จัดระเบียบความคิดให้ปัง ! ด้วยทฤษฎีหมวก 6 ใบ
ทฤษฎีหมวก 6 ใบ (Six thinking hats) โดย ดร. เอ็ดเวิร์ด เดอ โบ โน (Dr. Edward de Bono) ผู้คิดค้นเทคนิคนี้เพื่อช่วยให้มนุษย์มีการคิดอย่างมีระบบ มีเป้าหมาย ช่วยจัดระเบียบการคิด ทำให้การคิดมีประสิทธิภาพมากขึ้น
การที่เราจะประสบผลลัพธ์ที่ได้ดีย่อมผ่านจากกระบวนการคิดที่ดี ดังนั้น เรามาดูกันว่ากระบวนการคิดมีรูปแบบใดบ้าง จะได้นำมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับคุณในแต่ละสถานการณ์ที่เจอเพื่อผลลัพธ์ที่ดี
ความหมายของหมวก 6 ใบ 6 สี
1.หมวกสีขาว คือ ข้อเท็จจริง
ผู้ที่สวมหมวกสีขาว จะมองโลกอย่างเป็นกลาง วิเคราะห์เปรียบเทียบข้อมูลตามข้อเท็จจริงจากจำนวนตัวเลข ปราศจากอคติความลำเอียงและไม่ใช้ความคิดเห็นส่วนตัว
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีขาว คุณจะสามารถหาข้อสรุปที่เหมาะสมที่สุดสำหรับเรื่องที่กำลังคิดอยู่ได้ เพราะผ่านการวิเคราะเปรียบเทียบจากข้อเท็จจริง คุณจะไม่เชื่อสิ่งใดหากไม่มีข้อมูลที่พิสูจน์ได้ ช่วยให้คุณเป็นคนน่าเชื่อถือ ตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
2.หมวกสีแดง คือ อารมณ์ ความรู้สึก
ผู้ที่สวมหมวกสีแดง จะแสดงอารมณ์อย่างเปิดเผย ชัดเจนในตัวเองว่าชอบหรือไม่ชอบสิ่งไหน
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีแดง คุณจะสามารถแสดงอารมณ์ที่รู้สึกอย่างเหมาะสมตามสถานการณ์ที่เจอ ได้ถูกต้องตามกาลเทศะ หากคุณรู้จักอารมณ์ความรู้สึกของตัวเองจะเอื้อให้คุณสามารถอ่านอารมณ์ความรู้สึกของคนอื่นได้เช่นกัน ช่วยให้คุณอ่านอารมณ์ของคนอื่นที่อยู่ร่วมในสถานการณ์นั้นได้ ทำให้เหตุการณ์เป็นไปอย่างราบรื่น
3.หมวกสีดำ คือ ความระมัดระวัง การเตือนภัย
ผู้ที่สวมหมวกสีดำ จะมีความระมัดระวัง พิจารณาทุกสิ่งอย่างรอบคอบจนเห็นถึงข้อเสีย ข้อบกพร่องได้ แม้จะเป็นการคิดในแง่ลบแต่กลับมีประโยชน์ ทำให้เวลาลงมือกระทำสิ่งใดจะไม่ทำให้ตัวเองตกอยู่ในสถานการณ์ที่เสี่ยง ส่งผลเสียกับตัวเอง หรือเกิดอันตรายใด ๆ
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีดำ คุณจะสามารถลงมือทำทุกเรื่องได้ราบรื่น ไม่มีจุดอ่อนหรือข้อบกพร่อง มีวิจารณญาณในทุกเรื่อง ไร้ซึ่งความเสี่ยง
4.หมวกสีเหลือง คือ การคิดแง่บวก
ผู้ที่สวมหมวกสีเหลือง จะคิดในเชิงบวก คาดการณ์เหตุการณ์ในทางบวกได้ มองโลกในแง่ดีผ่านมุมมองที่มีประโยชน์ มีความคิดสร้างสรรค์
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีเหลือง คุณจะสามารถมองเห็นข้อดีและประโยชน์จากสิ่งต่าง ๆ
5.หมวกสีเขียว คือ ความคิดสร้างสรรค์
ผู้ที่สวมหมวกสีเขียว มีความคิดนอกกรอบ มีการเปลี่ยนมุมมองเปลี่ยนความคิดจากประสบการณ์เดิมในเชิงสร้างสรรค์ ปรับปรุงให้ดีขึ้น
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีเขียว คุณจะเป็นคนไม่หยุดนิ่งต่อยอดพัฒนาและสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ ให้เกิดขึ้นได้ พบทางเลือกเพิ่มเติมหรือทางออกใหม่ ๆ
6.หมวกสีฟ้า คือ การควบคุมกระบวนการคิดทั้งหมด
ผู้ที่สวมหมวกสีฟ้า จะควบคุมและบริหารกระบวนการคิดทั้งหมดได้ เห็นภาพรวมของกระบวนการคิดทุกขั้นตอนได้อย่างชัดเจน
ประโยชน์ จากการสวมหมวกสีฟ้า คุณจะสามาถมองภาพรวมของเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้อยู่ในระบบระเบียบที่ดีและถูกต้อง
หากคุณค่อย ๆ ฝึกการคิดด้วยการหัดสวมหมวกที่ละใบ คือการค่อย ๆ คิดทีละด้าน มองทีละด้าน จากด้านหนึ่งไปมองอีกด้านหนึ่ง ทำให้เห็นภาพจริงที่ชัดเจน เป็นผลให้เกิดการพิจารณาความคิดใหม่ ๆ ได้รอบด้าน