หนึ่งทศวรรษแห่งเลือดและเถ้าถ่าน: เวียดนามในสมรภูมิกัมพูชา 1978–1989
ปลายปี 1978 คือจุดเปลี่ยนสำคัญของภูมิภาคอินโดจีน เมื่อเวียดนามตัดสินใจเปิดฉากสงครามกับกัมพูชาประชาธิปไตยภายใต้การปกครองของเขมรแดง ระบอบที่สร้างความหวาดกลัวให้ผู้คนทั้งในและนอกประเทศ การบุกครั้งนี้เกิดขึ้นในเดือนธันวาคม และเพียงไม่ถึงหนึ่งเดือน เวียดนามก็สามารถรุกคืบเข้าไปถึงใจกลางอำนาจของเขมรแดงได้อย่างรวดเร็ว ในวันที่ 27 มกราคม ปี 1979 กรุงพนมเปญตกอยู่ภายใต้การควบคุมของกองทัพเวียดนามโดยแทบไม่ต้องเจอแรงต้านรุนแรงจากฝ่ายตรงข้ามเหมือนที่หลายฝ่ายเคยคาดไว้
หลังชัยชนะทางทหาร เวียดนามเดินหน้าสร้างรัฐบาลใหม่ขึ้นมาแทนที่เขมรแดง เฮง สัมริน ถูกดันขึ้นเป็นผู้นำรัฐบาลหุ่นเชิด ขณะที่บุคคลสำคัญอีกคนที่ก้าวขึ้นมาสู่อำนาจอย่างรวดเร็วคือ ฮุน เซน ชายหนุ่มวัยเพียง 29 ปี ซึ่งได้รับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในปี 1981 การก่อตั้งรัฐบาลใหม่ครั้งนี้ทำให้กัมพูชากลายเป็นประเทศที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของฮานอยอย่างชัดเจน ทั้งด้านการเมือง การบริหาร และยุทธศาสตร์ความมั่นคง
แต่ชัยชนะในพนมเปญไม่ได้หมายความว่าสงครามสิ้นสุดลง เวียดนามต้องใช้เวลาอีกเกือบสิบปีในการช่วยรัฐบาลเฮง สัมรินต่อสู้กับกลุ่มต่อต้านซึ่งประกอบด้วยสามฝ่ายหลัก คือ เขมรแดงที่ยังคงเหลือกำลังอยู่ตามป่าเขา, กลุ่มเขมรสีหนุที่ภักดีต่ออดีตกษัตริย์ และกลุ่มเขมรเสรีฝ่ายขวา การสู้รบกระจายตัวไปตามพื้นที่ห่างไกล โดยเฉพาะบริเวณชายแดนไทย–กัมพูชา ซึ่งกลายเป็นแนวปะทะสำคัญในช่วงสงครามยืดเยื้อ เวียดนามเองยังต้องเผชิญการปะทะกับทหารไทยอยู่เป็นระยะจากความตึงเครียดตามแนวพรมแดน
นอกจากสงครามในกัมพูชา เวียดนามยังต้องแบกรับภาระทางทหารในลาวด้วย ภายหลังปี 1975 กองทัพเวียดนามถูกส่งเข้าไปช่วยรัฐบาลลาวคอมมิวนิสต์ปราบกลุ่มต่อต้านหลายฝ่าย ตั้งแต่ชาวม้ง แนวร่วมปลดปล่อยลาวฝ่ายขวา กลุ่มรอยัลลิสต์ ไปจนถึงการปะทะกับทหารไทยในเหตุการณ์ศึกร่มเกล้า การเข้าไปพัวพันในลาวทำให้เวียดนามต้องวางกำลังทหารประมาณสี่ถึงห้าหมื่นนาย และมีทหารเสียชีวิตอีกราวหนึ่งถึงห้าพันนายในพื้นที่ดังกล่าว
ความสูญเสียเริ่มกระทบกลับมาที่เศรษฐกิจในประเทศ เวียดนามซึ่งเพิ่งรวมชาติได้ไม่นานต้องเผชิญปัญหาภายในที่หนักหน่วง ทั้งความยากจน การคว่ำบาตรจากนานาชาติ และระบบเศรษฐกิจแบบคอมมิวนิสต์ที่ยังไม่พร้อมรับภาระความยืดเยื้อของสงคราม สถานการณ์คล้ายคลึงกับสหภาพโซเวียตที่กำลังจมปลักอยู่ในอัฟกานิสถาน จนกลายเป็นภาระที่กัดกร่อนทั้งกำลังคนและทรัพยากรอย่างต่อเนื่อง
เมื่อสงครามลากยาวกว่าที่คาด เวียดนามเริ่มตระหนักว่าค่าใช้จ่ายทางทหารสูงเกินจะรับไหว ประมาณการณ์ว่าทหารเวียดนามที่ถูกส่งไปปฏิบัติการในกัมพูชามีจำนวนราว 150,000 ถึง 250,000 นาย และจากจำนวนนั้นมีทหารเสียชีวิตประมาณ 15,000 ถึง 30,000 นาย ตัวเลขอันหนักหน่วงนี้คือราคาที่เวียดนามต้องจ่ายเพื่อรักษารัฐบาลหุ่นเชิดของตนไว้ในกัมพูชา และยังไม่นับรวมทหารอีกกว่า 10,000 นายที่เสียชีวิตจากสงครามสั่งสอนกับจีนในปี 1979 ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาเดียวกัน
