Gamification เกมดิจิดัลเสมือนจริง เครื่องมือการตลาดรูปแบบใหม่

Gamification คือการผสมผสานขององค์ประกอบของเกม เข้ามาประยุกต์ใช้กับสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะใช้ในด้านธุรกิจ ด้านการศึกษา ไปจนถึงการฝึกฝนแรงงาน

 ในปัจจุบัน ธุรกิจต่าง ๆ มักจะแสวงหาวิธีการใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อดึงดูดผู้ชม และกระตุ้นให้เกิดการโต้ตอบกับลูกค้า วิธีการหนึ่งที่ได้รับความสนใจอย่างมากในตอนนี้คือ Gamification ที่เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่พึ่งถูกสร้างขึ้นมา นอกจากนั้น Gamification ไม่เพียงแต่เปลี่ยนกลยุทธ์ทางการตลาดเท่านั้น แต่ยังปฏิวัติการเรียนรู้ในด้านต่าง ๆ อีกด้วย ทำให้กลายเป็นเครื่องมือที่ขาดไม่ได้ในโลกปัจจุบัน

Gamification คืออะไร 

Gamification คือ เป็นแนวคิดที่หลากหลาย ผสมผสานองค์ประกอบของการออกแบบเกม เข้ากับสิ่งต่าง ๆ เพื่อดึงดูด จูงใจให้ผู้คนเข้าร่วม โดยแก่นแท้แล้ว การเล่นเกมสามารถใช้ประโยชน์จากหลักการทางจิตวิทยา ยิ่งทำให้เกมสนุกสนาน ทั้งยังน่าติดตามอีกด้วย โดยสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับด้านต่าง ๆ เช่น การตลาด การศึกษา ไปจนถึงการฝึกอบรมในที่ทำงาน เรามาดูกันว่า Gamification มีความน่าสนใจอะไรบ้าง เพื่อทำความเข้าใจแนวทางใหม่นี้อย่างครอบคลุม ได้แก่

1. กติกาการเล่นเกม

หัวใจสำคัญของการเล่นเกมคือกติกา หรือระบบที่ควบคุมการเล่นเกม กลไกเหล่านี้มีองค์ประกอบต่าง ๆ เช่น คะแนน ระดับ เหรียญตรา การท้าทาย รวมถึงรางวัลที่จะได้รับ ซึ่งสิ่งเหล่านี้ จะทำหน้าที่กระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจในการมีส่วนร่วม ด้วยการรวมกลไกเหล่านี้เข้ากับสภาพแวดล้อมที่ไม่ใช่เกม Gamification จะเปลี่ยนงานประจำที่น่าเบื่อ ให้เป็นประสบการณ์ที่น่าหลงใหล น่าดึงดูด ทั้งสร้างแรงบันดาลใจอีกด้วย

2. หลักการทางจิตวิทยา

Gamification ใช้หลักการทางจิตวิทยาที่หลากหลาย เพื่อส่งอิทธิพลต่อพฤติกรรมและขับเคลื่อนการมีส่วนร่วม หลักการนั้นคือแนวคิดเรื่องแรงจูงใจจากภายใน ซึ่งหมายถึงความพึงพอใจโดยธรรมชาติ ที่ได้มาจากการเรียนรู้งาน หรือการบรรลุเป้าหมาย ด้วยการออกแบบกิจกรรมที่เข้าถึงแรงจูงใจภายในของแต่ละบุคคล Gamification จะช่วยส่งเสริมการมีส่วนร่วมโดยสมัครใจได้นั้นเอง

3. ข้อเสนอแนะแบบเรียลไทม์

คุณสมบัติที่สำคัญของการเล่นเกม คือการให้ข้อเสนอแนะแบบเรียลไทม์ ซึ่งช่วยให้ผู้เข้าร่วมสามารถติดตามความคืบหน้า รวมถึงความสำเร็จของพวกเขาได้ ไม่ว่าจะผ่านทางคะแนน หรือตัวบ่งชี้ต่าง ๆ ข้อเสนอแนะจะทำหน้าที่เป็นแนวทางสำหรับผู้เรียน ช่วยให้พวกเขาสามารถวัดความสามารถ ปรับกลยุทธ์ให้เหมาะสมได้ ด้วยสิ่งนี้เอง จะช่วยเพิ่มการเรียนรู้ หรือส่งเสริมความรู้สึกของความสำเร็จได้อย่างดี

4. ปฏิสัมพันธ์ทางสังคม

Gamification มักรวมองค์ประกอบทางสังคม ช่วยส่งเสริมการทำงานร่วมกัน การแข่งขัน ไปจนถึงการสร้างชุมชน กระดานผู้นำ รวมถึงการท้าทายผู้เล่นคนอื่น โดยภารกิจที่ต้องทำงานร่วมกัน จะส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เข้าร่วม ส่งเสริมความสนิทสนมกัน ด้วยการใช้ประโยชน์จากสิ่งนี้ การเล่นเกมแบบนี้จะจะยิ่งกระตุ้นการมีส่วนร่วม หรือเป็นแรงจูงใจได้เป็นอย่างดี

