Toxic people เมื่อคนใกล้ตัวบางคนเป็นพิษร้ายคอยทำลายชีวิตคุณ
Toxic people หรือ คนเป็นพิษ คำที่ใช้เรียกคนที่มีนิสัยยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง คนที่แสดงพฤติกรรมเชิงลบต่อคนใกล้ตัว หรือ แสดงพฤติกรรมใด ๆ ที่ทำให้เสียบรรยากาศ ทำให้คนอื่นสับสน วิตกกังวล ชอบควบคุมบงการคนอื่น เจ้าอารมณ์ และ บ่อยครั้งที่คำพูด การกระทำของคนเหล่านี้ทำร้ายคนรอบตัวให้รู้สึกแย่ เครียด เจ็บปวด การอยู่ใกล้คนเป็นพิษจึงทำร้ายทั้งทางร่างกายและจิตใจ
Toxic People ไม่จัดเป็นโรคทางจิตเวชโดยตรง แต่สันนิษฐานว่าเป็นคุณลักษณะ พฤติกรรม และ ประสบการณ์อันเลวร้ายที่ Toxic People เคยพบเจอเป็นปัจจัยที่หล่อหลอมให้เกิดลักษณะนิสัยของคนเป็นพิษขึ้นมา
Toxic People เกิดจากสาเหตุใด
- เกิดจากความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองต่ำ
- การบาดเจ็บในวัยเด็ก (Trauma) หรือ การผ่านเหตุการณ์สะเทือนใจในอดีต ปัญหาส่วนตัวที่ฝังรากลึกในจิตใต้สำนึกส่งผลให้แสดงพฤติกรรมเป็นพิษ เพื่อหลีกเลี่ยงความรู้สึกผิด หรือ ความละอายใจต่อตนเอง
- มีนิสัยก้าวร้าวฉุนเฉียว ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ต้องการได้รับคำชมเสมอ
- การเติบโตมาในครอบครัวที่ปกป้อง ตามใจ และ ชื่นชมมากเกินไป หรือ เติบโตมาในครอบครัวที่มีปัญหา
- การใช้สารเสพติด
- ความผิดปกติในผู้ที่มีโรคทางจิตเวช เช่น ความผิดปกติทางบุคลิกภาพโรคไบโพลาร์ และ โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง (PTSD)
นิสัยด้านมืด (Dark Triad) ของคนอาจมีส่วนทำให้เกิดนิสัยเป็นพิษต่อคนอื่น โดยแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
- บุคลิกภาพหลงตัวเอง (Narcissistic Personality Disorder) สนใจแต่ตัวเอง คิดว่าตัวเองอยู่เหนือกว่าคนอื่น
- แมคคิเวลเลียน (Machiavellianism) มีนิสัยชอบเอาเปรียบ หลอกใช้ และ ควบคุมคนอื่น
- ไซโคพาธี (Psychopathy) มักควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น และ เห็นแก่ตัว
ลักษณะนิสัยของ Toxic People
1.ไม่มีความชัดเจน ไม่สามารถเอาแน่เอานอนได้ ไม่มีความจริงใจ เชื่อถือไม่ได้ เช่น การไม่รักษาสัญญา หรือ นัดหมายกันไว้แล้วจู่ ๆ ก็ปรับเปลี่ยนแผนงาน สถานการณ์รอบตัวเขาสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา
2.ชอบเรียกร้องความสนใจ ความสงสารจากคนอื่นเสมอ ไม่ว่าจะเป็นการโทรศัพท์ ส่งข้อความ ให้ของขวัญ การยอมรับ ความสนใจ คำขอโทษ หรือ คำขอบคุณ แม้คุณจะมอบสิ่งเหล่านี้ให้ด้วยความเต็มใจหรือไม่ก็ตาม แต่คุณจะไม่ได้สิ่งเหล่านี้ตอบแทนจากเขา
