ต้นฉบับ - หลักฐานพระเจ้าตากสิน ไม่ได้ “หนี” ไปเมืองจันทน์แต่ไปตามคำสั่งราชสำนักอยุธยา
ต้นฉบับ - หลักฐานพระเจ้าตากสิน ไม่ได้ “หนี” ไปเมืองจันทน์แต่ไปตามคำสั่งราชสำนักอยุธยา
.
#คิดอย่างชวนชม จดหมายพระยาพิพัฒนโกษา พระคลังคนแรกในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี มีไปถึง Supreme Government แห่งปัตตาเวีย เมื่อวันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2312
.
กล่าุวถึงเหตุแห่งการออกจากกรุงศรีอยุธยาของพระยาตาก การรื้อฟื้นบ้านเมืองขึ้นใหม่ และเชิญชวนให้บริษัทอีสอินเดียฮอลันดา กลับมาตั้งห้างในกรุงธนบุรี
.
ต้นฉบับจดหมายพระยาพระคลังฉบับภาษาไทยสูญหายไปแล้ว เหลือต้นฉบับแปลภาษาดัตช์โบราณ และจดหมายปฏิเสธการกลับไปตั้งบริษัทที่ธนบุรีจากปัตตาเวีย ต้นฉบับภาษาดัตช์โบราณคู่กับชวา
.
เนื้อความบางส่วนของเอกสารที่เป็นประเด็น
.
...ขอชี้แจงในเบื้องแรกว่าเมื่อพม่าผู้เป็นศัตรู ได้ยกทัพเข้ามาทำสงครามกับสยาม พระเจ้าอยู่หัวผู้ผ่านแผ่นดินกรุงสยาม โปรดให้ขุนนางนามว่า พระยาตาก ไปยังเมืองจันทบูรณ์เพื่อรวบรวมกำลังพลกลับมาช่วยกรุงสยาม แต่ก็ไม่ทันกาล กรุงสยามได้พ่ายแพ้ต่อศัตรูก่อน และกษัตริย์กับทั้งพระราชวงศ์ รวมทั้งขุนนางและข้าราชบริพารทั้งมวลหากไม่ถูกสังหาร ก็กระจัดพลัดพรายไป เหตุนี้แผ่นดินจึงล่มจมลง และจะหาผู้ใดมีสิทธิ์อันชอบธรรมในการปกครองได้นอกจากพระยาตากที่กล่าวถึงข้างต้น
พระยาตากกับสมัครพรรคพวกได้มายังพระนคร (ซึ่งถูกเผาทำลายโดยศัตรู และรกร้างอยู่) บรรดาคนที่หลบซ่อนอยู่ตามป่าก็ได้ออกมาเข้าร่วมกับพระยาตาก ต่างพร้อมใจกันยกพระยาตากให้เป็นผู้ปกครอง ด้วยเหตุนี้แผ่นดินจึงได้รับการฟื้นฟูกลับมา หรือกล่าวได้ว่าสมบูรณ์ยิ่งกว่าเก่า ขณะนี้บรรดาพ่อค้าวาณิชย์ก็ได้กลับเข้ามามากยิ่งกว่าเดิม ดังนั้นเราจึงเชื้อเชิญให้พวกเขาได้รับเกียรติในการตั้งห้างร้านขึ้นที่นี่ (ในธนบุรี)...
.
-------------------------------
จุ๊บแจง
-------------------------------
.
เนื่องจากศิลปวัฒนธรรมประจำเดือนนี้ได้นำเสนอบทความของ อ.กำพล จำปาพันธ์เรื่อง พระเจ้าตากสิน จากหลักฐานฮอลันดา (ไปจันทบุรีตามคำสั่งของราชสำนักอยุธยา)
แหล่งที่มา: https://www.facebook.com/Historyofsiam/posts/1530184623683834