเยอรมันได้ประกาศอย่างเป็นทางการว่า เรือลำใดก็ตามที่ติดธงอังกฤษหรือธงชาติพันธมิตรใด ๆ จะถูกโจมตีจากกองทัพเยอรมัน ดังนั้นนักท่องเที่ยวท่านใดที่ประสงค์จะเดินทางโดยเรือเหล่านี้ สามารถทำได้โดยรับความเสี่ยงเอาเอง

สถานเอกอัครราชทูตเยอรมนี,
กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. 22 เมษายน ค.ศ. 1915

นี่คือคำเตือนที่ประกาศเอาไว้ถัดจากข้อความโฆษณาของลูซิทาเนีย คำเตือนนี้ส่งผลให้เกิดความตื่นตัวในสื่อต่าง ๆ รวมทั้งสร้างความกังวลต่อผู้โดยสารและลูกเรือเป็นอย่างยิ่ง

บุคคลสำคัญที่โดยสาร

ชั้นที่ 1 = 292 คน

ชั้นที่ 2 = 602 คน

ชั้นที่ 3 = 361 คน

รวม = 1,255 คน

เมื่อบวกจำนวนคนประจำเรืออีก 651 คนเข้าไปแล้ว ก็รวมเป็นจำนวนคน 1,906 คน

ผู้ที่รอดตายมาได้มีจำนวน 772 คน จึงสรุปได้ว่า ผู้ที่ตายมีจำนวน 1,134 คน ผู้โดยสารโดยมากเป็นคนสัญชาติอังกฤษและอเมริกัน

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การตกเเต่งภายในเรือ

เรือได้รับรูปแบบหลักๆคือ หลุยห์ทั้งหมด , วิคตอเรีย, บรีเจนซี่ ,โรเเมนติค

-โซนผู้โดยสารชั้น 1

บันไดกลางของเรือ อาจไม่หรุหราเท่า Titanic เเต่เป็นต้นแบบที่เอาลิฟเข้ามาใช้ลำเเรก

[Staircase and elevator]

[First class lounge]

[Seating area opposite elevator and staircase]

ห้องนั่งเล่นรวม

[First class dining saloon]

ห้องเเสดงดนตรี

ห้องนั่งเล่นของสุภาพสตรี

ห้องสูบบุหรี่ของสุภาพบุรุษ

โถงทางเดินห้องนั่งเล่น กับ โถงทางเดินห้องสมุทร

[Entrance to the writing room and library]

ห้องเขียนหนังสือ

โถงภายในห้องพัก

- โซนห้องพักผู้โดยสารชั้น 1

[Regal Suite with door opening to dining room]

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- โซนห้องผู้โดยสารชั้น 2

บันไดกลางผู้โดยสายชั้น 2

ห้องนั่งเล่น

ห้องทานอาหาร

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- โซนผู้โดยสารชั้น 3

ห้องทานอาหาร

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ส่วนอื่นๆๆ

[First class promenade deck, looking forward]

[First class promenade on the boat deck]

[View of the bridge from navigation deck]

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เหตุการณ์ขณะเรือจม

เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม ค.ศ. 1915 จากการบอกเล่าของผู้รอดชีวิต บอกว่า อากาศเวลานั้นแจ่มใสดีมาก ไม่มีใครนึกว่าจะเกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้นมาได้ แม้ว่าจะเคยได้ยินคำขู่ของฝ่ายเยอรมันก็ตาม

โฉมหน้าเรือดำนำของเยอะมันที่จมเรือลูซิทาเนีย

ขณะที่ผู้โดยสารชั้นที่ 1 กำลังรับประทานอาหารกลางวัน ช่วงบ่ายโมง เรือถูกเรือดำน้ำเยอรมัน (U-boat U-20) ยิงตอปิโด 2 ลูกใส่กลางลำเรือ

เกิดเสียงระเบิดดังอย่างมาก มีการแตกตื่นในหมู่ผู้โดยสาร หลายคนเริ่มคิดว่าเรือกำลังจม ตอร์ปิโดได้ทะลุเข้าไปที่ห้องถ่านหินข้างหัวเรือ ขณะเรือกำลังเดินอยู่ 18 น็อด และทำให้เรือเเล่นต่อไปไม่หยุด เริ่มมีการเเตกตื่นของผู้โดยสารทันที

