มะเร็งลำไส้ใหญ่ อันตรายที่ควรรู้

มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นหนึ่งในโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยในประเทศไทยและทั่วโลก โรคนี้เกิดขึ้นเมื่อเซลล์ในลำไส้ใหญ่หรือไส้ตรงเกิดการเปลี่ยนแปลงและเติบโตอย่างผิดปกติ ก่อให้เกิดเนื้องอกที่อาจลุกลามและแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย การศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และวิธีการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการดูแลสุขภาพของตนเองและคนที่คุณรัก บทความนี้จะพูดถึงข้อมูลสำคัญต่าง ๆ เกี่ยวกับโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพื่อให้คุณสามารถเฝ้าระวังและดูแลสุขภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ

มะเร็งลำไส้ใหญ่คืออะไร?

มะเร็งลำไส้ใหญ่ คือโรคที่เกิดจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของเซลล์ในบริเวณลำไส้ใหญ่หรือไส้ตรง ซึ่งเป็นส่วนสุดท้ายของระบบทางเดินอาหาร โดยทั่วไป มะเร็งชนิดนี้มักเริ่มต้นจากการเกิดเนื้องอกในลำไส้ใหญ่ที่เรียกว่า "โพลิป" ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง แต่หากไม่ได้รับการรักษาหรือตรวจพบในระยะแรก โพลิปเหล่านี้อาจพัฒนากลายเป็นมะเร็งได้ มะเร็งลำไส้ใหญ่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกส่วนของลำไส้ใหญ่ ตั้งแต่ไส้ติ่งไปจนถึงทวารหนัก โดยมะเร็งที่เกิดในส่วนปลายของลำไส้ใหญ่หรือไส้ตรงมักเรียกว่า "มะเร็งลำไส้ส่วนปลาย" หรือ "มะเร็งทวารหนัก" การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างสม่ำเสมอจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการตรวจพบและรักษาโรคนี้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ อาการที่อาจพบได้

อาการมะเร็งลำไส้ใหญ่อาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และบางครั้งอาจไม่แสดงอาการชัดเจนสำหรับมะเร็งลําไส้ใหญ่อาการระยะแรก อย่างไรก็ตาม การรู้จักสังเกตอาการผิดปกติเป็นสิ่งสำคัญที่อาจช่วยในการวินิจฉัยโรคได้เร็วขึ้น อาการที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่ อาจมีดังนี้:

• การเปลี่ยนแปลงของลักษณะอุจจาระ เช่น ท้องผูกสลับท้องเสียบ่อย ๆ โดยไม่ทราบสาเหตุ
• พบเลือดปนในอุจจาระ หรือมีอุจจาระสีดำคล้ำผิดปกติ
• ปวดท้องเรื้อรัง หรือรู้สึกแน่นท้องบ่อยครั้ง
• รู้สึกถ่ายอุจจาระไม่สุด หรือมีความต้องการถ่ายบ่อยขึ้นกว่าปกติ
• น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หรือหายใจลำบาก (อาจเกิดจากภาวะโลหิตจาง)
• คลื่นไส้ อาเจียน โดยเฉพาะในมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะลุกลาม
• มีก้อนที่สามารถคลำได้ในท้อง (พบในบางกรณี)

หากคุณสังเกตพบอาการเหล่านี้ โดยเฉพาะอาการที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของลักษณะอุจจาระมะเร็งลําไส้หรือพบเลือดปนในอุจจาระ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยโดยเร็ว การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นประจำ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงหรือผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป จะช่วยให้สามารถตรวจพบโรคได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ซึ่งมีโอกาสรักษาให้หายขาดได้สูง

มะเร็งลำไส้ใหญ่ เกิดได้จากสาเหตุใดบ้าง?

