กระเจี๊ยบมอญ
กระเจี๊ยบมอญ
ชื่อภาษาอังกฤษ : Lady's Finger, Okra
ชื่อวิทยาศาสตร์ : abelmoschus esculentus (L.) Moench
วงศ์ : Malvaceae
ชื่ออื่น : กระเจี๊ยบขาว มะเขือมอญ มะเขือทวาย มะเขือพม่า
ลักษณะ
เป็นไม้ล้มลุกอายุประมาณ 1 ปี ลำต้นสูงราว 2 เมตร เป็นพุ่มเตี้ยมีกิ่งก้านเล็ก ใบเดี่ยวขนาดใหญ่ สีเขียว แผ่นใบเว้าแฉกลึก มีขอบหยักหลายใบ ก้านใบยาวสีเขียว มีขนปกคลุม มีดอกเดี่ยวขนาดใหญ่สีเหลือง ออกดอกสวยงามอยู่ตรงซอกใบ ใจกลางดอกเป็นสีม่วง บานสะพรั่งเต็มต้น ผลเป็นเหลี่ยมยาวรีสีเขียว ปลายแหลม ฝักยาว 3-6 นิ้ว
การปลูกกระเจี๊ยบควรทำในปลายฤดูฝนซึ่งมีฝนตกอยู่บ้าง ดินที่ปลูกควรเป็นดินร่วน ใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกที่ก้นหลุม หยอดเมล็ดพันธุ์ลงไป 3-5 เมล็ดต่อหลุม กลบดินรดน้ำให้ชุ่มในช่วงแรก ประมาณ 3-4 สัปดาห์ จะมีต้นกล้าให้เลือกถอนต้นที่ไม่แข็งแรงออกไป เหลือไว้เพียง 1-2 ต้นต่อหลุม ระวังเพลี้ยจักจั่นมารบกวน
ใช้เป็นอาหาร
ใบอ่อน ยอดอ่อน ผลอ่อนสีเขียว นำมาแกงส้มใส่ผักหลายชนิดรวมกัน นำมาต้มส้ม มีรสออกเปรี้ยว ดอกอ่อนนิยมต้มกินเป็นผักจิ้มน้ำพริกกะปิ น้ำพริกปลาร้า น้ำพริกปลาทูและน้ำพริกอื่นๆ บางท้องถิ่นนิยมเผาผลอ่อนกินเป็นผักจิ้มน้ำพริก เวลาประกอบอาหารควรล้างให้สะอาดก่อนจะตัดหรือหั่น หั่นแล้วจะมีเมือกลื่นออกมามาก ล้างออกยาก
คุณประโยชน์
ผลกระเจี๊ยบมอญมีสารกลูตาไธโอน (glutathione) ช่วยต้านอนุมูลอิสระและป้องกันการเกิดมะเร็ง มีสารเมือกลื่นเส้นใยสูงช่วยระบบขับถ่ายให้เป็นปกติ แก้ปัญหาท้องผูก มีผลช่วยลดการดูดซึมน้ำตาลและไขมันในเส้นเลือด มีวิตามินซีสูงช่วยลดอาการหวัดซึ่งจะได้ผลเมื่อกินสด แคลเซียมสูงช่วยบำรุงกระดูกและฟัน สรรพคุณทางยา ผลแห้งตำบดละเอียดชงกับน้ำร้อนดื่มแก้โรคแผลในกระเพาะอาหาร