อาณานิคมผึ้งล่มสลาย เป็นวันที่ไม่มีโลกต่อไป

     หากโลกของเหล่าผึ้งล่มสลายลง สิ่งที่ตามมาคือโลกของเราและผู้คนจะอยู่ได้อีกเพียง 4 ปีนี้เป็นคำพูดของสุดยอดอัจฉริยะ อัลเบิร์ตไอน์สไตน์

     อย่างที่เราเคยเรียนกันมาว่าหน้าที่ของผึ้งคือผสมเกสรเพื่อขยายพันธุ์พืช เพราะเป็นนักผสมเกสรมือฉกาจจึงทำให้การมีอยู่ของบรรดาผึ้งสำคัญต่อเกษตรกรรวมไปถึงปากท้องของผู้คน จนสามารถพูดได้ว่าคุณภาพโภชนาการที่ดีที่ผึ้งได้รับคือคุณภาพอาหารที่ดีของเราอีกด้วย

    ในช่วงหลายปีมานี้ได้มีข่าวเกี่ยวกับผึ้ง สิ่งที่ข่าวรายงานนั้นคือบรรดาผึ้งผู้ไม่รู้อิโหน่อิเหน่ต้องอยู่แบบอดๆ อยากๆ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแหล่งอาหารอย่างดอกไม้ค่อยๆ หายไปจากธรรมชาติ ทำให้ผึ้งต้องเผชิญกับภาวะขาดแคลนน้ำหวานในเกสรดอกไม้ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานที่คอยหล่อเลี้ยงชีวิต เรื่องน่าตกใจอีกอย่างคือผึ้งที่ล้มตายไม่ได้ทิ้งร่างไว้บริเวณรอบๆ รัง ทำให้เกิดคำถามว่าแล้วผึ้งที่ตายหายไปไหน แม้จะยังไม่มีใครให้คำตอบได้ชัดเจน แต่ก็มีการคาดเดาว่าอาจเกิดจากมลพิษทางอากาศที่ทำให้ความแรงของเคมีจากดอกไม้ลดลงจนผึ้งค้นหาลำบาก รวมถึงความสามารถในการรับรู้และจดจำเส้นทางของผึ้งลดลงซึ่งเป็นไปได้ว่ามีสาเหตุมาจากสารเคมีในยาฆ่าแมลงที่เข้าไปรบกวนสมองของผึ้งส่งผลให้การรับรู้กลิ่นดอกไม้ซึ่งเป็นแหล่งอาหารลดลงจนไม่สามารถหาเลี้ยงตัวเองได้และตายในที่สุด

     จริงๆแล้วผึ้งไม่ได้ตั้งใจผสมเกสรเพื่อสร้างอาหารให้กับเรา เพียงแต่ผึ้งต้องการพลังงานจากน้ำหวานเพื่อให้ตัวเองมีชีวิตรอด ถึงอย่างนั้นผึ้งก็ยังถือเป็นแมลงที่สร้างคุณูปการให้แก่โลก ผู้เชี่ยวชาญนิยามภาวะของประชากรผึ้งที่หายไปอย่างรวดเร็วว่า “การล่มสลายอย่างผิดปกติของอาณานิคมผึ้ง” ไม่ใช่แค่ทุกอย่างเกิดขึ้นเร็วแต่ยังคงทิ้งปริศนาของการตายเอาไว้ เมื่อจำนวนผึ้งลดลงผลผลิตที่ถูกนำมาใช้เป็นอาหารสำหรับมนุษย์ก็น้อยลงด้วยเช่นกัน เพราะผึ้งเป็นแมลงที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการผสมเกสร สามารถแพร่กระจายเกสรได้ในวงกว้างอย่างแข็งแกร่งแบบที่ผีเสื้อและแมลงชนิดอื่นๆ ทำไม่ได้ ส่งผลให้พืชไม่เติบโตตามกลไกธรรมชาติ ราคาอาหารจึงเพิ่มขึ้น ที่เห็นง่ายๆ เลยคือน้ำผึ้งในสหรัฐอเมริกามีราคาแพงกว่าเดิมหลายเท่า

     หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงวิธีทำไร่ของเกษตรกรหลายรูปแบบ เกษตรกรบางกลุ่มเลิกปลูกพืชคลุมหน้าดินซึ่งเป็นปุ๋ยธรรมชาติที่เพิ่มไนโตรเจนให้กับดิน พืชคลุมหน้าดินรวมถึงวัชพืชอย่างพืชดอกเป็นแหล่งอาหารสำหรับผึ้ง และเมื่อเกษตรกรหันมาปลูกพืชชนิดเดียว เช่น ข้าวโพด ถั่วเหลือง มากขึ้นเรื่อยๆ แหล่งอาหารของผึ้งก็ลดตามไปด้วย โดยส่วนใหญ่ผึ้งได้รับโปรตีนและพลังงานจากเกสรรวมถึงน้ำหวานดอกไม้ แต่ในปัจจุบันดอกไม้เองก็เต็มไปด้วยสารพิษที่ตกค้างจากการทำเกษตรกรรม แม้แต่เมล็ดพืชก็ถูกเคลือบด้วยยาฆ่าแมลง หากผึ้งได้รับในปริมาณมากจะทำให้ชักกระตุกและตายไป