"กระชาย" ราชาแห่งสมุนไพรไทย และ เป็นสมุนไพรชูกำลังของไทย

กระชายอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุมากมาย ทั้ง วิตามินบี และวิตามินบี 12 และที่กระชายมีสรรพคุณทางยาก็เพราะว่ามีสารเคอร์คูมิน ที่ช่วยในการต้านการอักเสบ และยังไปยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรคได้อีกด้วย

ชนิดของกระชาย

"กระชาย" ถูกจำแนกออกเป็น 3 ชนิด คือ กระชายดำ กระชายแดง และกระชายเหลือง ซึ่งหลายเมนูอาหารไทยเรา มีกระชายเป็นส่วนประกอบโดยเฉพาะเมนูแกงป่า หรือน้ำพริกต่างๆ ที่ต้องการความเผ็ด ร้อน อีกทั้งสมุนไพรอย่างกระชายมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว สามารถใช้เป็นผักจิ้มได้โดยตรง และช่วยดับกลิ่นขาวของอาหารจำพวกปลา เนื้อ ได้ดีอีกด้วย

สำหรับกระชายที่นิยมใช้กันก็คือ "กระชายเหลือง" และ "กระชายดำ" ซึ่งหากเทียบสรรพคุณทางยาแล้ว กระชายเหลืองนั้นมีมากกว่ากระชายดำ แต่ด้วยกระชายดำถูกใช้ในผลิตภัณฑ์บำรุงร่างกาย และส่งเสริมการตลาดมาก จึงทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจว่ากระชายดำมีคุณค่า ประโยชน์มากกว่ากระชายเหลือง ดังนั้นการทานกระชายเหลืองจากเครื่องแกง หรือในเมนูอาหารต้มๆ เป็นวิธีที่ง่ายแสนง่าย และได้ประโยชน์ของกระชายแบบธรรมชาติสุดๆ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของกระชายเหลือง

ลำต้น กระชายเหลืองเป็นพืชไม่มีลำต้นที่อยู่เหนือดิน แต่มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า เหง้า ที่รวมกลุ่มกันเป็นกระจุก โดยเหง้ากระจายจะแตกรากออกไปอีก รากกระชายเรียกอีกอย่างว่า นมกระชาย แต่ละรากยาวเรียว มีลักษณะอวบน้ำ เก็บสะสมสารอาหารไว้ในนม หัวท้ายของนมกระชายจะแหลมกว่า ตรงกลางจะพองออกเพราะเก็บสะสมสารอาหารไว้ เปลือกสีเหลืองอมน้ำตาล เนื้อในสีแตกต่างกันไปตามชนิดกระชาย มีกลิ่นหอม นิยมนำมาเป็นเครื่องเทศในการประกอบอาหาร

ใบ ใบเป็นใบเดี่ยว มีลักษณะเป็นกาบหุ้มซ้อนกัน ด้านล่างสุดที่หุ้มซ้อนๆกันไว้เป็นสีแดง ใบยาวเรียว มีร่องกลางใบ มีเส้นที่เชื่อมระหว่างร่องกลางใบไปที่ขอบใบหลายเส้น ผิวใบและขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม

ดอก ดอกเป็นช่อ ออกระหว่างกาบที่อยู่ด้านในสุด กลีบดอกสีขาวหรือสีชมพูอ่อนแยกออกเป็น 3 กลีบ มีกลีบใหญ่ 1 กลีบ และอีก 2 กลีบขนาดเท่ากัน โคนดอกติดกันเป็นหลอด กลีบที่ใหญ่สุดจะมีสีแดงจุดๆ แต้มกระจายไปทั่วกลีบ มีเกสรตัวผู้ 5 อันแต่เป็นเกสรที่สมบูรณ์แค่ 1 อันเท่านั้น มีเกสรตัวเมีย 1 อัน

