ทำไมวัดบางแห่งถึงห้าม "ผู้หญิงมีประจำเดือน" เข้าพระอุโบสถ
ทำไมวัดบางแห่งถึงห้าม "ผู้หญิงมีประจำเดือน" เข้าพระอุโบสถ ทั้งนี้หลายคนก็คงสงสัยเรื่องนี้อยู่ไม่น้อย และอาจจะเคยเห็นวัดบางแห่งที่ติดป้ายตรงทางเข้าว่า "ห้ามผู้หญิงเข้าพระอุโบสถ" โดยส่วนใหญ่ก็จะเป็นวัดเก่าแก่ที่ตั้งอยู่ทางภาคเหนือ และก็เป็นวัดที่มีพระบรมสาริกธาตุประดิษฐานอยู่ บางแห่งถึงกับตั้งกฎอย่างชัดเจนเลยว่า ห้ามผู้หญิงที่มีประจำเดือนเข้าวัด เพราะอาจทำให้ความขลัง หรือว่าความศักดิ์สิทธิ์ของพระธาตุ หรือวัดลดน้อยลงไป
ทั้งนี้ตามหลักพระพุทธศาสนาแล้ว สำหรับประเด็นเรื่องประจำเดือนของผู้หญิงกับพระพุทธศาสนานั้น ก็ไม่เคยมีปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎกแต่อย่างใด และหากพูดถึงการเข้าวัดกราบไหว้บูชาโดยทั่วไป ก็ยังไม่มีพระธรรมวินัยข้อไหนที่บอกว่า ห้ามผู้หญิงเข้าเขตพระอุโบสถเช่นกัน ซึ่งถ้าหากเราจะหาต้นตอกฏข้อห้ามต่างๆ เหล่านั้น ก็คงไม่สามารถหาได้จากหลักพระพุทธศาสนา แม้แต่พระที่ปฏิบัติอย่างเคร่งครัด ก็ยังบอกด้วยว่า ประจำเดือนของผู้หญิงไม่ใช่สิ่งที่แปดเปื้อนหรือมีราคี สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ เรื่องกรรม
บางทีอาจเป็นความเชื่อ หรือภูมิปัญญาชาวบ้านที่ห้ามให้ผู้หญิงมีประจำเดือนหรือไม่ก็ตามเข้าวัด เพราะที่วัดทางภาคเหนืออาจต้องเดินขึ้นบันไดที่สูงชั้นและบางทีก็อาจมีการปีนป่าย และหากปล่อยให้ผู้หญิงมีประจำเดือนขั้นบันไดสูงๆ ก็อาจจะส่งผลร้ายตามมา เช่น อาจพลัดตกลงมา หรือเป็นลมสลมก็ได้ แต่ในวัดบางแห่งแม้ไม่ได้ตั้งอยู่ในที่สูงก็ยังมีการติดป้ายห้ามผู้หญิงเข้าอยู่ดี
สิ่งที่เป็นไปได้มากที่สุด ก็น่าจะเป็นเรื่องอิทธิพลความเชื่อที่เรารับมาจากศาสนาพราหมณ์ ฮินดู ที่ได้เผยแพร่เข้ามาในประเทศไทย เพราะชาวฮินดูเชื่อกันว่า ประจำเดือนของผู้หญิงเป็นสิ่งสกปรก และไม่บริสุทธิ์ ดังนั้นแล้วชาวฮินดูก็เชื่อกันว่า ประจำเดือนเป็นเหมือนความผิดบาป และการนำเอาความผิดบาปเหล่านี้เข้าไปในเทวสถานนั้น ก็ถือว่าเป็นการลดความศักดิ์สิทธิ์ของเทพเจ้าลงไป แต่ถึงกระนั้นก็ยังไม่สามารถหาคำตอบได้ว่า ทำไมผู้หญิงทั่วไปที่ไม่มีประจำเดือนถึงเข้าไม่ได้ หรือบางทีอาจจะเป็นเพราะว่า เวลาผู้หญิงมีประจำเดือน ก็คงไม่ไปเที่ยวป่าวประกาศบอกใครหรอกว่าตัวเองประจำเดือนมา หรือคนทั่วไปเองก็คงไม่รู้ จึงอาจทำการติดป้ายห้ามผู้หญิงเข้าไปเลยก็เป็นได้
อย่างไรก็ตาม ถ้าเราหันมามองเรื่องความเท่าเทียมแล้ว และตัดเรื่องความเชื่อออกไป มันก็อาจจะไม่ยุติธรรมสำหรับผู้หญิงที่ถูกห้ามเข้าพุทธสถาน ทั้งนี้ก็อย่าลืมว่าประเทศไทยเรานั้นคือเมืองพุทธเถรวาท ไม่ใช่พุทธพราหมณ์ ดังนั้นผู้หญิงทุกคนก็ควรที่จะเข้าวัดและอารามได้ตามปกติ แต่ก็คงปฏิเสธไม่ได้อีกว่ากฎ ข้อห้าม และความเชื่อต่างๆ เหล่านั้น มันได้ผูกโยงเข้ากับธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมท้องถิ่นไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ซึ่งก็สืบทอดกันมานานยากที่จะเปลี่ยนแปลงได้