เมืองโบราณศรีเทพ เตรียมเป็นว่าที่ "มรดกโลก" แห่งใหม่ เก่าแก่กว่า "นครวัด" ของกัมพูชา
คนไทยเตรียมเฮ! เมืองโบราณศรีเทพ ว่าที่ "มรดกโลก"
แห่งใหม่ของไทย เก่าแก่กว่า "นครวัด" ของกัมพูชา
เมืองศรีเทพ ตั้งอยู่ที่ตำบลศรีเทพ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ บริเวณภาคกลางตอนบนของประเทศไทย เดิมมีชื่อว่า "เมืองอภัยสาลี" ถูกค้นพบเมื่อสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพเสด็จไปตรวจราชการมณฑลเพชรบูรณ์ เมื่อ พ.ศ. 2447-2448 และได้ทรงเรียกเมืองนี้เสียใหม่ว่า "เมืองศรีเทพ"
จากหลักฐานทางโบราณคดีพบว่า เมืองศรีเทพมีร่องรอยการตั้งถิ่นฐานมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย (ราว 2,500 ปีก่อน) จนกระทั่งถึงสมัยทวารวดี (ราวพุทธศตวรรษที่ 8-12) เมืองศรีเทพเป็นศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองและวัฒนธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งของภาคกลางตอนบน ตั้งอยู่ในเส้นทางการค้าสำคัญระหว่างภาคกลางกับภาคอีสาน เมืองศรีเทพเจริญรุ่งเรืองสูงสุดในสมัยทวารวดีตอนปลาย (ราวพุทธศตวรรษที่ 12-14)
ในสมัยเขมร (ราวพุทธศตวรรษที่ 15-18) เมืองศรีเทพเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญของอาณาจักรเขมร เมืองศรีเทพยังคงเจริญรุ่งเรืองอยู่ในช่วงต้นสมัยเขมร จนกระทั่งราวต้นพุทธศตวรรษที่ 18 เมืองศรีเทพก็ค่อย ๆ ลดความสำคัญลงตามการล่มสลายของอาณาจักรเขมร พร้อมกับการเกิดศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองใหม่ขึ้นทางตอนเหนือของลุ่มน้ำเจ้าพระยาที่สุโขทัย และในลุ่มน้ำเจ้าพระยาที่พระนครศรีอยุธยา
เมืองศรีเทพเป็นเมืองโบราณขนาดใหญ่ มีพื้นที่ประมาณ 6 ตารางกิโลเมตร ประกอบด้วยโบราณสถานสำคัญมากมาย เช่น
- ปราสาทหินศรีเทพ : โบราณสถานสำคัญที่สุดของเมืองศรีเทพ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดีตอนปลาย มีลักษณะเป็นปราสาทหินซ้อน 3 ชั้น ตั้งอยู่บนเนินเขาสูง
- ปราสาทหินเมืองต่ำ : โบราณสถานสำคัญอีกแห่งหนึ่งของเมืองศรีเทพ สร้างขึ้นในสมัยทวารวดีตอนปลาย มีลักษณะเป็นปราสาทหินซ้อน 2 ชั้น ตั้งอยู่บนเนินเขาสูง
- กำแพงเมืองศรีเทพ : กำแพงเมืองโบราณที่ล้อมรอบเมืองศรีเทพ มีความยาวประมาณ 10 กิโลเมตร
- คูเมืองศรีเทพ : คูน้ำโบราณที่ล้อมรอบเมืองศรีเทพ มีความยาวประมาณ 10 กิโลเมตร
- โบราณสถานอื่นๆ เช่น ศาสนสถาน บ้านเรือน สระน้ำ เป็นต้น
เมืองศรีเทพเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย สะท้อนให้เห็นถึงพัฒนาการของอารยธรรมไทยในอดีต เมืองศรีเทพได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติ โดยกรมศิลปากร เมื่อปี พ.ศ. 2527 และได้รับการจัดตั้งเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เมื่อปี พ.ศ. 2527
ความสำคัญของเมืองศรีเทพต่อประวัติศาสตร์ไทย สรุปได้ดังนี้
- เป็นศูนย์กลางอำนาจทางการเมืองและวัฒนธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งของภาคกลางตอนบน
- เป็นเส้นทางการค้าสำคัญระหว่างภาคกลางกับภาคอีสาน
- เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย สะท้อนให้เห็นถึงพัฒนาการของอารยธรรมไทยในอดีต