ภูเขาไฟเกิดจากอะไร
ภูเขาไฟ เป็นธรณีสัณฐานที่หินหนืดปะทุผ่านขึ้นมายังพื้นผิวของดาวเคราะห์ ภูเขาไฟมักเกิดขึ้นใกล้กับแนวรอยต่อระหว่างแผ่นเปลือกโลก อย่างไรก็ตาม ยังมีภูเขาไฟที่เป็นข้อยกเว้น เรียกว่า จุดร้อนภูเขาไฟ (Volcanic Hotspot)
การเกิดภูเขาไฟ
ภูเขาไฟเกิดจากหินหนืด (Magma) ที่หลอมเหลวอยู่ภายในโลก หินหนืดเกิดจากการหลอมเหลวของหินอัคนีที่อยู่ลึกลงไปในชั้นธรณีภาค หินอัคนีเหล่านี้เกิดจากการเย็นตัวและตกผลึกของหินหนืดที่ไหลออกมาบนพื้นผิวโลก หินหนืดภายในโลกมีอุณหภูมิสูงถึง 1,200 องศาเซลเซียส และมีความกดดันสูงถึงหลายพันบรรยากาศ
หินหนืดที่อยู่ภายในโลกจะพยายามดันตัวขึ้นมาสู่พื้นผิวโลก เนื่องจากหินหนืดมีความหนาแน่นน้อยกว่าหินแข็งที่อยู่รอบข้าง เมื่อหินหนืดดันตัวขึ้นมาถึงพื้นผิวโลก หินหนืดจะเย็นตัวลงและแข็งตัวกลายเป็นลาวา (Lava) ลาวาที่ไหลออกมาจากภูเขาไฟจะมีอุณหภูมิสูงถึง 1,000 องศาเซลเซียส
ประเภทของภูเขาไฟ
ภูเขาไฟสามารถจำแนกตามลักษณะของลาวาที่ไหลออกมาได้ ดังนี้
- ภูเขาไฟแบบกรวยสูง (Composite Volcano) ภูเขาไฟประเภทนี้มักเกิดจากการปะทุของลาวาแบบเหนียวหนืด ลาวาจะไหลออกมาช้าๆ และแข็งตัวได้ง่าย ภูเขาไฟประเภทนี้มักมีรูปร่างเป็นกรวยสูงชัน เช่น ภูเขาไฟฟูจิ ประเทศญี่ปุ่น
- ภูเขาไฟแบบกรวยเรียบ (Shield Volcano) ภูเขาไฟประเภทนี้มักเกิดจากการปะทุของลาวาแบบเหลว ลาวาจะไหลออกมาอย่างรวดเร็วและกระจายตัวกว้าง ภูเขาไฟประเภทนี้มักมีรูปร่างเป็นกรวยเรียบ เช่น ภูเขาไฟฮาวาย ประเทศสหรัฐอเมริกา
- ภูเขาไฟแบบกรวยสลับชั้น (Stratovolcano) ภูเขาไฟประเภทนี้เกิดจากการปะทุของลาวาแบบเหนียวหนืดและแบบเหลว ลาวาจะไหลออกมาสลับกัน ภูเขาไฟประเภทนี้มักมีรูปร่างเป็นกรวยสูงชัน แต่มีชั้นลาดเอียง เช่น ภูเขาไฟมายอน ประเทศเม็กซิโก
ผลกระทบของภูเขาไฟ
ภูเขาไฟสามารถส่งผลกระทบต่อโลกได้ทั้งในทางบวกและทางลบ ผลกระทบในทางบวกของภูเขาไฟ ได้แก่
- เป็นแหล่งหินอัคนีที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุต่างๆ
- เป็นแหล่งกำเนิดของดินที่อุดมสมบูรณ์
- เป็นแหล่งพลังงานความร้อนใต้พิภพ
ผลกระทบในทางลบของภูเขาไฟ ได้แก่
- ทำให้เกิดการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินจากภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น ลาวาไหล ฝุ่นละออง และแก๊สพิษ
- ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศและน้ำ
- ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
สรุป
ภูเขาไฟเกิดจากหินหนืดที่อยู่ภายในโลกดันตัวขึ้นมาสู่พื้นผิวโลก และแข็งตัวกลายเป็นลาวา ภูเขาไฟสามารถจำแนกตามลักษณะของลาวาที่ไหลออกมาได้ ภูเขาไฟสามารถส่งผลกระทบต่อโลกได้ทั้งในทางบวกและทางลบ