ใบย่านาง ถูกบรรจุให้เป็นพืชสมุนไพรในตำรับยาโบราณ และได้รับฉายาว่า “ราชินีแห่งสมุนไพร” เพราะอะไร ?

    ต้นย่านาง  เป็นพืชชนิดหนึ่ง อยู่ในตระกูลไม้เลื้อยหรือเถา  สามารถเลื้อยได้ไกลถึง 2-3 เมตร  เมื่อยังอ่อนเถาจะมีสีเขียว แต่เมื่อแก่จะมีสีคล้ำ  รากมีขนาดใหญ่ มีเหง้าอยู่ใต้ดิน เติบโตได้ดีในภูมิประเทศแบบป่าเขตร้อนและป่าไม้ผลัดใบ จึงพบได้ในทุกภาคของประเทศไทย ปัจจุบันคนนิยมนำมาปลูกไว้ในบริเวณบ้าน เพื่อใช้บริโภค นำมาทำอาหาร และใช้ในการรักษาโรค

     ย่านาง  ถือว่าเป็นผักชนิดหนึ่ง ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ ในใบย่านางมีวิตามินเอ และวิตามินซีสูง และยังประกอบด้วยสารอาหารที่สำคัญอื่น ๆ เช่น โปรตีน  คาร์โบไฮเดรต ไขมัน ไฟเบอร์ แคลเซียม ฟอสฟอรัส เป็นต้น ส่วนสรรพคุณในทางยา ย่านางถือเป็นยาเย็น มีความโดดเด่นด้านการดับพิษและลดไข้ สรุปประโยชน์และสรรพคุณเด่น ๆ ของย่านาง ดังนี้

    1. ราก ใช้แก้ไข้ได้ทุกชนิด เช่น ไข้พิษ ไข้เหนือ ไข้หัด สุกใส ไข้กาฬ ขับกระทุ้งพิษไข้ ถอนพิษผิดสำแดง และแก้เบื่อเมา ซึ่งรากย่านางเป็นหนึ่งในส่วนประกอบของตำรับยา เบญจโลกวิเชียร  หรือ ยา 5 ราก  หรือ แก้ว 5 ดวง  ซึ่งเป็นตำรับยาแก้ไข้ที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ในบัญชียาจากสมุนไพร

    2. ใบ   เป็นยาอายุวัฒนะ  มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระจำนวนมาก จึงช่วยลดและชะลอการเกิดริ้วและความแก่ชราอย่างได้ผล  พร้อมทั้งช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคในร่างกาย  ช่วยฟื้นฟูเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย  ช่วยในการลดความอ้วนได้อย่างเห็นผล และปลอดภัย  ช่วยในการเผาผลาญไขมันและนำไปใช้เป็นพลังงาน  ช่วยป้องกันและลดอัตราการเกิดโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ  ช่วยรักษาโรคความดันโลหิตสูง  ป้องกันการเกิดโรคหัวใจ  เป็นต้น