“จารึกพระมหาราชครูเชียงใหม่ ณ พุกาม” หลักฐานสัมพันธ์ล้านนา–พุกามยุครุ่งเรือง

จารึกพระมหาราชครูเชียงใหม่หลักสำคัญนี้ ตั้งอยู่ ณ มุมตะวันออกเฉียงเหนือของฐานพระเจดีย์ชเวซิกอง เมืองพุกาม ประเทศพม่า ซึ่งเป็นหนึ่งในศูนย์กลางศาสนาพุทธที่ยิ่งใหญ่ของเอเชียอาคเนย์ จารึกดังกล่าวสร้างขึ้นในสมัยที่พุกามยังเป็นราชธานีของพม่า สะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างดินแดนล้านนาและพุกามในอดีต

เนื้อหาในจารึกกล่าวถึง “พระมหาสามีมหาเถระ” ซึ่งดำรงตำแหน่งพระมหาราชครูในราชสำนักเชียงใหม่ ได้เดินทางไปยังเมืองพุกามถึง 3 ครั้ง เพื่อบำรุงพระพุทธศาสนา ท่านได้นำแผ่นทองคำรูปกลีบบัว น้ำหนักรวมทั้งสิ้น 375 บาท ไปบูชาพระบรมสารีริกธาตุ ณ พระเจดีย์ชเวซิกอง อันเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์สูงสุดแห่งหนึ่งของพม่า

นอกจากนี้ พระมหาสามีมหาเถระยังได้ตั้งกองทุน 3 กอง มอบให้แก่มหาราชครูและราชครู 3 รูป ในราชสำนักกรุงอังวะ เพื่อใช้ในการดูแลบำรุงคันธกุฎีทั้งสี่ทิศของวัดด้วยการชโลมปูนขาว ซึ่งแสดงถึงความเอาใจใส่ในด้านศาสนสถาน และการสืบสานศรัทธาพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง

จารึกหลักนี้จึงมิได้เป็นเพียงแค่บันทึกเหตุการณ์ทางศาสนา หากแต่ยังเป็นหลักฐานที่สะท้อนถึงความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรม ศาสนา และการทูตระหว่างอาณาจักรล้านนาและพุกาม ซึ่งมีความใกล้ชิดกันมากในอดีต

(อ้างอิง: ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 7 "ประมวลจารึกที่พบในประเทศไทยและต่างประเทศ")