ในที่สุด เมื่อทั้งเศรษฐกิจและสถานการณ์ทางทหารเริ่มส่งสัญญาณว่าเดินหน้าต่อไปไม่ได้ เวียดนามประกาศถอนกำลังออกจากกัมพูชาในปี 1989 หลังผ่านหนึ่งทศวรรษของสงครามและภารกิจรักษาเสถียรภาพที่ยืดเยื้อ ปล่อยให้สหประชาชาติเข้ามาดำเนินการจัดตั้งกองกำลังรักษาสันติภาพและเปิดทางสู่การเลือกตั้งในปี 1993 ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการฟื้นฟูทางการเมืองในกัมพูชายุคใหม่
สิบปีของสงครามในกัมพูชา พร้อมกับความสูญเสียในลาวและการรบกับจีน ทำให้เวียดนามต้องจ่ายราคาทั้งด้านชีวิตทหารและความเสียหายของเศรษฐกิจจำนวนมหาศาล บทเรียนจากยุคดังกล่าวยังคงเป็นหนึ่งในช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์ร่วมสมัยของเวียดนามและภูมิภาคอินโดจีนจนถึงทุกวันนี้
ไทย ชวดเหรียญทอง ปันจักสีลัต ทั้งที่กำลังจะขึ้นรับเหรียญ
ถล่มอุโมงค์ลับ เนิน 350 ทัพฟ้าส่ง F-16 เสิร์ฟไข่ 6 รอบติด
ค้นพบแหล่งทองคำกว่า 500 ตัน มูลค่าสูงถึง 600,000 ล้านหยวน
ย้อนวันวาน “ศูนย์อาหารมาบุญครอง พ.ศ. 2535” ต้นแบบฟู้ดคอร์ทไทย จากคูปองเงินสด สู่ยุคสแกนจ่ายในปลายนิ้ว
ไมโครเวฟ 45 ปี จากครัวบ้านสู่พิพิธภัณฑ์ ตำนานความทนทานที่บริษัทผู้ผลิตยังต้องคารวะ
แร็ปเปอร์หนุ่ม ฝังเพชรไว้ที่กลางหน้าผาก ก่อนจะโดนแฟนคลับกระชากออก
แฉเรือทุนไทยขายน้ำมันให้เขมร อดีต สว ประกาศ เตือน ทัพเรือสั่ง 'จมเรือ' ได้ทันที เพราะประกาศกฎอัยการศึก
ฟิโอนา ซิมป์สัน หญิงวัย 23 ปีจากรัฐควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย หญิงสาวผู้ปกป้องลูกอย่างน่านับถือ
นาวิกยึดฐานเขมร เจออาวุธจีน ทุ่นระเบิดเพียบ แถมมีเอกสารฝึกวางกับระเบิดคาหนังคาเขา
แก๊งมุสลิมเข้ายึดครองเรือนจำในอังกฤษ
ปิดดีล! จีนยอมขาย TikTok ในสหรัฐแล้ว
รวมภาพเรียกรอยยิ้มประจำวันนี้ ส่วนข้อคิดประจำวันก็คือ ทำวันนี้ให้ดีที่สุด เพราะอาทิตย์หน้า ก็ใกล้จะเข้าปีใหม่แล้ว เดี๋ยวงานค้าง เที่ยวไม่สนุก ขอบคุณครับ
ปิดดีล! จีนยอมขาย TikTok ในสหรัฐแล้ว
ไมโครเวฟ 45 ปี จากครัวบ้านสู่พิพิธภัณฑ์ ตำนานความทนทานที่บริษัทผู้ผลิตยังต้องคารวะ
รวมภาพเรียกรอยยิ้มประจำวันนี้ ส่วนข้อคิดประจำวันก็คือ ทำวันนี้ให้ดีที่สุด เพราะอาทิตย์หน้า ก็ใกล้จะเข้าปีใหม่แล้ว เดี๋ยวงานค้าง เที่ยวไม่สนุก ขอบคุณครับ
รู้หรือไม่ ? ที่มาและประวัติของ "สุกี้ยากี้" เป็นมาอย่างไร ?
ทึ่งทั่วโลก : หุบเขาเทวดาวั้งเซียนกู่" หมู่บ้านที่สร้างอยู่ริมหน้าผา สถานที่ท่องเที่ยวแสนน่าทึ่งของประเทศจีน
ทึ่งทั่วไทย : "น้ำตกแม่กาษา" น้ำตกลำธารใส Unseen แม่สอด จังหวัดตาก
ฮุน เซน จากทหารเขมรแดง สู่คนกุมอำนาจกัมพูชายาว 40 ปี
