เส้นทางเปรียญธรรม 9 ประโยค สุดหิน สุดโหด
ก่อนอื่นต้องขอแสดงความยินดี ถวายมุทิตาจิตแด่พระภิกษุสามเณรที่สอบบาลี ประโยค ป.ธ.9 ปีการศึกษา2564 ได้จำนวน 64 รูป แม่ชีและฆราวาส อีก 4 คน รวมเป็น 68 รูป/คน
เปรียญธรรม 9 ประโยค หรือเรียกอีกอย่างว่า ประโยค ป.ธ.9 เป็นชั้นสูงสุดของการศึกษาสายปริยัติธรรมแผนกบาลี ก่อนหน้านี้มีสิทธิ์สอบเฉพาะภิกษุสามเณร แต่ปัจจุบัน เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปมีสิทธิ์สอบด้วย อย่างปี 64 นี้ มีแม่ชี และฆราวาส สอบ ประโยค ป.ธ.9 (บ.ศ.9) ได้ 4 คน
ทำไมจึงว่า เส้นทางเปรียญธรรม 9 ประโยค สุดหิน สุดโหด คำตอบ ดูผลการสอบแต่ละปีก็ได้ ทั่วประเทศสอบประโยค ป.ธ.9 ทั้งพระภิกษุ สามเณร แม่ชี และฆราวาส ปีหนึ่งๆ ได้ไม่ถึงร้อย ปีการศึกษา 2564 นี้ ได้แค่ 68 รูป/คน ตอนเรียนมีทั้งให้ท่องจำ และให้ทำความเข้าใจ สอบวัดผลปีละ 1 ครั้ง สอบตกต้องรอปีหน้า
การจัดชั้นเรียนและสอบ ดังนี้ ชั้นบาลีไวยากรณ์ ชั้นประโยค 1-2 2 ชั้นนี้ผู้เรียนสอบปีเดียวกันได้ นอกนั้น คือตั้งแต่ชั้น ประโยค ป.ธ.3 ถึง ป.ธ.9 ผู้เรียนสอบปีละชั้น คือผ่านชั้นประโยค ป.ธ.3 แล้วจึงมีสิทธิ์สอบชั้น ป.ธ.4 ได้
ความโหด ความหิน อยู่ที่วิธีวัดผล ตั้งแต่ประโยค ป.ธ.4 ขึ้นไป มีแต่คะแนนหัก ไม่มีคะแนนได้ คือ ถ้าหักเกิน 12 คะแนน ถือว่าสอบตก เช่น แปลผิด 1 คำ หัก 1 คะแนน แปลผิดประโยค หรือผิดความหมาย หัก 6 คะแนน ผู้สอบต้องใช้สติสัมปชัญญะ ใช้สมาธิให้มากจึงเอาตัวรอดได้ ความหิน อยู่ตรงนี้ ยิ่งชั้นประโยค ป.ธ.7 - 8 - 9 ยังเอาภูมิ เอาองค์ความรู้เข้ามาจับด้วย เช่นการใช้ภาษา ใช้คำเหมาะ ถูกกาลเทศะไหม ถ้าไม่ถูกกาละเทศะถือว่าผิด อาจทำให้ถูกปรับตกเช่นกัน นี่คือความโหดของกรรมการ