มะเร็งลำไส้ใหญ่เกิดจากหลายปัจจัย ทั้งที่ควบคุมได้และควบคุมไม่ได้ หากทราบถึงสาเหตุและปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจทำให้เกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่จะช่วยให้เราสามารถป้องกันและลดความเสี่ยงในการเกิดโรคได้

• อายุ: ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นเมื่ออายุมากกว่า 50 ปี
• พันธุกรรม: มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่หรือโพลิป
• โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง เช่น Ulcerative colitis หรือ Crohn's disease
• พฤติกรรมการรับประทานอาหาร:

- บริโภคเนื้อแดงและเนื้อแปรรูปในปริมาณมาก

- รับประทานอาหารที่มีไขมันสูง

- บริโภคผักและผลไม้ในปริมาณน้อย

• การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
• การขาดการออกกำลังกายหรือมีวิถีชีวิตแบบนั่ง ๆ นอน ๆ

มะเร็งลำไส้ใหญ่ วิธีรักษาแบบต่าง ๆ 

การรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่มีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับระยะของโรค ตำแหน่งของมะเร็ง และสภาพร่างกายของผู้ป่วย แพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย โดยวิธีการรักษาหลัก ๆ มีดังนี้:

1. การผ่าตัด: เป็นวิธีการรักษาหลักสำหรับมะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะเริ่มต้นถึงระยะกลาง โดยแพทย์จะตัดส่วนของลำไส้ที่มีมะเร็งออก รวมถึงต่อมน้ำเหลืองบริเวณใกล้เคียง
2. เคมีบำบัด: การใช้ยาเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง มักใช้ร่วมกับการผ่าตัดเพื่อลดความเสี่ยงในการกลับเป็นซ้ำ หรือใช้ในกรณีที่มะเร็งแพร่กระจาย
3. รังสีรักษา: การใช้รังสีพลังงานสูงเพื่อทำลายเซลล์มะเร็ง มักใช้ในมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลายหรือมะเร็งทวารหนัก
4. การรักษาแบบมุ่งเป้า (Targeted therapy): การใช้ยาที่ออกแบบมาเพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งโดยเฉพาะ
5. ภูมิคุ้มกันบำบัด (Immunotherapy): การกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง
6. การรักษาแบบผสมผสาน: การใช้วิธีการรักษาหลายแบบร่วมกัน เช่น การผ่าตัดร่วมกับเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา

สำหรับมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะเริ่มต้น การตรวจพบและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ มีโอกาสรักษาให้หายขาดได้สูง แม้แต่ในมะเร็งลําไส้ใหญ่ระยะ 4 ที่เซลล์มะเร็งมีการแพร่กระจายแล้ว การรักษาที่เหมาะสมก็สามารถช่วยยืดอายุและเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้อย่างมาก

มะเร็งลำไส้ใหญ่ ป้องกันให้ถูกวิธี 

การป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรให้ความใส่ใจ แม้ว่าจะไม่สามารถป้องกันได้ 100% แต่การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและพฤติกรรมบางอย่างสามารถช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมาก วิธีการป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่สามารถทำได้ด้วยตนเอง มีดังนี้

• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์:

- ลดการรับประทานเนื้อแดงและเนื้อแปรรูป

- เลือกอาหารที่มีไฟเบอร์สูง

- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง

• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 5 วันต่อสัปดาห์
• จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ หรือหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• ตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป
• จัดการความเครียดอย่างมีประสิทธิภาพ
• หากมีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตรวจคัดกรองที่เหมาะสม

สรุปมะเร็งลำไส้ใหญ่ ยิ่งตรวจพบเร็ว ยิ่งมีโอกาสหาย

มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นโรคร้ายแรงที่สามารถป้องกันและรักษาให้ได้หากตรวจพบในระยะเริ่มแรก การมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และวิธีการป้องกันเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มโอกาสในการรักษาหากเกิดโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ทั้งสิ้น หากมีข้อสงสัยหรือพบอาการผิดปกติใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์โดยเร็วที่สุด เพราะการดูแลสุขภาพและการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอเป็นกุญแจสำคัญในการป้องกันและรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างมีประสิทธิภาพ