5. ความเป็นส่วนตัว

จุดเด่นอีกประการหนึ่งของ Gamification คือการเน้นไปที่ความเป็นส่วนตัว ผู้เข้าร่วมมักจะได้รับอิสระในการปรับเปลี่ยนตามความต้องการของตน ในการเลือกเส้นทางต่าง ๆ การปรับเปลี่ยนในแบบของคุณจะช่วยให้แต่ละคนเลือกเส้นทางในการเรียนรู้ เพิ่มการลงทุนตามที่ต้องการ

จากที่กล่าวมา จะเห็นได้ว่า Gamification นั้น แสดงถึงความหลากหลายในการมีส่วนร่วม เพื่อจูงใจบุคคลในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย ด้วยการบูรณาการกลไกของเกม หลักการทางจิตวิทยา รวมถึงการออกแบบเชิงโต้ตอบต่าง ๆ การเล่นเกมจะเปลี่ยนประสบการณ์ธรรมดา ให้กลายเป็นสิ่งที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็นการนำไปใช้ในด้านการตลาด การศึกษา หรือการฝึกอบรมต่าง ๆ ในที่ทำงาน การเล่นเกมถือเป็นเครื่องมืออันทรงพลังในการขับเคลื่อนการมีส่วนร่วม ส่งเสริมการเรียนรู้ เพื่อให้บรรลุผลลัพธ์ที่ต้องการ

ข้อดีของ Gamification การเรียนรู้แบบใหม่ในโลกเสมือนจริง

Gamification ได้กลายเป็นเครื่องมืออันทรงพลัง ในการส่งเสริมการเรียนรู้ในสภาพแวดล้อมเสมือนจริง มาสำรวจข้อดีของการใช้ Gamification คืออะไรบ้าง

สนุกสนาน เพิ่มการทำงานกันเป็นทีม

เกมจะช่วยส่งเสริมการทำงานร่วมกันเป็นทีม เมื่อการเรียนรู้เป็นแบบเกม ผู้เข้าร่วมมีแนวโน้มที่จะทำงานร่วมกัน เพื่อให้บรรลุเป้าหมายร่วมกัน ส่งเสริมความร่วมมือ กับความสนิทสนมกันได้เป็นอย่างดี

เรียนรู้จากการได้รับ Feedback

การตอบรับได้ในทันที เป็นส่วนสำคัญของการเรียนรู้ด้วยเกม ด้วยการให้ข้อเสนอแนะในรูปแบบเรียลไทม์เกี่ยวกับประสิทธิภาพ ผู้เรียนสามารถระบุสิ่งที่จะปรับปรุงได้อย่างรวดเร็ว เพื่อปรับกลยุทธ์ให้เหมาะสม นำไปสู่ผลลัพธ์การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

เพิ่มความคิดสร้างสรรค์ให้กับผู้เรียน

Gamification จะช่วยส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยการนำเสนอผู้เรียนด้วยความท้าทาย ด้วยการกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ รวมถึงทักษะการแก้ปัญหา ๆ สภาพแวดล้อมการเรียนรู้แบบเกมจะสร้างแรงบันดาลใจให้นักเรียนคิดนอกกรอบ เพื่อหาแนวคิดใหม่ ๆ

เรียนรู้จากเทคโนโลยี

การผสมผสานเทคโนโลยีเข้ากับประสบการณ์การเรียน ตั้งแต่เริ่มต้น Gamification จะใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่เหมาะสม ทั้งดึงดูด และจูงใจผู้เรียน 

เพิ่มทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า

เกมมักทำให้ผู้เล่นประสบปัญหาที่ซับซ้อน ซึ่งจำเป็นต้องใช้การคิด พร้อมตัดสินใจอย่างรวดเร็ว ด้วยผ่านทางกิจกรรมต่าง ๆ ผู้เข้าร่วมจะพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ การแก้ปัญหาที่สามารถนำไปใช้ในสถานการณ์จริงได้

องค์ประกอบสำคัญสำหรับการสร้าง Gamification

การที่จะสร้างประสบการณ์เกี่ยวกับการเล่นเกมให้ประสบความสำเร็จนั้น จำเป็นจะต้องอาศัยการพิจารณาองค์ประกอบสำคัญอย่างรอบคอบ องค์ประกอบเหล่านี้จะทำหน้าที่สำหรับการออกแบบระบบเกม ให้มีความน่าสนใจ ทั้งสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้เข้าร่วม มาสำรวจแต่ละองค์ประกอบโดยละเอียดเพื่อที่จะสร้าง Gamification ให้ประสบความสำเร็จกันเลย

