"ทับหลังพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ" ปราสาทสังข์ศิลป์ชัย

ทับหลังพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ : มรดกของบรรพชน มรดกทางประวัติศาสตร์ปราสาทบ้านจารย์ อำเภอสังขะ

          ปราสาทแห่งนี้ชื่อว่า ปราสาทสังข์ศิลป์ชัย หรือปราสาทบ้านจารย์ ตั้งอยู่บ้านจารย์ ต.บ้านจารย์ อ.สังขะ จ.สุรินทร์ ซึ่งตามข้อมูลของกรมศิลปากร แจ้งว่าปราสาทแห่งนี้สร้างราวปีพุทธศตวรรษที่ 16-17 (ตั้งแต่ พ.ศ.1501-1700) เป็นปราสาทหลังเดียว ก่อสร้างด้วยอิฐ ตัวปราสาทล้อมรอบด้วยด้วยคูหรือสระน้ำรูปตัวยู (U) มีทางเข้าตัวปราสาททางเดียวคือทางทิศตะวันออก ตัวปราสาทมีทับหลังขนาดใหญ่โดยมีรูปเทพหลักเป็นพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ (ตัวพระอินทร์โดนกระเทาะออกไปแล้ว) อยู่ตรงกลางล้อมรอบด้วยลายกนกมีเทพเทวดาเรียงรายสวยงาม ส่วนกรอบด้านบนพระอินทร์ทรงช้างเป็นรูปฤาษีที่กำลังบำเพ็ญพรตหลายรูปด้วยกัน 

            ซึ่งในปัจจุบันนี้ ปราสาทสังข์ศิลป์ชัยชำรุดทรุดโทรมอย่างมาก เค้าโครงเดิมโดนกาลเวลา และมนุษย์ทำลายลงไปมากแล้ว ที่ยังเหลืออยู่ก็คือทับหลังที่มีขนาดใหญ่วางไว้บนพื้นดิน ซึ่งปัจจุบันปราสาทแห่งนี้อยู่ในการดูแลของสำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม 

           โบราณวัตถุที่เป็นมรดกของบรรพบุรุษผู้อยู่ก่อนเมื่อพันปีที่แล้วได้ก่อสร้างเอาไว้ เจตนาคงเป็นเทพสถานสำหรับบูชาเทพเทวดา ถือเป็นมรดกทางสถาปัตยกรรมที่ยิ่งใหญ่ในยุคสมัยของท่าน แต่ในยุคสมัยของเราศตวรรษ 26 (พ.ศ.2501-2600) สิ่งเหล่านี้ก็เป็นเพียงแค่ซากปรักหักพังไปแล้ว