ช่วง8-10 นาทีเเรก มีการพยายามปล่อยเรือช่วยชีวิต เเต่ไม่สามารถทำได้ เพราะเรือเเล่นด้วยความเร็วสูงถึง 18 นอต ในขณะที่หัวเรือเริ่มจม เเละเกิดเสียงระเบิดภายในเรือไปเรื่อยๆ ผู้คนเริ่มเเตกตื่น เจ้าหน้าที่ไม่สามารถหย่อนเรือเเละทำหน้าที่ ได้ มีเสียงกรีดร้องอย่างบ้าคลั่ง

มีการเเย่งลงเรือช่วยชีวิต เรือเริ่มเอียงทางกราบขวา ทำให้เรือช่วยชีวิตด้านกราบขวา หลุดจากเสาเพราะนำหนักที่มากเกินไป เเละหล่นลงไปในนำ้ในขณะที่มีคนนั่งเป็นจำนวนมาก (เรือแตก) ทำให้มีการสูญเสียชีวิต บางลำไม่สามารถหย่อนได้ ทำให้คนหนีไปพึ่งเรือช่วยชีวิตฝั่งกราบซ้าย

บางลำหย่อนลงได้ เเต่กลับโชคร้ายโดนใบพัดเรือที่ยังไม่หยุดหมุน ดูดเรือช่วยชีวิตเเละบดพัดจนตายยกลำ!ไม่มีใครกล้ากระโดดลงนำ้ เพราะกลัวจะโดนใบพัดดูดเเละฟันจนถึงเเก่ความตาย

ฝั่งกราบขวาเรือ ไม่สามารถหย่อนเรือช่วยชีวิตได้ จึงทำให้ ฝั่งกราบซ้ายเเน่นไปด้วยผู้คนที่พยายามเเย่งลงเรือ สุภาพบุรุษเเย่งที่นั่ง เด็ก สุภาพสตรี มีการเเย่งเสื้อชูชีพอย่างบ้าคลั่ง มีการสูญเสียครอบครัว พ่อเเม่พี่น้อง เเม่ตามหาลูก ลูกร้องไห้วิ่งหาเเม้ เเสดงถึงความทุกข์เวทนา มีผู้โดยสารชั้น 3 จำนวนมากถูกขังภายในเรือ บ้างก็ร้องไห้ บ้างก็พยายามเอาตัวรอดในขณะที่นำ้เข้าเรือจำนวนมาก (เอาสถาณการณ์ความเศร้า เเละความวุนวาย ของไททานิค มา X3 ก็จะได้สถาณการณ์ ของเรือลูซิทาเนีย )

หลักจากช่วง 10 นาทีเเรก เรือเริ่มเอียงไปกราบขวาอย่างหนัก ผู้คนเริ่มบ้าเเละวิ่งไปทางท้ายเรือ หัวเรือเริ่มจมทำให้เรือหยุดเคลื่อนที่ ที่นี้ จึงมีการปล่อยเรือชูชีพ ผู้คนต่างพยายามเยื่อเเย่งกันอีกครั้ง น้ำเิริ่มเข้ามาในเรืออย่างรวดเร็วมาก หลักจากหัวเรือจมไป 3 นาที นำ้ได้ท่วมมาถึงหอบังคับการ กัปตันเรือได้ตัดสินใจ จมตัวเองไปพร้อมกับเรือ เช่นเดียวกับ กัปตันเรือไททานิค

เมื่อน้ำมาถึงห้องทานอาหารผู้โดยสารชั้น 1 มีผู้โดยสารชั้น 1 หลายคนยังออกมาไมไ่ด้ เพราะยังติดอยู่ในลิฟ( เข้าใจว่าพยายามจะขึ้นลิฟหนีขึ้นมาข้างบน เพื่อเลี่ยงบันไดกลางเพราะมีคนจำนวนมาก ) เเละทำให้จมนำ้ตายในลิฟเเทน.........

