หาดูยากภาพแห่งความทรงจำ การเล่นน้ำสงกรานต์ในอดีตของไทย

การเล่นน้ำสงกรานต์ในอดีตของไทย  การเล่นน้ำสงกรานต์เป็นที่ถกเถียงกันมากมายว่าเหมาะสมและสอดคล้องกับประเพณีที่ถูกต้องหรือไม่ในสมัยนี้ ซึ่งคงยากที่จะหาข้อสรุปอย่างต้องได้ อย่างไรก็ดีนี่คือภาพหากยาก

ของวิธีการเล่นสงกรานต์ในอดีตของไทยตามเมืองต่างๆ จะเหมือนหรือแตกต่างอย่างไรต้องพิสูจน์ แต่ที่แน่ๆเทศกาลสงกรานต์คือช่วงที่มีความสุขที่สุดของคนไทย ในรูปนี้เป็นภาพในอดีตซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นตามต่างจังหวัดของไทยในสมัยนั้น เช่นเชียงใหม่  

   สงกรานต์เป็นคำสันสกฤต หมายถึง “การเคลื่อนย้าย” ซึ่งเป็นการอุปมาถึงการเคลื่อนย้ายของการประทับในจักรราศี คือการเคลื่อนขึ้นปีใหม่ในความเชื่อของไทยและบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 

สงกรานต์สืบทอดมาแต่โบราณคู่กับตรุษ จึงเรียกรวมกันว่า ประเพณีตรุษสงกรานต์ หมายถึง ส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่ เดิมวันที่จัดเทศกาลกำหนดโดยการคำนวณทางดาราศาสตร์ แต่ปัจจุบันระบุแน่นอนว่า 13 ถึง 15 เมษายน วันขึ้นปีใหม่ไทยเป็นวันเริ่มปีปฏิทินของไทยจนถึง พ.ศ. 2431 จากนั้นวันที่ 1 เมษายน เป็นวันขึ้นปีใหม่จนถึง พ.ศ. 2483 

พิธีสงกรานต์เป็นพิธีกรรมที่เกิดขึ้นในสมาชิกในครอบครัว หรือชุมชนบ้านใกล้เรือนเคียง แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนไปสู่สังคมวงกว้าง และมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนทัศนคติและความเชื่อไป ในความเชื่อดั้งเดิมใช้สัญลักษณ์เป็นองค์ประกอบหลักในพิธี ได้แก่ การใช้น้ำเป็นตัวแทน แก้กันกับความหมายของฤดูร้อน ช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษ ใช้น้ำรดให้แก่กันเพื่อความชุ่มชื่น มีการขอพรจากผู้ใหญ่ การรำลึกและกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับ สังคมไทยสมัยใหม่เกิดประเพณีกลับบ้านในเทศกาลสงกรานต์ นับวันสงกรานต์เป็นวันครอบครัว ในพิธีเดิมมีการสรงน้ำพระที่นำสิริมงคล เพื่อให้เป็นการเริ่มต้นปีใหม่ที่มีความสุข ปัจจุบันมีการประชาสัมพันธ์ในเชิงท่องเที่ยวว่าเป็น Water Festival หรือ สงครามน้ำ  ซึ่งตัดส่วนที่เป็นความเชื่อดั้งเดิมไป