หมึกผ้าห่ม สัตว์รูปร่างแปลกที่ไม่ได้พบเห็นกันบ่อยๆ

ปัจจุบันนักวิจัยทั่วโลกมีการศึกษาวิจัยหมึกไม่มากนัก สำหรับประเทศไทยจากการเก็บข้อมูลพบหมึกอยู่ 80 ชนิด สถานวิจัยความเป็นเลิศความหลากหลายทางชีวภาพแห่งคาบสมุทรไทย ได้สนใจวงจรชีวิตของหมึกในแต่ละสายพันธุ์ ยกตัวอย่างการค้นพบหมึกสายพันธุ์ผ้าห่ม (blanket octopus) เป็นต้น

หมึกผ้าห่ม (Blanket octopus) ได้ชื่อว่าหมึกผ้าห่มเพราะว่ามีรูปร่างลักษณะคล้ายกับผืนผ้าห่ม ความจริงแล้วผ้าห่มผืนนี้คือเนื้อเยื่อบางๆ(web) ที่เชื่อมระหว่างแขนคู่ที่ 1 และ 2 ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าลำตัว 2-3 เท่า

โดยปกติหมึกผ้าห่มตัวผู้จะมีขนาดตัวยาวเพียง 2 เซนติเมตรเท่านั้น ส่วนตัวเมียจะมีขนาดตัวยาวถึง 2 เมตร เป็นขนาดที่แตกต่างกันมากระหว่างตัวผู้กับตัวเมีย ในอาณาจักรสัตว์เรียกความต่างของขนาดเพศแบบนี้ว่า dimorphism

หมึกชนิดนี้จะเห็นจุดเล็กๆ 2 จุดที่อยู่ตรงส่วนหน้าของมันนั้นไม่ใช่ลูกตา แต่เป็นอวัยวะสำหรับรับกลิ่นและที่เห็นเป็นเหมือนลูกกลมๆ สีเขียวในหัวของมันนั้นคือตัวกรองแสงอาทิตย์ แต่มีดวงตาเป็นรูเล็กๆ เหมือนกับรูจมูก ว่ากันว่า มันสามารถมองเห็นนักล่าได้ไกลมาก ราวกับตาของนกเลยทีเดียว มันจึงเดินทางใต้ท้องทะเลลึกได้อย่างปลอดภัย

ปกติหมึกชนิดนี้อยู่ในอุณหภูมิต่ำ ไกลจากชายฝั่งออกไป แต่ในช่วงปี ค.ศ. 2007 เกิดปรากฏการณ์คลื่นใต้น้ำ ทำให้หมึกสามารถขึ้นมาอยู่ใกล้บริเวณชายฝั่งได้ สามารถพบเห็นได้ที่น่านน้ำฝั่งอันดามัน

การป้องกันตัวจากอันตราย เมื่อต้องเจอกับสัตว์ที่ตัวใหญ่กว่าหรือศัตรู มันจะแผ่เนื้อเยื่อที่กล่าวมาข้างต้นนี้เพื่อให้ดูตัวใหญ่เป็นการข่มขวัญคู่ต่อสู้

ปกติแล้วปลาหมึกที่เราเห็นกันเป็นประจำจะมีลักษณะเด่นอยู่ที่หนวดทั้ง 8 ที่ยื่นยาวออกมา ซึ่งเพียงแค่เรามองเห็นหนวดของมันก็รู้ได้ทันทีเลยว่า มันคือหมึก ซึ่งค่อนข้างต่างจากเจ้าหมึกชนิดนี้ ที่นอกจากมีหนวดแล้วมันยังห่มผ้าอีกด้วย!

หมึกชนิดนี้เป็นสัตว์ที่มีความแตกต่างกันอย่างมากระหว่างตัวเมียกับตัวผู้ โดยตัวผู้จะมีขนาดเล็กกว่าอย่างมาก โดยมีขนาดประมาณ 2 เซนติเมตรเท่านั้น แต่ตัวเมียกลับมีขนาดตัวได้มากถึง 2 เมตร ซึ่งทำให้มันอาจจะมีน้ำหนักต่างกันมากถึง 40,000 เท่าเลยทีเดียว นอกจากขนาดตัวที่แตกต่างกันมากแล้ว ตัวผู้นั้นมีชีวิตที่น่าเศร้ามาก โดยมันจะใช้ชีวิตในการหาคู่ และจากไปเพียงหนึ่งครั้งเท่านั้นเอง ซึ่งมันได้แลกตัวเองกับไข่กว่า 100,000 ฟองที่จะกำเนิดออกมา

นอกจากนี้พวกมันยังเป็นสัตว์ที่ไม่รู้จักความเจ็บปวดอีกด้วย โดยมีงานวิจัยที่ระบุไว้ว่า มันสามารถต้านทานพิษอันร้ายแรง และให้อาการเจ็บปวดมากที่สุดอย่าง “แมงกะพรุนไฟเรือรบโปรตุเกส” (Portuguese man-of-war Jellyfish) ได้ โดยมนุษย์ไม่สามารถรับมือกับพิษนี้ได้อย่างแน่นอน แต่สำหรับเจ้าหมึกชนิดนี้แล้ว เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นเลย

หมึกชนิดนี้ยังใช้เนื้อเยื่อบาง ๆ นั้น เพื่อทำให้ตัวเองดูมีขนาดใหญ่ เพื่อข่มขู่เหล่านักล่าที่จะเข้ามานั่นเอง ซึ่งพวกมันไม่ได้ทำการพ่นหมึกใส่ศัตรู แต่ใช้วิธีการนี้ รวมเข้ากับการเปลี่ยนสีอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะในเวลากลางคืนที่พวกมันจะสะท้อนกับแสงไฟ และเป็นผิวสีรุ้ง สีสันสวยงามกลับออกมา ซึ่งมันเป็นสัตว์ที่นักดำน้ำในเวลากลางคืนให้ความสนใจมาก เนื่องจากความสวยงามและความหายากของมัน