7 สรรพคุณของ "บอระเพ็ด" สมุนไพรป้องกันความแก่

คนไทยสมัยก่อนนิยมนำบอระเพ็ดมาใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรค และแก้อาการต่าง ๆ เช่น แก้ไข้ แก้พิษฝีดาษ บำรุงร่างกาย ขับลม แก้ร้อนใน บำรุงธาตุ รักษาโรคกระเพาะ ช่วยให้เจริญอาหาร เบาหวาน และความดันโลหิตสูง ปัจจุบันนี้ก็ยังนิยมใช้บอระเพ็ดเพื่อประกอบสรรพคุณทางยา เพราะหากกินเป็นประจำจะทำให้ร่างกายแข็งแรง ไม่เป็นหวัด มีสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคสมองเสื่อม และช่วยชะลอเซลล์ที่เป็นสาเหตุของความชราในร่างกายได้ แต่ก็มีข้อควรระวังคือ หากกินบอระเพ็ดที่มีความขมในปริมาณมากเกินไป ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจจะส่งผลให้ตับทำงานผิดปกติได้ จึงมีการห้ามใช้กับผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับและไตผิดปกติ รวมทั้งหญิงตั้งครรภ์ 

 

บอระเพ็ด พบมากในป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณ มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และเอเชียใต้ พบมากในทุกภาคของประเทศไทย ลาว กัมพูชา อินเดีย และศรีลังกา เป็นพืชประเภทไม้เลื้อยเนื้อแข็ง บอระเพ็ดมีลักษณะเป็นเถากลม สีเทาน้ำตาลแกมเหลือง มีรากอากาศ ผิวขรุขระเป็นปุ่ม ยิ่งแก่ปุ่มจะแน่นเห็นชัดมากขึ้น เป็นพืชใบเดี่ยว ใบเรียงสลับเป็นรูปหัวใจ หรือใบกลม โคนใบเรียวแหลม ดอกขนาดเล็กสีเขียวเหลือง ออกเป็นช่อ 2 – 3 ช่อ ตามกิ่งแก่ที่ไม่มีใบ 

 

ประโยชน์ของบอระเพ็ดมีอะไรบ้าง

1. มีสารต้านอนุมูลอิสระและสารออกฤทธิ์ต้าน AChE ช่วยป้องกันความแก่ ช่วยชะลอวัย

 

2. บำรุงธาตุ บำรุงร่างกาย ช่วยให้เจริญอาหาร สุขภาพแข็งแรง เสริมภูมิต้านทาน

 

3. ช่วยบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง มีน้ำมีนวล ป้องกันโรคผิวหนัง สิว ดูแลหนังศีรษะ ป้องกันผมร่วง รักษาผดผื่นคัน ป้องกันการอักเสบแผลติดเชื้อ

 

4. ป้องกันและรักษาโรคต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคเกี่ยวกับช่องปาก โรคไข้เหลือง หรือดีซ่าน 

 

5. ช่วยขับเสมหะ ขับพิษขับเหงื่อ ขับลม แก้ร้อนใน

 

6. รักษารากฟัน แก้เหงือกอักเสบ ป้องกันรำมะนาด 

 

7. รักษาและบรรเทาอาการริดสีดวงทวาร แผลฝีหนอง

 

8. เป็นยาขับพยาธิทุกชนิด

 

7 สรรพคุณของบอระเพ็ด

 

อายุยืน ป้องกันความแก่

ให้ใช้บอระเพ็ด หัวไพลแก่ ๆ เนื้อมะขามเปียก เกลือ และเมล็ดพริกไทย นำสมุนไพรทั้งหมดตำให้แตกละเอียด รับประทานครั้งละ 1 ช้อนชา หรือทำเป็นยาลูกกลอน กินเป็นประจำวันละ 2 ครั้ง ครั้งละ 2 – 3 เม็ด หรือใช้ราก หรือเถาบอระเพ็ด เมล็ดข่อย หัวแห้วหมู เมล็ดพริกไทย เปลือกต้นตะโกนา อย่างละเท่า ๆ กัน นำมาตำให้ละเอียด บดเป็นผง ทำเป็นยาลูกกลอนเท่าปลายนิ้วก้อย กินก่อนนอน ครั้งละ 2 – 3 เม็ด จะช่วยให้มีกำลังวังชาดี แข็งแรง และช่วยชะลอการแก่ก่อนวัย

 

ลดความดัน

ให้ใช้เถาบอระเพ็ดกับบัวบกน้ำหนักเท่ากัน ตำให้ละเอียดเป็นผง ทำเป็นยาลูกกลอนกินเป็นประจำครั้งละ 2 เม็ด วันละ 2 ครั้ง เช้า เย็น จะช่วยปรับความสมดุล และควบคุมลมในร่างกายของเรา ช่วยปรับเส้นประสาท และระบบไหลเวียนโลหิต

