โรคกลัว (Phobia)

โรคกลัว (Phobia) คืออะไร

โรคกลัว เป็นโรคที่ผู้ป่วยมักจะแสดงอาการหวาดกลัวอย่างรุนแรงต่อสิ่งหนึ่งสิ่งใดโดยจะไม่ค่อยมีเหตุผลแต่ก็ไม่สามารถควบคุมได้ หรือสถานการณ์เฉพาะ ซึ่งจะเป็นไปอย่างไร้เหตุผล และจะกลัวเฉพาะสิ่งเร้าบางอย่างเท่านั้น ความกลัวเหล่านี้ล้วนเป็นความไม่น่ากลัวและคนทั่วไปไม่กลัวกัน ในกรณีรุนแรงไม่เพียงแค่จะมีอาการหวาดกลัวเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเอ่ยถึง หรือเห็นสิ่งที่มีความใกล้เคียงกันจะทำให้รู้สึกกลัวด้วย จนอาจจะมีอาการคล้ายโรคแพนิก ได้แก่ ใจสั่น ใจเต้นแรง หายใจเร็ว มือเท้าเย็น ท้องไส้ปั่นป่วน และเวียนหัวตาลาย

โรคกลัวเกิดขึ้นได้อย่างไร

ในทางการแพทย์ยังไม่ทราบสาเหตุของโรคอย่างชัดเจน แต่พบว่าอาจเกิดจาก

• อาจเกิดจากปมในอดีตที่ฝังใจ หรือติดค้างอยู่ในจิตใต้สำนึกที่อาจเคยพบเจอเหตุการณ์ไม่ดีกับสิ่งนั้นมาก่อน
• พบเจอ ได้ยิน หรือเห็นเหตุการณ์ที่กระทบต่อจิตใจ อาจเคยถูกตำหนิบ่อย ๆ อาจเคยมีปัญหากับที่ทำงานอย่างรุนแรง เป็นต้น
• พันธุกรรม
• ความผิดปกติของสมอง ความไม่สมดุลกันของสารเคมีในสมอง
• ระบบประสาทอัตโนมัติทำงานผิดปกติ

อย่างไรก็ตามสาเหตุของการเกิดโรคจะขึ้นอยู่รายบุคคลที่แตกต่างกันไป

อาการของโรคกลัว

• ตื่นกลัว
• วิตกกังวลรุนแรง
• ควบคุมตัวเองไม่ได้
• หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น
• ความดันเลือดสูง 
• หายใจถี่ หายใจไม่ทัน หายใจไม่ทั่วท้อง
• เหงื่อออก
• พูดติดขัด
• ปากแห้ง
• คลื่นไส้
• มือ ปาก เท้า ตัวสั่น
• กล้ามเนื้อตึงชา รู้สึกชาวูบขึ้นมาทั้งตัว
• ปวดศีรษะ เวียนหัว
• อาจมีอาการวิงเวียน เป็นลมหมดสติ

โรคกลัวแบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ๆ ได้แก่

• โรคกลัวเฉพาะอย่าง (specific phobia) เป็นโรคกลัวที่พบได้บ่อย เช่น กลัวงู แมลงสาบ ผีเสื้อ กลัวเลือด กลัวความสูง กลัวความมืด เป็นต้น
• โรคกลัวสถานการณ์ (agoraphobia) โรคกลัวประเภทนี้ผู้ป่วยจะรู้สึกกลัวเมื่อต้องอยู่ในสถานที่หรือสถานการณ์ที่ตนคิดว่าไม่สามารถขอความช่วยเหลือจากใครได้ ทำให้รู้สึกไม่ปลอดภัย และไม่สบายใจ จึงทำให้ผู้ป่วยพยายามเลี่ยง และปลีกตนเองออกมาจากกลุ่มคน
• โรคกลัวกิจกรรมทางสังคม (social phobia) ผู้ป่วยจะรู้สึกกลัว และมีอาการประหม่า เมื่อตัวเองกำลังตกเป็นเป้าสายตา หรือตกเป็นเป้าสนใจของผู้อื่น  เช่น การนำเสนอหน้าชั้นเรียน การพูดคุยกับคนแปลกหน้า เป็นต้น

โรคกลัวที่พบได้บ่อย

1. กลัวที่แคบ (claustrophobia)
   จะมีอาการอึดอัด ใจสั่น หายใจไม่ทั่วท้อง เมื่อต้องอยู่ในที่แคบ ๆ ไม่ปลอดโปร่ง
2. กลัวเลือด (hemophobia)
   ความรู้สึกกลัวอย่างรุนแรงเมื่อเห็นเลือด จะมีอาการหน้ามืดคล้ายจะเป็นลม
3. กลัวเครื่องบิน (aerophobia)
   หวาดกลัวหรือกังวลว่าเครื่องบินจะตก พื้นฐานของคนที่กลัวเครื่องบินมาจากการกลัวความสูงหรือกลัวที่แคบมาก่อน
4. กลัวความสูง (acrophobia)
   มีความรู้สึกกลัวใจสั่น มือขาสั่น ไม่กล้ามอง เมื่อต้องอยู่บนที่สูง ๆ บางคนอาจกลัวจนเกิดอาการช็อกได้
5. กลัวเชื้อโรค (mysophobia)
   มีความกลัวและกังวลเกี่ยวกับสิ่งสกปรกหรือเชื้อโรคต่าง ๆ กลัวที่จะสัมผัสกับสิ่งของสาธารณะ โรคนี้จะทำให้คนที่เป็นรักความสะอาดมาก ๆ ทำความสะอาดอยู่ตลอดเวลา
6. กลัวเข็ม (needle phobia)
   ความกลัวเมื่อเห็นเข็มส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นกับเข็มฉีดยา ทำให้มีอาการใจสั่น ใจเต้นแรง หน้ามืดคล้ายจะเป็นลม

เมื่อเป็นโรคกลัวควรปฏิบัติตัวอย่างไร ?

• เข้ารับการรักษา หรือกล้าเผชิญกับสิ่งที่กลัว
• ทำกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อบรรเทาความวิตกกังวล เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง ทำงานอดิเรก
• รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่และสร้างเสริมสุขภาพ
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ   
• มีปฏิสัมพันธ์ ติดต่อสื่อสารกับผู้อื่นในสังคม ไม่แยกตัวเองออกจากสังคม