Objective (เป้าหมายในการเรียนรู้)

หัวใจสำคัญของการเล่นเกม คือการระบุวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายที่ชัดเจน เป็นรากฐานสำหรับการออกแบบกิจกรรมต่าง ๆ ด้วยการกำหนดผลลัพธ์เฉพาะที่ผู้เข้าร่วมควรบรรลุ Gamification ช่วยให้มั่นใจว่าสอดคล้องกับผลลัพธ์ที่ต้องการ ตัวอย่างเช่น วัตถุประสงค์ทางธุรกิจ เป็นต้น 

Rules (กติกาการเล่น)

การสร้างกฎ หรือแนวปฏิบัติที่ชัดเจน ถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการสร้างประสบการณ์การเล่นเกมที่มีความยุติธรรม กฎจะกำหนดขอบเขตของการเล่น รวมถึงกำหนดวิธีที่ผู้เข้าร่วมจะสามารถทำได้ ไม่ว่าจะเป็นการกำหนดข้อจำกัดต่าง ๆ หรือจะเป็นการกำหนดเงื่อนไขในการชนะ เพื่อให้มั่นใจว่าผู้เข้าร่วมทุกคนจะได้รับประสบการณ์ที่สนุกสนาน

Conflict (ข้อขัดแย้ง)

ความขัดแย้งในบริบทของการเล่นเกมนั้น หมายถึงความท้าทาย หรืออุปสรรคที่ผู้เข้าร่วมต้องเอาชนะ เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ความท้าทายเหล่านี้จะสร้างความตึงเครียดและความตื่นเต้น ขับเคลื่อนการมีส่วนร่วม เพิ่งแรงจูงใจให้อยากเล่นเกมต่อไป ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของปริศนา อุปสรรค หรือองค์ประกอบการแข่งขัน ความขัดแย้งจะเพิ่มความซับซ้อนให้กับเกมได้เป็นอย่างดี

Time (ระยะเวลา)

ข้อจำกัดด้านเวลา มีบทบาทต่อการเล่นเกมอย่างมาก ซึ่งเพิ่มแสดงถึงความเร่งด่วนให้กับผู้เข้าร่วมได้เป็นอย่างดี การจำกัดเวลาสำหรับงาน ความท้าทาย หรือการแข่งขัน จะช่วยสร้างความรู้สึกกดดัน เพื่อท้าทาย ให้ผู้เข้าร่วม จำเป็นต้องจัดลำดับความสำคัญในแต่ละการกระทำ รวมถึงการตัดสินใจได้ที่รวดเร็ว กิจกรรมที่มีกำหนดเวลา จะส่งทำให้รู้สึกตื่นเต้น พร้อมกับความคาดหวัง ถือเป็นการส่งเสริมการมีส่วนร่วมได้เป็นอย่างดี

Reward (สิ่งจูงใจ)

รางวัล ทำหน้าที่เป็นแรงจูงใจอันทรงพลังในการเล่นเกม ช่วยเสริมสร้างพฤติกรรมที่ต้องการ ทั้งยังขับเคลื่อนการมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบของคะแนน ป้าย ระดับ หรือสกุลเงินต่าง ๆ รางวัลจะมอบสิ่งจูงใจที่จับต้องได้สำหรับผู้เข้าร่วม เมื่อทำกิจกรรมสำเร็จ บรรลุวัตถุประสงค์ ไปจนถึงการแสดงให้เห็นถึงความเชี่ยวชาญบางอย่างอีกด้วย ถือเป็นการกระตุ้นให้เกิดการมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่อง

ตัวอย่างการนำ Gamification ไปใช้งาน

การใช้ Gamification ในองค์กร หรือนำเข้ามาใช้กับธุรกิจนั้น ถือเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์ที่ทรงพลัง ที่ใช้ในการเพิ่มการมีส่วนร่วมของลูกค้า ส่งเสริมแรงจูงใจของพนักงาน ไปจนถึงการช่วยขับเคลื่อนพฤติกรรมตามที่ต้องการ เรามาดูกันว่า ถ้าเรานำ Gamification ไปใช้ในด้านธุรกิจ อย่างไรบ้าง

1. เพิ่มความภักดีของลูกค้า

ธุรกิจที่ต้องการรักษาลูกค้า หรือเพิ่มยอดขายผ่านโปรแกรมสะสมคะแนน โดยปกติแล้ว โปรแกรมสะสมคะแนนจะเสนอส่วนลด หรือรางวัลตามความถี่ในการซื้อ ไปจนถึงยอดการใช้จ่ายทั้งหมด อย่างไรก็ตาม ด้วยการผสมผสานองค์ประกอบ Gamification จะกระตุ้นการมีส่วนร่วมได้เป็็นอย่างดี

