ว่าด้วยเรื่องการรวมธุรกิจ เรามาถึงจุดที่สภาฯ ผู้บริโภคเก่งกฎหมายกว่านักกฎหมายได้ยังไง

หลังจากที่คณะกรรมการกฤษฎีกาได้ยืนยันว่า การควบรวมกิจการทรู-ดีแทค ไม่จำเป็นต้องให้บอร์ดกสทช. พิจารณาอนุมัติ เนื่องจากประกาศ กสทช. ปี 2561 กำหนดเงื่อนไขเพียงว่า ให้การรวมธุรกิจกระทำได้ โดยจัดทำรายงานส่งให้กสทช. ทั้งก่อนและหลังจากรวมธุรกิจ สอดคล้องกับมาตรา 77 วรรคสามของรัฐธรรมนูญ ที่กำหนดให้รัฐพึงใช้ระบบอนุญาตเฉพาะกรณีที่จำเป็น โดยกสทช. มีอำนาจกำหนดเงื่อนไขหรือมาตรการเฉพาะ สำหรับผู้มีอำนาจเหนือตลาดมาบังคับใช้ เพื่อป้องกันความเสียหายต่อประโยชน์สาธารณะได้ ตามข้อ 12 ของประกาศปี 2561

(กฎหมายรวมธุรกิจในกิจการโทรคมนาคม ตามประกาศกสทช. ปี 2553 ที่กำหนดให้การรวมธุรกิจต้องได้รับอนุญาตจากกสทช. ก่อนนั้น ได้ถูกยกเลิกแล้ว โดยมีประกาศ กสทช. ปี 2561 ขึ้นมาแทน)

คณะกรรมการกฤษฎีกายังให้ความเห็นด้วยว่า กสทช. ต้องใช้อำนาจโดยคำนึงถึงความได้สัดส่วนระหว่างการคุ้มครองผู้บริโภคกับการพัฒนากิจการโทรคมนาคม ตาม พ.ร.บ.องค์กรจัดสรรคลื่นความถี่และกำกับการประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2553 และ พ.ร.บ.บัญญัติการประกอบกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ซึ่งกำหนดให้ กสทช. เพียงมีหน้าที่และอำนาจกำหนดมาตรการเพื่อป้องกัน มิให้มีการกระทำอันเป็นการผูกขาด หรือก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมในการแข่งขันในกิจการโทรคมนาคมเท่านั้น

ต่อมาสภาองค์กรของผู้บริโภค นำโดย นางสาวสารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการสภาองค์กรของผู้บริโภค (สอบ.) ได้ออกมาเคลื่อนไหว เรียกร้องให้สำนักงาน กสทช. หยุดปล่อยข้อมูลสร้างความสับสนเกี่ยวกับการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกา โดยอ้างว่าเป็นการความเข้าใจผิดในการตีความว่า กสทช. ไม่มีอำนาจในการพิจารณา และหากยังยืนยันไม่เดินหน้าตัดสินการควบรวมฯ กสทช. จะดำเนินการแจ้งข้อกล่าวหากระทำผิดตามมาตรา 157 ว่าด้วยการละเลยการปฏิบัติหน้าที่

ล่าสุด นายศรีสุวรรณ จรรยา เลขาธิการสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย (ที่เคยออกมาเรียกร้องให้หน่วยงานในสังกัดกระทรวงมหาดไทย ตรวจสอบสถานะและการจัดตั้งองค์กรผู้บริโภคในเครือข่ายของสอบ. ว่าถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ เพราะไม่มีการรับรองสถานะองค์กรอย่างเป็นทางการจากหน่วยงานของรัฐ - หรือที่เรียกันว่า องค์กรทิพย์) ได้โพสต์แสดงความเห็นต่อประเด็นดังกล่าวว่า “ในเมื่อกฤษฎีกาตีความควบธุรกิจ TRUE-DTAC เป็นอำนาจ กสทช. ใช้ดุลยพินิจได้ แต่เหตุใดยังมีบางคน บางองค์กรทำตนเองเก่งกว่ากฤษฎีกา”

ทั้งนี้ ความเห็นของคณะกรรมการกฤษฎีกายังสอดคล้องกับงานวิจัยทางวิชาการของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ชี้ว่า ในปัจจุบัน กสทช. ยังไม่มีอำนาจตามกฎหมายในการอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้เกิดการรวมธุรกิจได้ แต่ประกาศ กสทช. เรื่องมาตรการกำกับดูแล การรวมธุรกิจในกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2561 กำหนดให้ใช้มาตรการเฉพาะสำหรับผู้มีอำนาจเหนือตลาดอย่างมีนัยสำคัญในตลาดโทรคมนาคมที่เกี่ยวข้อง มาบังคับใช้เพื่อป้องกันความเสียหายต่อประโยชน์สาธารณะ

หรือพูดให้เข้าใจง่าย ๆ ว่า กสทช. ไม่มีอำนาจอนุญาตหรือไม่อนุญาตการรวมธุรกิจทรู-ดีแทค แต่มีอำนาจในการกำหนดมาตรการเฉพาะเพื่อควบคุมได้

จากความเห็นของทั้งคณะกรรมการกฤษฎีกา ซึ่งเป็นองค์กรที่ให้ความเห็นและให้คำปรึกษาทางกฎหมายแก่รัฐบาลและหน่วยงานทางราชการ และงานวิจัยของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่ร่วมกันวิเคราะห์โดยคณะอาจารย์ทางด้านนิติศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ และสังคมศาสตร์ ซึ่งเป็นที่ยอมรับและน่าเชื่อถือ มีความเห็นเกี่ยวกับการรวมธุรกิจของสององค์กรสอดคล้องกัน จึงสมควรเป็นไฟนำทางให้ กสทช. สามารถตัดสินใจเดินหน้าต่อในทางที่ถูกต้องและถูกกฎหมายต่อไปได้แล้ว ไม่ใช่มัวแต่หวั่นไหวเพราะแรงต้านจากกลุ่มองค์กรทิพย์และพันธมิตรลวงโลกทั้งหลาย

อย่างไรก็ตาม มีรายงานข่าวล่าสุดว่า บอร์ดกสทช. จะพิจารณาการรวมธุรกิจของทรูและดีแทคให้เสร็จสิ้นกระบวนการ ในวันที่ 12 ต.ค. 2565 นี้ หลังจากยืดเยื้อมายาวนานกว่า 7 เดือน