นาทีจมในช่วงสุดท้าย

ช่วง 5 นาทีสุดท้าย ท้ายเรือได้ยกขึ้นและเอียงทางกราบขวาอย่างหนัก เรือช่วยชีวิตทางกราบซ้ายไม่สามารถปล่อยลงนำ้ได้เเม้เเต่ลำเดียว (รุปบน) ผู้คนตกตกลงน้ำเป็นจำนวนมาก (คิดถึงฉากตอนท้ายเรือไททานิคยกตัวสูงเเล้วคนไหลลงนำ้ เเต่ลูซิทาเนีย จะเป็นเอียงทางกราบขวาเเทน )

หลายคนที่ยังติดในเรือ ก็โดนข้าวของหล่นใส่ หรือ จมน้ำอย่างรวดเร็ว เเละสุดท้าย เรือก็ตะเเคงขวาเอียงเเละจมลงอย่างรวดเร็วแบบไม่ทันตั้งตัว ทำให้มีผู้โดยสารติดอยู่ภายในเรือจำนวนมากที่ต้องขาดอาการหายใจตายหรือไม่ก็โดนเเรงดันภายในน้ำอัด หรือจมน้ำตายในที่สุด (เป็นการตายที่ทรมาณมาก สู้ลอยน้ำเย็นตายแบบไททานิคยังดีกว่าต้องตายภายในเรือที่จมน้ำเเล้ว)

หลังจากที่เรือจม เรือช่วยชีวิตเพียง 10 ลำต้องต่อสู้กับคนที่ลอยนำ้จำนวนมากที่พยายามเเย่งขึ้นเรือ ทำให้มีเรือเเตก เเละควำ่ (ไอที่จะรอดสุดท้ายก็ไม่รอดมาตายโดนเเย่งเรือ จนเรือควำ่) เเละที่น่าสงสารคือ เเม้เรือจะเเจ้งขอความช่วยเหลือเเล้ว เเต่ก็ยังไม่มีเรือลำใดมาช่วย ส่งผลให้ผู้โดยสารต้องลอยคอในนำ้ถึง 3 ชม !!จนมีเรือสินค้ามาช่วยเอาไว้....จึงทำให้มีคนตายเพิ่มขึ้น เเม้น้ำจะไม่หนาวเย็นมากก็ตาย

(ประมาณเรือไทาทานิคที่จมเเล้วเเต่ยังไม่มีใครมารับคนที่ลอยคอในนำ้ ต้องรอสัก 1 ชม.ให้เงียบ เเละสงบลงก่อยถึงจะพายมารับ เเต่ของลูซิทาเนียต้องรอ 3 ชม. บางข้อมูลก็บอกว่า 2 ชม. )

มียอดผู้เสียชีวิต ทั้งผู้คนพลเรือน ผู้หญิงและเด็กเสียชีวิตมากถึง 1,198 คน จากผู้โดยสารและลูกเรือซึ่งมีจำนวนรวมทั้งสิ้น 1,959 คน

ซากเรือ ได้พบหลังจากที่จมลงไป 90 ปี จะพบว่าเรือได้เเตกเป็น 2 ส่วนภายหลังจากการที่หัวเรือกระเเทกกับท้องทะเล เเละเรือได้มีการระเบิดภายในตลอดเวลาขณะที่จม ทำให้ภายในเรือ ไม่มีซากความเป็นเเวร์ซายหลงเหลืออยู่...

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ข้อมูลเพิ่มเติม

- การที่เรือลูซิทาเนียจมลงอย่างรวดเร็วเพียง 18 นาทีนั้น มีหลายคนสันนิฐานว่า เรือได้บรรทุกถ่านดินระเบิดซึ่งเป็นของผิดกฎหมายเข้าไป ( กรณีเดียวกับเรือพยาบาล Britannic ) ทำให้เกิดระเบิดอย่างรวดเร็วเเละขยายใหญ่ขึ้นทำให้นำ้เข้าเรือเป็นจำนวนมากอย่างรวดเร็วเเละจมลง

- บนเรือลูซิทาเนียมีความวุ่นวายอย่างรุนเเรงเเละบ้าคลั่ง ในขณะเรือจม สุภาพบุรุ็ษเเย่งที่นั่งสุภาพสตรี เเตกต่างจากไททานิคที่มีการช่วยเหลือกัน เพราะเวลาในการจมที่ต่างกัน ไททานิคใช้เวลาจม 2 ชั่วโมง 40 นาที ทำให้ผู้คนมีเวลานั่งคิดตัดสินใจในการเอาตัวรอด เเต่ลูซิทาเนียจม 18 นาที เป็นการชีให้เห็นว่า เมื่อมนุษย์เรามาถึงเวลาที่ต้องเอาตัวรอด จะใช้สัญชาติญาณ เหนือ บรรทัดฐานทางสังคม เเละทำให้เป็นเหตุที่ สุภาพบุรุ็ษเเย่งที่นั่งสุภาพส...ั้นเอง