 

ลดเบาหวาน แก้ไข้ แก้กระษัย ช่วยเจริญอาหาร 

ให้นำเถาบอระเพ็ดหั่นเป็นท่อนเล็ก ๆ ประมาณ 1 นิ้ว เอาไปตากแดดให้แห้ง แล้วนำมาคั่วด้วยไฟอ่อน ๆ ก่อนนำไปบดให้เป็นผง ใช้ชงกับน้ำอุ่น โดยชงประมาณ 1 ช้อนชา กินวันละ 2 ครั้ง หรือนำผงบรรจุใส่แคปซูล เพื่อความสะดวกในกินเป็นยา

 

แก้วิงเวียน

ใช้เถาบอระเพ็ดสดประมาณ 30 กรัม นำมาตำให้ละเอียด แล้วคั้นเอาน้ำสำหรับดื่ม หรือใช้วิธีต้มกับน้ำเดือด โดยใช้น้ำ 3 ส่วน ต้มให้เหลือ 1 ส่วน กินครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ ก่อนอาหารวันละ 2 – 3 ครั้ง กินเมื่อมีไข้ ปวดหัว หรือวิงเวียนศีรษะ 

 

บำรุงร่างกาย แก้ปวดเมื่อย ปวดล้า 

ให้ใช้บอระเพ็ดสด ๆ มาตำให้ละเอียด แล้วนำมาละลายกับน้ำผึ้ง กินวันละ 1 ช้อนชา ทุกวัน เช้าเย็น หรือใช้บอระเพ็ด แก่นขี้เหล็กป่า ชุมเห็ดเทศ อย่างละเท่า ๆ กัน นำมาต้มน้ำกิน วันละ 2 – 3 ครั้ง ครั้งละ 1 – 2 แก้ว หรือใช้กินแทนน้ำก็ได้ จะช่วยให้เลือดลมปกติ ช่วยบำรุงร่างกาย เหมาะสำหรับฟื้นอาการไข้ แก้อ่อนเพลีย แก้เหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า คนภาคเหนือสมัยก่อนใช้บอระเพ็ดเข้ายาร่วมกับเพชรสังฆาต รักษาอาการปวดข้อ ปวดกระดูก มีบางตำรับยา ใช้บอระเพ็ดเป็นยาประคบ รักษาอาการปวดเมื่อย เพราะมีการศึกษาวิจัยพบว่า บอระเพ็ดแก้อักเสบได้ดี

 

แก้ริดสีดวงทวาร 

ใช้เถาบอระเพ็ด ขมิ้นชัน และหัวขมิ้นอ้อย 1 ถ้วย เท่า ๆ กัน เกลือแกง 1 ถ้วยครึ่ง นำมาต้มรวมกัน โดยใส่น้ำ 3 ส่วน ต้มจนเดือดจัด ให้เหลือน้ำ 1 ส่วน รับประทานครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ วันละ 2 ครั้ง จะช่วยบรรเทาอาการอักเสบได้เป็นอย่างดี 

 

รักษาโรคกระเพาะอาหาร

ใช้เถาบอระเพ็ดประมาณ 1 ส่วน มะขามเปียก 3 ส่วน เกลือพอประมาณ ผสมน้ำผึ้งคลุกเคล้าให้เข้ากัน กินก่อนอาหารวันละ 3 เวลา เช้า กลางวัน เย็น จะช่วยแก้ลมในกระเพาะ บรรเทาอาอาการปวดแสบปวดร้อนของโรคกระเพาะอาหาร

 

โทษจากบอระเพ็ด

แม้ว่าจะมีสรรพคุณและประโยชน์ทางยามากมาย แต่ก็มีโทษอยู่ด้วยเช่นกัน เพราะอะไรที่มากเกินไป ก็จะไม่ส่งผลดีต่อร่างกาย อาจจะทำให้ผิดสำแดงได้เช่นกัน

 

1. รสขมในบอระเพ็ดจะทำให้ค่าเอนไซม์ (Enzyme) ในตับสูง จนทำให้เกิดอาการผิดปกติได้ ซึ่งเกิดจากการกินรสขมของบอระเพ็ดในปริมาณมาก และต่อเนื่องเป็นเวลานาน อาจส่งเกิดอาการตับอักเสบ หรือบางทีอาจจะเกิดอาการมือเท้าเย็น เกิดอาการชา แขนขาหมดแรง ตาซีดเหลือง ซึ่งเป็นอาการเริ่มต้นของตับทำงานผิดปกติ

 

2. สารบางชนิดในบอระเพ็ด อาจเป็นอันตรายต่อผู้หญิงที่กำลังท้อง หรือคุณแม่ที่กำลังให้นมลูก