2. วัตถุประสงค์

วัตถุประสงค์หลักของโปรแกรมสะสมคะแนน คือเพื่อกระตุ้นให้เกิดการซื้อซ้ำ ช่วยเพิ่มความภักดีของลูกค้า

3. องค์ประกอบของ Gamification

สำหรับองค์ประกอบหลักของ Gamification ได้แก่

1. ระบบคะแนน ลูกค้าจะได้รับคะแนนสำหรับการซื้อทุกครั้ง โดยมีผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกันซึ่งมีมูลค่าคะแนนที่แตกต่างกัน

2. ระดับชั้น หรือเหรียญตรา เมื่อลูกค้าสะสมคะแนน พวกเขาจะปลดล็อคระดับชั้นต่าง ๆ ทั้งได้รับเหรียญตราที่แสดงถึงความก้าวหน้า

3. ความท้าทายและภารกิจ มีการนำเสนอความท้าทายหรือภารกิจเป็นระยะ ๆ ให้กับลูกค้า เช่น การซื้อในจำนวนหนึ่งภายในระยะเวลาที่กำหนด หรือการลองใช้ผลิตภัณฑ์ใหม่ เป็นต้น

4. รางวัล คะแนนที่สะสมมา สามารถแลกเป็นรางวัลได้ เช่น ส่วนลด ข้อเสนอพิเศษ หรือแม้แต่การเข้าร่วมชิงโชคเพื่อรับรางวัลใหญ่

5. สังคม ลูกค้าสามารถแข่งขันกับเพื่อนหรือสมาชิกคนอื่น ๆ ไปจนถึงการทำงานร่วมกันเป็นทีม 

เมื่อต้องการนำไปใช้งานนั้น บริษัทจะใช้โปรแกรมสะสมคะแนน โดยการทำงานผ่านแอปพลิเคชั่นบนมือถือ หรือเว็บไซต์ ช่วยให้ลูกค้าสามารถเข้าถึงคะแนนคงเหลือได้ รางวัลมีอะไรบ้าง ไปจนถึงความท้าทายที่กำลังจะเกิดขึ้นอีกด้วย การแจ้งเตือนถึงภารกิจใหม่ หรือโปรโมชั่นพิเศษ จะทำให้ลูกค้ามีส่วนร่วมอยู่เสมอ

ความแตกต่างระหว่างการเรียนรู้แบบปกติ และการเรียนรู้ด้วย Gamification

การเรียนรู้แบบปกติ กับการเรียนรู้ด้วย Gamification มีความแตกต่างกันอย่างมาก  ซึ่งได้แก่

• การมีส่วนร่วม Gamification ดึงดูดความสนใจของผู้เรียน ทั้งยังส่งเสริมการมีส่วนร่วมอย่างแข็งขัน ผ่านประสบการณ์ด้วยการโต้ตอบ

• แรงจูงใจ Gamification ใช้ประโยชน์จากรางวัล เพื่อเป็นสิ่งจูงใจให้กับผู้เข้าเรียน ส่งเสริมความรู้สึกเมื่อประสบความสำเร็จ หรือความก้าวหน้าเพิ่มขึ้น

• ผลตอบรับ การเรียนรู้แบบ Gamification จะให้ผลตอบรับทันที ช่วยให้ผู้เรียนสามารถติดตามความก้าวหน้าของตนเอง เพื่อใช้ในการปรับปรุงตนเองอย่างต่อเนื่อง

• ช่วยในการจดจำ Gamification ช่วยเพิ่มการจดจำความรู้ โดยการเสริมวัตถุประสงค์การเรียนรู้ผ่านการฝึกฝน รวมถึงการทำซ้ำ ๆ จนเกิดความเข้าใจและการเสริมแรงซ้ำ ๆ

สรุปการเรียนรู้แบบ Gamification

Gamification แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงกระบวนการต่าง ๆ ทั้งทาง Gamification Marketing  หรือจะเป็นด้านการศึกษา ไปจนถึงการฝึกอบรมในโลกเสมือนจริง ด้วยองค์ประกอบต่าง ๆ ของเกม การเล่นเกมจะช่วยเพิ่มการมีส่วนร่วม เสริมแรงจูงใจ เพิ่มผลลัพธ์การเรียนรู้ได้เป็นอย่างดี นอกจากที่กล่าวมาแล้ว Gamification ยังช่วยส่งเสริมการทำงานเป็นทีมและความคิดสร้างสรรค์ ไปจนถึงการส่งเสริมทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้อย่างทันท่วงที ซึ่งเป็นการขับเคลื่อนองค์กรต่อไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