3.เห็นแก่ตัว ไม่เคารพคนอื่น ไม่มีมารยาท ก้าวก่ายเรื่องคนอื่นมากเกินไป กิริยา การกระทำไม่มีความเกรงใจ แสดงความคิดเห็นเชิงลบ อยู่ใกล้แล้วรู้สึกว่าไม่ปลอดภัย เหมือนถูกคุกคามตลอดเวลา
4.ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ชอบบงการคนรอบตัวเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ เจ้ากี้เจ้าการ สามารถโกหก บิดเบือนความจริง พูดเกินจริง เพื่อให้คนรอบดำเนินการบางอย่างตามความต้องการ จะทำทุกวิถีทางแม้ว่าจะหมายถึงการทำร้ายคนอื่นก็ตาม
5.หลงตัวเอง มักพูดให้ตัวเองดูดี อวยตัวเอง ในขณะเดียวกันจะพูดให้คนอื่นเสียความรู้สึก เสียความมั่นใจไปด้วย พยายามทำตัวเองให้สูงส่งด้วยการด้อยค่าคนอื่น ยิ่งอยู่ใกล้เขาจะทำให้ Self Esteem ของคุณต่ำลง
6.คิดว่าตัวเองเก่งกว่าคนอื่น ชอบตัดสินคนอื่นจากบรรทัดฐานของตัวเอง
7.มักสร้างปัญหาและเรื่องที่ไม่เป็นความจริง หรือทำเรื่องเล็กให้เป็นเรื่องใหญ่ ซึ่งทำให้คนรอบข้างรู้สึกไม่ดี อาจนำไปสู่ความขัดแย้ง
8.บังคับควบคุม โน้มน้าวให้อีกฝ่ายรับรู้และเข้าใจว่าเป็นฝ่ายที่ทำผิด (Gaslighting) ทำร้ายจิตใจและร่างกายคนอื่นด้วยคำพูด การกระทำ ซึ่งพฤติกรรมเหล่านี้อาจเกิดจากการใช้สารเสพติดหรือดื่มแอลกอฮอล์
วิธีการรับมืออย่างไรเมื่อเจอ Toxic People
1.ไม่ควรคิดว่าพฤติกรรมของ Toxic People เป็นเรื่องปกติ การนิ่งเฉยเท่ากับเปิดทางให้ Toxic People แสดงพฤติกรรมเหล่านี้มากขึ้น ไม่ว่ากับตัวคุณ หรือ คนอื่น
2.ให้บอกเขาอย่างตรงไปตรงมาว่า พฤติกรรมของเขาส่งผลเสียอย่างไรต่อคุณบ้าง เพื่อให้เขาได้ทราบถึงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ให้โอกาสเขาได้อธิบาย และ ปรับปรุงตัวเอง แต่ควรนึกเสมอว่าคุณไม่สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมของ Toxic People ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ หากอีกฝ่ายไม่คิดจะเปลี่ยนนิสัยของตัวเอง
3.กำหนดขอบเขต พื้นที่ของตัวเองให้ชัดเจน ไม่ยอมให้เขาล้ำเส้นความเป็นส่วนตัวเข้ามา เช่น ในหนึ่งวันคุณจะใช้เวลากับบุคคลประเภท Toxic People ลดลง ในขอบเขตเวลาที่คุณยังสามารถเป็นตัวเองได้ โดยไม่ได้รับผลกระทบทางลบ หรือ กรณีที่เขาแสดงพฤติกรรมไม่เหมาะสม คุณไม่ต้องไปสนทนา หรือ ใกล้ชิด ด้วยจนกว่าเขาจะยอมปรับปรุงตัว
4.ไม่ควรโทษตัวเอง เพราะ Toxic People มักใช้คำพูด และ แสดงพฤติกรรม เพื่อตั้งใจบั่นทอนความรู้สึกของคุณโดยที่คุณไม่ได้ทำอะไรผิด
5.ตัดออกจากชีวิตซะ หากวิธีต่าง ๆ ใช้ไม่ได้ผล คุณยังเจ็บปวดจากการใกล้ชิด Toxic People ถึงเวลาแล้วที่จะตัดเขาออกจากวงจรชีวิต ไม่ต้องพบเจอกันอีก แล้วไปผ่อนคลายความเครียด ด้วยการพักผ่อนให้เพียงพอ ทำงานอดิเรกกิจกรรมที่ชอบ และ ใช้เวลากับคนที่คุณรัก