ภาพฟอสซิลกระดูกนีแอนเดอร์ทัลที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง (บน) กับฟอสซิลกระดูกนีแอนเดอร์ทัลที่ปกติ (ล่าง) /เครดิต (บีบีซี)

หลักฐานเก่าสุดที่เราเคยมีเกี่ยวกับโรคมะเร็งคือในมนุษย์อียิปต์เมื่อ 1,000-4,000 ปีก่อน แต่นักวิทยาศาสตร์เพิ่งพบหลักฐานการเป็นมะเร็งที่ยาวนานกว่านั้นในมนุษย์โบราณ “นีแอนเดอร์ทัล” ที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ซึ่งเคยอายุอยู่บนโลกเมื่อ 120,000 ปีก่อน

 

มนุษย์โบราณ “นีแอนเดอร์ทัล”

 

จากการศึกษาฟอสซิลโครงกระดูกของมนุษย์โบราณนีแอนเดอร์ทัล (Neanderthal) ซึ่งพบในถ้ำที่คราปินา โครเอเชีย บีบีซีนิวส์ระบุว่า นักวิทยาศาสตร์ได้พบสัญญาณของโรคมะเร็งกระดูก นับเป็นหลักฐานเก่าที่สุดของมะเร็งในฟอสซิลมนุษย์ และได้ให้เงื่อนงำถึงประวัติศาสตร์อันซับซ้อนของมะเร็งในมนุษย์

 

CT สแกนช่องว่างมีขนาด 10 มม.

 

ทีมนักวิทยาศาสตร์สหรัฐที่ศึกษาเรื่องนี้ได้ตีพิมพ์เผยแพร่ผลงานในวารสารพลอสวัน (PLOS One) ซึ่งการศึกษาก่อนหน้านี้เผยว่าหลักฐานเก่าแก่ที่สุดเกี่ยวกับมะเร็งกระดูกนั้น อยู่ในชิ้นส่วนของมนุษย์อียิปต์โบราณที่เคยอาศัยอยู่เมื่อ 1,000 – 4,000 ปีก่อน

“มันคือมะเร็งที่เก่าแก่ที่สุดซึ่งพบในฟอสซิลมนุษย์ ซึ่งเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่าการอาศัยในสิ่งแวดล้อมที่ปราศจากมลพิษนั้นไม่ได้ช่วยปกป้องคุณจากมะเร็ง แม้กระทั่งนีแอนเดอร์ทัลที่เคยมีชีวิตอยู่เมื่อ 120,000 ปีก่อน” ดร.เดวิด เฟรเยอร์ (Dr.David Frayer) นักมานุษยวิทยาจากมหาวิทยาลัยแคนซัส (University of Kansas) สหรัฐฯ

 

CT สแกนกระดูกซี่โครงแสดงช่องว่างที่เกิดจากเนื้องอก

 

ฟอสซิลถูกขุดขึ้นจากแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ ซึ่งให้หลักฐานกระดูกมนุษย์โบราณประมาณ 900 ชิ้น พร้อมกับเครื่องมือหิน และได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งโดยนักรังสีการแพทย์ซึ่งใช้รังสีเอกซ์และเครื่องซีทีสแกน (CT scans) ตรวจวิเคราะห์ หากแต่ซี่โครงที่เป็นมะเร็งนั้นไม่ได้เป็นตัวอย่างที่สมบูรณ์ ดังนั้น จึงไม่อาจประเมินผลกระทบจากมะเร็งต่อสุขภาพโดยรวมได้

แม้ว่าการสกัดดีเอ็นเอจากฟอสซิลจะล้มเหลว แต่นักวิจัยก็หวังว่าฟอสซิลอื่นๆ จะเผยให้เห็นมะเร็งในนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ได้

 

ด้าน แคท อาร์นีย์ (Kat Arney) ผู้จัดการข้อมูลวิทยาศาสตร์ของสถาบันวิจัยมะเร็งอังกฤษ กล่าวว่า บางคนอาจคิดว่ามะเร็งนั้นคือโรคสมัยใหม่ แต่มีหลักฐานของโรคนี้จากฟอสซิล กระดูกและมัมมี่ที่มีอายุเป็นพันๆ ปี ส่วนการค้นพบล่าสุดก็ไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจเสียทีเดียว แม้ว่าการค้นรักษานี้จะเป็นเรื่องยากก็ตาม แต่ก็ช่วยฉายให้เห็นประวัติศาสตร์อันซับซ้อนของมะเร็งในมนุษย์และญาติดึกดำบรรพ์ของเราได้