หมอเตือน! “ภัยจากการใช้ยาคุมฉุกเฉิน” อันตรายมาก!!

เฟซบุ๊กเพจ  “อรัณ ไตรตานนท์ โต๊ะทำงาน” หรือ พ.ต.ต.อรัณ ไตรตานนท์ นายแพทย์ สบ 2 กลุ่มงานสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลตำรวจ ได้โพสท์เฟซบุ๊กเตือนภัยสาวๆ เกี่ยวกับ ภัยจากการใช้ยาคุมฉุกเฉิน สุดอันตราย

โดยได้โพสท์รายละเอียดระบุว่า   สวัสดีครับ วันนี้มีเรื่องราวที่อาจจะไม่ค่อยน่าสนใจ  ออกแนวน่ากลัว แต่ผมอยากเล่ามากครับ ,“ภัยจากการใช้ยาคุมฉุกเฉิน”

จากประสบการณ์การดูแลคนไข้ บ่อยครั้งผมได้ดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่ประสบปัญหาตั้งครรภ์นอกมดลูก ซึ่งเป็นภาวะที่ค่อนข้างอันตราย และในคนไข้บางรายอาจโชคร้าย ความรุนแรงจากการเสียเลือดอาจนำไปสู่การเสียชีวิตเลยนะครับ

โดยปกติเมื่ออสุจิของฝ่ายชายกับเซลล์ไข่ของฝ่ายหญิงเกิดการปฏิสนธิ ที่ท่อนำไข่เรียบร้อยและเริ่มมีการแบ่งเซลล์ ตัวอ่อนจะค่อยๆเคลื่อนที่จากท่อนำไข่และเข้าไปฝังตัวที่โพรงมดลูก โดยอาศัยการบีบตัวของท่อนำไข่และ การพัดโบกของขนเส้นเล็กๆที่อยู่ภายในท่อนำไข่ , โดยธรรมชาติตัวอ่อนจะเข้าไปฝังตัวที่เยื่อบุของโพรงมดลูกเพื่อรอการเติบโตต่อไป

แต่ในบางกรณี ที่ตัวอ่อนฝังตัวในตำแหน่งอื่นที่ไม่ใช่ โพรงมดลูก ทางการแพทย์เรียกว่า การตั้งครรภ์นอกมดลูก ซึ่งตำแหน่งของการฝังตัวที่ผิดปกตินี้อาจจะเกิดที่ท่อนำไข่ ที่รังไข่ ที่เยื่อบุช่องท้อง ที่ปากมดลูก เป็นต้น ทั้งหมดนี้ถือเป็นการฝังตัวที่ ผิดที่ผิดทาง และทารกจะไม่สามารถเติบโตแบบทารกปกติทั่วไปได้นะครับ ,

เนื่องจากตำแหน่งที่ตัวอ่อนไปฝังตัวผิดที่ผิดทาง อวัยวะนั้นจะมีความบอบบาง ไม่สามารถขยายขนาดสำหรับการเติบโตของทารกได้ จึงมักเกิดการแตกหรือ การฉีกขาดของอวัยวะที่ตัวอ่อนไปฝังตัว จนทำให้คนไข้ตกเลือดในช่องท้องอย่างมากมาย

ผู้ที่มีความเสี่ยง_ที่ทำให้เกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกในทางการแพทย์พบว่ามีหลายปัจจัยครับ เท่าที่ผมพอจะนึกออก ได้แก่
คนไข้เคยมีปัญหาอุ้งเชิงกรานอักเสบ เคยผ่าตัดบริเวณท่อนำไข่ เป็นผู้มีบุตรยาก เคย หรือกำลังใส่ห่วงอนามัย เคยทำแท้ง
สูบบุหรี่

ดังนั้นเมื่อสุขภาพสตรี ที่มีเพศสัมพันธุ์แล้ว เกิดการขาดประจำเดือน และสงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์ จึงควรตรวจการตั้งครรภ์โดยเร็วนะครับ ในปัจจุบันที่นิยมมีสองวิธีคือ การตรวจปัสสาวะ และการตรวจเลือด , เมื่อทราบว่ามีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นควรรีบเข้าพบสูติแพทย์เพื่อฝากครรภ์โดยเร็วนะครับ

หากตั้งครรภ์แล้วมีอาการเลือดออกทางช่องคลอด หรือ ปวดท้องน้อยด้านซ้าย/ด้านขวา , อ่อนเพลีย ซีด คล้ายจะเป็นลม อาการเหล่านี้อาจจะชี้ว่ากำลังตั้งครรภ์ผิดปกติ ควรรีบไปโรงพยาบาลทันที เพื่อตรวจหาสาเหตุ

การตั้งครรภ์นอกมดลูก มีแนวทางการดูแลรักษาหลายวิธี ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์ผู้ดูแลนะครับ เท่าที่มีในปัจจุบัน ขออธิบายง่ายๆ ว่า 

1.รักษาด้วยยา (กลุ่มเคมีบำบัด)
2.รักษาด้วยการผ่าตัดทั้งแบบมาตรฐานและผ่าตัดผ่านกล้อง 

ทั้งนี้มีความซับซ้อนของการดูแล คนไข้สามารถขอรายละเอียดจากแพทย์เจ้าของไข้ เนื่องจากคนไข้แต่ละคนมีสภาวะของโรคที่แตกต่างกันจึงไม่มีคำตอบที่ดีที่สุดคำตอบเดียวนะครับ

ที่เล่ามาทั้งหมดเพื่อนผู้อ่านอาจจะเริ่มสงสัยว่านี่หมออรัณกำลังเล่าเรื่อง ท้องมดลูก ไม่ใช่หรือ? ทำไมตั้งหัวข้อว่า “ภัยจากการใช้ยาคุมฉุกเฉิน”

เนื่องจากเคสนี้มีอะไรที่น่าสนใจอยู่ครับ!