- เจ้าหน้าที่บนเรือได้รับการ ตีเตียนเเละดุด่ามากที่สุด เพราะไม่ทำหน้าที่ช่วยเหลือผู้โดยสาร เเละเเม้จะทำก็ทำได้เเย่มากๆๆ มีการปล่อยให้ผู้โดยสารหลายคนติดภายในเรือที่กำลังจะจม หรือเเม้เเต่การคอยหย่อนเรือช่วยชีวิต บางลำต้องมีผู้โดยสารมาหย่อนเอง !! เเละที่เเย่ที่สุดคือ เจ้าหน้าที่ดันเเย่งเรือช่วยชีวิตของผู้โดยสารเสียเอง..

- เรือลูซิทาเนียจมในเวลาช่วย บ่าย 2-3 นั้นหมายถึงเวลาช่วงบ่าย เเละ น้ำก็ไมไ่ด้หนาวเย็นมากนัก น่าจะมีเรือสังเกตเห็นได้ง่ายเเละสามารมาช่วยเหลือได้เร็ว เเต่กลับใช้เวลามาช่วยเหลือถึง 3 ชม... ต่างจากไททานิคที่จมในช่วงตี 2 เวลากลางคืน ในน้ำอันหนาวเหน็บ เเละสภาวะที่มีภุเขานำ้เเข็งล้อม เเละหมอกไอ เเต่กลับมีเรือ Carpathia (ของสายการเดินเรือคิวนาดนี่เอง) มาช่วยทันภายในเวลา 1 ชม. เเละผู้รอดชีวืตของไททานิคส่วนใหญ่จะเป็นเพศหญิงเเละสุดท้ายก็เป็นม้ายเพราะสูญเสียสามี เเต่ทางกลับกันของลูซิทาเนียจะเป็นเพศชาย .....

จมบ่าย 2-3 จม ตี 2

- มีหลายฝ่ายให้ความเห็นว่า อเมริกาต่างหากที่จมเรือลูซิทาเนียเพื่อสร้างข้ออ้างในการเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 เพราะเรือได้บรรทุกผู้ดดยสารที่เป็นชาวอักฤษเเละอเมริกาเป็นจำนวนมาก เเละการจมเรือโดยสารที่ไม่มีทางสู้ จะสามารถสร้างกระเเสความโกรธเเค้นได้ดีที่สุด (เเต่ภายหลังเยอะมันได้ออกมายอมรับว่าเป็นคนจมเรือจริงๆ)

- เเละทฎษฏีที่น่าขันอีกกันที่เ้ป็นสาเหตุที่ทำให้เรือจมคือ เรือได้บรรทุกพระศพเจ้าหญิงอาเมนรามาด้วย หลังจากที่พระศพรอดจากการจมของเรือไททานิค จึงได้ขนส่งมาทางเรือลูซิทาเนียเเทนเเละอาถรรพทำให้เรือลูวิทาเนียจม = = เอาเข้าไป..

- หลังจากที่เรือ Lusitania จม เรือ Mauretania ได้ถูกนำมาใช้อีกครั้ง เรือ Mauretania ไม่ยอมออกจากท่าเรือคิวนาด นิ่ง ไม่เคลื่อนไหว เสมือนกำลังไว้อาลัยให้กับน้องสาวฝาแฝดที่จมลง T T

-โปสเตอร์รงณรงค์ เเม่ที่อุ้มลูกในขณะที่จมน้ำ ที่ทำให้ชาวอังกฤษลุกขึ้นฮือต่อต้านเยอรมันที่จมเรือลูซิทาเนีย

เเละทำให้ อเมริกา เข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------END-----------------------------------------------------------

⚠ แจ้งเนื้อหาไม่เหมาะสม

โพสท์โดย: vevo

เป็นกำลังใจให้เจ้าของกระทู้โดยการ VOTE และ SHARE

192 VOTES (4/5 จาก 48 คน)

Hot Topic ที่น่าสนใจอื่นๆ

อีกหนึ่งวิธีการนำ ปลาหมอคางดำ มาใช้ประโยชน์ ก็คือการนำมาทำเป็น น้ำหมักชีวภาพ นั่นเอง

Hot Topic ที่มีผู้ตอบล่าสุด

อุทยานพระพิฆเนศร้าง จ.ชลบุรี : ความศรัทธาท่ามกลางซากปรักหักพัง

ตั้งกระทู้ใหม่