ข้าวยี่หร่า : ข้าวหอมเครื่องเทศสไตล์อินเดีย

        ข้าวคืออาหารหลักของคนไทย และอีกหลายๆประเทศก็นิยมทานข้าวกันด้วยเช่นกัน อาทิเช่น ลาว พม่า จีน ญี่ปุ่น เกาหลี อินเดีย ฯลฯ แต่อย่างไรแล้วกรรมวิธีการหุงข้าวแต่ละประเทศก็แตกต่างกันไป ครั้งหนึ่งผู้เขียนเคยไปทานอาหารอินเดีย และรู้สึกชื่นชอบข้าวที่หุงด้วยวิธีนี้อย่างมาก เพราะเป็นข้าวที่หอมเครื่องเทศ อย่างยี่หร่าและใบกระวาน กัน

            ข้าวยี่หร่าเป็นวิธีง่ายๆ ในการเพิ่มรสชาติให้กับข้าวของคุณ อัดแน่นไปด้วยเครื่องเทศหอมอบอุ่น เช่น อบเชย กานพลู ใบกระวานและแน่นอน ยี่หร่า ไม่มีอะไรมากโดยข้าวยี่หร่านี้มักจะเป็นเมนูเด็ดในมื้อค่ำสไตล์อินเดียหรือแม้แต่ตะวันออกกลาง

ส่วนผสมของการทำข้าวยี่หร่า

            ข้าวบาสมาติ:เมล็ดยาว หอม เหมาะสำหรับการดูดซับรสชาติ ล้างให้สะอาดเพื่อป้องกันความเหนียวและช่วยให้เมล็ดข้าวแยกตัวหลังหุงสุก

            เมล็ดยี่หร่า (ยี่หร่า): พระเอกของนี้ เมื่อนำไปคั่วในน้ำมันหรือเนยใส เมล็ดยี่หร่าจะบานและปล่อยกลิ่นหอมอโรม่าออกมา ซึ่งเป็นกลิ่นเฉพาะของเมนูนี้

            เครื่องเทศทั้งต่างๆ ประกอบด้วยใบกระวาน กานพลู กระวาน อบเชย พริกไทยดำ :เครื่องเทศเหล่านี้ช่วยเรื่องสุขภาพ และกลิ่นอันหอมเย้ายวนให้ข้าวขณะกำลังหุง ใบกระวานให้รสขมอ่อนๆ อบเชยให้รสอบอุ่น ลูกกระวานให้รสหวาน กานพลูให้กลิ่นหอม และพริกไทยให้รสเผ็ดเล็กน้อย

            พริกเขียว:เพิ่มรสชาติเผ็ดเล็กน้อยที่ช่วยยกระดับรสชาติของอาหารโดยรวม จะใส่ไม่ใส่ก็ได้

            น้ำมันเนย หรือเนยใส:ไขมันมีรสชาติ โดยเฉพาะจากเครื่องเทศ แต่ควรใช้เนยมากกว่าการใช้น้ำมันเพราะเนยจะช่วยดึงกลิ่นและเนื้อสัมผัสของสมุนไพรทั้งหมดได้กว่าน้ำมัน

            เกลือ: เกลือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการปรุงรสข้าว

            น้ำ: อัตราส่วนสำคัญ! ข้าว 1 ถ้วยตวง เติมน้ำ 2.5 ถ้วยตวง จะทำให้เมล็ดข้าวนุ่มฟู ไม่เละ หากใช้ข้าวหอมมะลิควรลดอัตราส่วนลง เหลือเพียง 2 ถ้วยตวง

             วิธีการหุงข้าวยี่หร่า

            ล้างข้าวบาสมาติจนน้ำใส ตั้งน้ำมันหรือเนยใสในกระทะ ใส่เครื่องเทศตามลำดับดังนี้ ใบกระวาน อบเชย พริกไทย กระวาน กานพลู ยี่หร่า และพริก คั่วเป็นเวลาสองสามวินาที จากนั้นใส่ข้าวที่ล้างแล้วลงไปและคนให้เข้ากับเครื่องเทศ เทน้ำ 2.5 ถ้วยและปรุงรสด้วยเกลือ ปิดฝาและปรุงด้วยไฟอ่อนประมาณ 10–12 นาที หรือจนข้าวฟูและน้ำถูกดูดซึม คลุกเบาๆ ด้วยส้อมแล้วเสิร์ฟอุ่นๆ

            ที่นี้เรามาดูสรรพคุณยี่หร่าพระเอกของเราในเมนูนี้เป็นอย่างไร

        ยี่หร่า หรือเทียนขาว (Caraway) ถือเป็นเครื่องเทศชั้นดีมีสรรพคุณทางยา เป็นพืชสมุนไพรสกุลเดียวกับกะเพรา มักนำไปประกอบอาหาร ใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรค และสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหย ยี่หร่าเป็นเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก มีถิ่นกำเนิดในแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ประเทศอินเดีย และประเทศจีน เจริญเติบโตได้ดีในที่ที่มีแสงแดด ผลยี่หร่าหรือเมล็ดยี่หร่ามีลักษณะเป็นเม็ดกลมรี ภายในผลมีเมล็ดจำนวนมาก ผลอ่อนจะมีสีเขียว และจะเปลี่ยนเป็นสีดำหรือน้ำตาลเมื่อสุกแล้ว นิยมนำไปตากแห้งหรืออบแห้งเพื่อทำเป็นเครื่องเทศ ยี่หร่ามีสารอาหารหลากหลายที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น ดีต่อระบบย่อยอาหาร ช่วยแก้อาการท้องเสีย และอาจช่วยในการลดน้ำหนัก เนื่องจากยี่หร่ามีรสร้อนช่วยขับลมนอกจากนี้ยังมีสรรพคุณอื่นๆด้วย อาทิเช่น