คนไข้อายุราว20ปี เพิ่งรู้จักกับเพื่อนชายคนสนิทไม่ถึงหกเดือน นานๆจะมีความสัมพันธ์กัน จึงไม่ได้คุมกำเนิดแบบจริงจัง และฝ่ายชายไม่ยอมใช้ถุงยางอนามัย สรุปว่าไปปรึกษาเพื่อนๆจึงแนะนำให้รู้จัก “ยาคุมฉุกเฉิน” คนไข้เล่าว่าใช้ทุกครั้งหลังมีเพศสัมพันธุ์ เมื่อผมถามว่าใช้อย่างไร คำตอบที่ได้มาเป็นที่น่าพอใจครับ คนไข้ใช้อย่างถูกต้อง

“ยาชื่อ..... เป็นฮอร์โมนเข้มข้น ในกล่องมี2เม็ด เม็ดแรกทานหลังมีเพศสัมพันธุ์เร็วที่สุดที่นึกขึ้นได้ แต่ไม่ควรเกินกว่า 72ชั่วโมง , เม็ดที่สองทานหลังจากเม็ดแรก 12ชั่วโมง , แต่เพื่อนบางคนก็บอกว่า ทานสองเม็ดครั้งเดียวก็ได้ และเมื่ออาเจียนหลังทานยา ต้องทานใหม่”

คำตอบที่คนไข้บอกผม ผมให้สามผ่านเลยครับ แสดงว่าศึกษามาอย่างดี แต่สิ่งที่คนไข้รายนี้ตกใจหนักมากคือ ภัยของมัน ซึ่งเพื่อนไม่ได้บอก ... ในคนไข้ที่ใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเป็นประจำ เช่น ใช้เดือนละสองกล่อง จะมีผลเสียเกิดขึ้นกับ รังไข่และเยื่อบุโพรงมดลูก ในจำนวนนี้ ร้อยละ2จะเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูก

เนื่องจากยาคุมฉุกเฉิน มีผลทำให้ การบีบตัวของท่อนำไข่ และเส้นขนเล็กๆภายในท่อนำไข่ทำงานผิดปกติ ตัวอ่อนจึงเคลื่อนที่ไปยังโพรงมดลูกได้ช้ากว่าปกติ และการฝังตัวของตัวอ่อนมีเวลาที่จำกัด เมื่อถึงเวลาที่ร่างกายกำหนดต้องฝังตัวทันที ถ้าเคลื่อนที่ช้าตัวอ่อนจะไปไม่ถึงโพรงมดลูกตามธรรมชาตินะครับ ทำให้เมื่อถึงเวลาต้องฝังตัวตัวอ่อนฝังตัวในตำแหน่งที่ผิดปกติ พูดง่ายๆว่า ฝังตัวก่อนไปถึงที่หมาย หรือไปไม่ถึงดวงดาวก็น่าจะพอได้นะครับ

ผมจึงขอใช้พื้นที่นี้เล่าให้ฟัง ว่าการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินแนะนำให้ใช้ในกรณีที่ฉุกเฉินจริงๆเช่น เหยื่อจากการข่มขืน , การมีเพศสัมพันธุ์ที่ไม่ได้คาดคิดมาก่อน เป็นต้นไม่แนะนำให้คนไข้ใช้ยานี้เป็นประจำนะครับ ถ้าเกิดตั้งครรภ์นอกมดลูกขึ้นมา_อันตรายครับ

ฝากเพื่อนๆ กดติดตาม กดแชร์ 😷 หวังให้เป็นประโยชน์กับเพื่อนๆนะครับ

ในช่วงสองสามปีมานี้ ขณะที่ผมออกตรวจคนไข้ที่แผนกนรีเวชกรรม มีสุภาพสตรีวัยรุ่นหลายท่านเข้ามาขอคำปรึกษาเรื่องการคุมกำเนิด เนื่องจากยังไม่พร้อมที่จะตั้งครรภ์ ในใจผมแอบชื่นชมความกล้าหาญของคนไข้กลุ่มนี้นะครับ ที่กล้าเปิดใจเข้ามาขอคำปรึกษา เพราะในสังคมบ้านเราอาจจะมองว่าเรื่องแบบนี้เป็นเรื่องน่าอาย

อีกอย่างที่ผมชื่นชม เพราะตอนนี้ในบ้านเมืองของเรากำลังประสบปัญหาคุณแม่วัยรุ่น , ปัญหาท้องไม่พร้อม , ปัญหาทิ้งทารกแรกเกิด และอื่นๆอีกมากมายที่เพื่อนๆน่าจะพอนึกออกนะครับ การตั้งครรภ์ในช่วงวัยรุ่นซึ่งสรีระร่างกายยังไม่พร้อมอย่างสมบูรณ์ ก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพและภาวะแทรกซ้อนมากมายต่อคนไข้ครับ

การคุมกำเนิดที่คนทั่วไปรู้จักกันดี ได้แก่ 
ยาเม็ด 
ยาฉีด 
การใส่ห่วงอนามัย 
ยาฝังใต้ผิวหนัง 
ถุงยางอนามัย 
แผ่นแปะคุมกำเนิด 
การหลั่งข้างนอก การนับระยะปลอดภัย เป็นต้น

ขอบคุณที่ติดตามเพจ อรัณ ไตรตานนท์ โต๊ะทำงาน