รู้สึกแปลกใจกับสิ่งที่คุ้นเคยมาตลอดชีวิต กลับรู้สึกเหมือนเพิ่งเคยเจอครั้งแรก ‘สิ่งที่ควรคุ้นเคยกลับไม่คุ้นเลย’ เรียกกันว่า ‘Jamais Vu (จาเมส์ วู)’ โดยเป็นสภาวะที่อยู่ขั้วตรงข้ามกับ Déjà Vu (เดจา วู)

‘Déjà Vu เดจาวู’ เป็นสภาวะที่รู้สึกคุ้นเคยกับสถานที่ ผู้คน หรือ ว่าเหตุการณ์บางอย่าง คลับคล้ายคลับคลาว่าเหมือนจะเคยเกิดขึ้นมาก่อน ทั้ง ๆ ที่ตัวไม่เคยพบสิ่งนั้นมาก่อนเลย

‘Jamais Vu จาเมส์ วู’ เป็นสภาวะที่รู้สึกไม่คุ้นเคยกับสถานที่ ผู้คน หรือ เหตุการณ์บางอย่าง ทั้ง ๆ ที่คุ้นเคยกับสิ่ง ๆ นั้นมาก แต่กลับลืมมันไปชั่วขณะ

‘จาเมส์ วู Jamais Vu’ เป็นภาษาฝรั่งเศสแปลว่า “ไม่เคยเห็น”

จาเมส์ วู Jamais Vu คือ อาการที่จู่ ๆ สิ่งที่เกิดขึ้นตรงหน้าก็รู้สึกไม่คุ้นเคยกับเรื่องที่ควรจะคุ้นเคย เช่น คุณกำลังมองหน้าเพื่อนสนิท แล้วก็รู้สึกว่าเพื่อนคนนี้เหมือนเป็นคนแปลกหน้าขึ้นมาชั่วขณะหนึ่ง หรือ เวลาที่เขียนตัวหนังสือด้วยคำง่าย ๆ ที่รู้จัก แต่ชั่วขณะนั้นกลับรู้สึกว่า เหมือนจะเขียนไม่ถูก เพราะตัวอักษรดูไม่คุ้นตา

จาเมส์ วู Jamais Vu เป็นสภาวะที่เกิดขึ้นจากความรวนในสมอง มีโอกาสพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยส่วนใหญ่มักจะพบในคนที่มีอายุมาก ที่สำคัญคือ จาเมส์ วู Jamais Vu เป็นสภาวะที่ไม่ก่อให้เกิดความรุนแรง ไม่มีผลกระทบกับการใช้ชีวิตเท่ากับโรคสูญเสียความทรงจำอย่าง อัลไซเมอร์ แต่อาการ “ลืม” ไปชั่วขณะ แม้จะดูเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าเกิดอาการจาเมส์ วู ในกลุ่มผู้ป่วยโรควิตกกังวลจะกลายเป็นปัญหาใหญ่ เพราะความรู้สึก “ไม่คุ้นเคย” กับเรื่องต่าง ๆ จะไปเพิ่มความวิตกได้อย่างมาก อาจจะทำให้เกิดอาการแพนิก หรือ ความเครียดขึ้นมาได้

‘จาเมส์ วู Jamais Vu’ และ ‘เดจา วู Déjà Vu’ มีการอธิบายถึงสาเหตุไว้หลากหลายทฤษฎี แต่โดยหลักแล้ว กระบวนการทั้งจำได้และลืมนั้นเกิดขึ้นในสมอง เมื่อเซลล์ประสาทที่กระตุ้นไขสมองไม่สามารถประมวลผลได้อย่างราบรื่น ทำให้การจัดเรียงข้อมูลในสมองไม่เป็นระเบียบ พอกลับมาทำงานตามปกติก็พยายามดึงข้อมูลมาปะติดปะต่อกันภายหลัง (บางครั้งก็ต่อผิดจนเกิดเป็นอาการเดจา วู ที่คิดว่าสิ่งนี้เกิดขึ้นแล้ว)

ส่วนอีกทฤษฎีอธิบายว่า เป็นความผิดปกติของจุดกำเนิดกระแสไฟฟ้าในสมอง หรือ ตรงสมองกลีบขมับ (Temporal lobe epilepsy) ซึ่งจะส่งผลต่อ อารมณ์ พฤติกรรม และ ความทรงจำ เมื่อเกิดความผิดปกติก็ทำให้สมอง “สะดุด” อยู่ชั่วขณะหนึ่งนั่นเอง