            ช่วยลดน้ำหนักเมล็ดยี่หร่าประกอบด้วยสารโพลีฟีนอล (Polyphenols) ชื่อว่า คาร์วาครอล (Carvacrol) และกรดไขมันไม่อิ่มตัว ที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรค ช่วยปรับสมดุลและเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ในลำไส้เล็กที่มีส่วนช่วยในการยับยั้งการสร้างไขมัน ทั้งยังช่วยสลายไขมันในร่างกาย ซึ่งอาจช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการย่อยอาหารและดูดซึมสารอาหารที่มีประโยชน์ และส่งผลดีต่อการลดน้ำหนักหรือควบคุมน้ำหนักได้ จากงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2556 ศึกษาเรื่อง ประสิทธิภาพการต้านโรคอ้วนในสตรีที่มีน้ำหนักเกินและเป็นโรคอ้วนของสารสกัดยี่หร่า โดยมีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 70 คน เมื่อแบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็นกลุ่มที่รับประทานยี่หราปริมาณ 30 มิลลิลิตรก่อนอาหารวันละ 1 มื้อ เป็นเวลา 3 เดือน และกลุ่มที่รับประทานยาหลอก พบว่า กลุ่มตัวอย่างที่รับประทานยี่หร่ามีน้ำหนักเฉลี่ยลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ในขณะที่กลุ่มตัวอย่างที่รับประทานยาหลอกมีน้ำหนักเฉลี่ยเพิ่มขึ้น จึงอาจสรุปได้ว่า การรับประทานยี่หร่ามีส่วนช่วยลดน้ำหนักได้

            ช่วยระบบทางเดินอาหารและกระตุ้นการขับน้ำมันหอมระเหยจากยี่หร่าอาจช่วยบรรเทาปัญหาในระบบทางเดินอาหารได้ เช่น อาการอาหารไม่ย่อย แผลในกระเพาะอาหาร

            นอกจากนี้ ยี่หร่ายังมีไฟเบอร์หรือใยอาหารสูง จึงอาจช่วยเพิ่มน้ำหนักและขนาดของอุจจาระ และทำให้อุจจาระนิ่มลง ช่วยปรับสมดุลความเป็นกรดด่างในลำไส้ ทำให้จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์เจริญเติบโตได้ดี ทั้งยังเป็นอาหารของแบคทีเรียในลำไส้ จึงมีส่วนช่วยในการขับถ่าย จากงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Alternative Medicine Review เมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2552 ศึกษาเรื่อง การใช้น้ำมันหอมระเหยในการรักษาภาวะจุลินทรีย์ในลำไส้เสียสมดุล พบว่า น้ำมันหอมระเหยยี่หร่าจะไปขัดขวางการเจริญเติบโตของแบคทีเรียไม่ดีในลำไส้ และช่วยให้แบคทีเรียที่ดีทำงานได้ตามปกติ แบคทีเรียชนิดดีในลำไส้ทำหน้าที่ผลิตสารอาหาร ลดการอักเสบ ปรับปรุงการย่อยอาหาร และช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการวิจัยเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการใช้งานเพิ่มเติม

            ถึงแม้ว่า ยี่หร่าจะมีสารอาหารที่ส่งผลดีต่อสุขภาพ แต่หากรับประทานมากเกินไป ก็อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ เช่น

            หากผู้ที่มีอาการแพ้รับประทานยี่หร่าเข้าไป อาจทำให้อาการแพ้กำเริบ เช่น มีผื่นลมพิษ ตาบวม ปากบวม อาเจียน หากพบว่ามีอาการแพ้ ควรหยุดรับประทานและเข้าพบคุณหมอทันที

            เมล็ดยี่หร่ามีส่วนช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ด้วยเหตุนี้ ผู้ป่วยโรคเบาหวานจึงควรบริโภคยี่หร่าอย่างระมัดระวัง โดยเฉพาะเมื่อรับประทานในเวลาใกล้เคียงกับยารักษาโรคเบาหวาน เพื่อไม่ให้เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

            ยี่หร่ามีฤทธิ์ทำให้ง่วงนอน จึงไม่ควรรับประทานยี่หร่าร่วมกับยาารักษาโรคที่ทำให้ง่วงนอนได้ง่าย เช่น ยาแก้แพ้ ยานอนหลับ เพราะอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้

            ควรหยุดรับประทานยี่หร่าอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนการผ่าตัด เนื่องจากมีผลต่อความดันโลหิตและมีฤทธิ์ป้องกันการแข็งตัวของเลือด

            เป็นอย่างไรกันบ้างค่ะกับข้าวยี่หร่า อาหารอินเดียที่มาพร้อมกับกลิ่นหอมอันเย้ายวนด้วยเครื่องเทศ แต่หากถามว่าผู้เขียนเคยทานไหม เคยทานค่ะ แต่ชอบตะแบงมีผสนผสมอย่างหญ้าฝรั่นเพิ่มสีสันคล้ายข้าวหมกไก่ ทานคู่แกงเขียวหวานแบบไทยๆ หรือไก่ทอด ก็อร่อยไม่แพ้กัน

***********