“กระชาย” สรรพคุณดีเทียบเท่าโสมเกาหลี

“กระชาย” ได้ชื่อว่าเป็น “โสมไทย” ในวงการแพทย์แผนไทย เพราะเป็นพืชสมุนไพรของไทยที่มีสรรพคุณคล้ายกับ “โสมเกาหลี” และยังมีรูปร่างลักษณะคล้ายคลึงกับโสมด้วย สรรพคุณโดดเด่นที่เหมือนกันคือการบำรุงกำลังและเสริมสมรรถภาพทางเพศ อีกทำยังมีการเจริญเติบโตใกล้เคียงกัน นอกจากความโดดเด่นเรื่องสรรพคุณที่เหมือนกับโสมแล้ว กระชายยังจัดว่าเป็น “พืชมงคล” เนื่องจากสมัยโบราณหมอยาจะนำกระชายมารักษาคนเฒ่าคนแก่แล้วหายดีเป็นปลิดทิ้ง กระชายจึงถือเป็นพืชสมุนไพรมงคลที่เชื่อว่านำมาปลูกไว้หน้าบ้านจะช่วยปัดเป่าโรค ทำให้คนในบ้านไร้โรคภัยไข้เจ็บ เป็นสิริมงคลให้กับผู้ที่อยู่ในบ้าน

20 ประโยชน์และสรรพคุณของ “กระชาย”

1. กระชายช่วยลดความดันโลหิตสูง และทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดคงที่

2. กระชายช่วยรักษาแผลร้อนใน แผลในปาก ฝ้าขาวในปาก และปากนกกระจอก

3. สรรพคุณกระชายช่วยแก้อาการท้องร่วง ท้องเสีย อาหารเป็นพิษ

4. กระชายช่วยป้องกันโรคกระดูกพรุน บำรุงกระดูกให้แข็งแรงไม่เปราะง่าย

5. กระชายมีสรรพคุณช่วยแก้โรคกระเพาะอักเสบ

6. กระชายเป็นยาเสริมสมรรถภาพทางเพศ บำรุงกำลังวังชาให้แก่ท่านชาย

7. กระชายช่วยให้เลือดไปเลี้ยงสมองได้ดี จึงช่วยบำรุงประสาท

8. ประโยชน์ของกระชายบำรุงตับ ไต และหัวใจให้แข็งแรง

9. กระชายช่วยให้ปัสสาวะง่าย และช่วยกระตุ้นให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงอวัยวะเพศได้ดี

10. กระชายมีสรรพคุณช่วยให้ลำไส้อักเสบหายเร็วขึ้น เนื่องจากมีฤกธ์แก้อักเสบ

11. กระชายช่วยแก้หน้ามืดเป็นลม หายใจติดขัด บำรุงกำลังเมื่อมีไข้หวัด

12. ประโยชน์ขแงกระชายช่วยป้องกันไทรอยด์เป็นพิษ

13. กระชายช่วยต้านเชื้อราบนผิวหนัง ลดอาการอักเสบของผิวหนังที่ติดเชื้อ ลดอาการคันบนผิวหนังที่แห้ง

14. กระชายช่วยต้านการเสื่อมของกระดูกอ่อนได้เนื่องจากมีแคลเซียมสูง

15. กระชายช่วยเผาผลาญไขมัน ช่วยในเรื่องของการลดความอ้วนได้

16. สรรพคุณของกระชายช่วยกระตุ้นระบบขับถ่าย เป็นยาระบายอ่อนๆ

17. กระชายช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเซลล์มะเร็งได้

18. กระชายแก้อาการปวดเมื่อยร่างกาย ลดอาการข้อกระดูกอักเสบได้

19. ประโยชน์ของกระชายช่วยรักษาริดสีดวงทวาร

20. กระชายช่วยถอนพิษจากอาหารเป็นพิษ ลำไส้อักเสบ และโรคบิดได้

ต้นกระชาย

ดื่มน้ำกระชาย สดชื่นแบบได้สุขภาพที่ดี

แม้ว่า “กระชาย” จะมีสรรพคุณที่ดีต่อร่างกายมากมาย ทั้งช่วยรักษาโรคความดัน ช่วยบำรุงเลือด ช่วยเพิ่มพลังทางเพศ และยังช่วยเผาผลาญไขมันได้ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเลยที่จะกินกระชายสดเปล่าๆ ได้ เพราะรสและกลิ่นที่ค่อนข้างฉุนของกระชายทำให้กินยาก จึงอยากแนะนำเมนูเครื่องดื่ม

“น้ำกระชาย” แบบที่ทำกินเองที่บ้านได้ง่ายๆ เพียงผสมน้ำผึ้ง มะนาว เพิ่มรสชาติและความหอมหวานอมเปรี้ยวเข้าไปในน้ำกระชายให้กินง่ายดื่มง่ายขึ้น

วิธีทำน้ำกระชายก็ไม่ยาก เพียงแค่เตรียมกระชายสด น้ำผึ้ง น้ำมะนาว และน้ำเปล่าต้มสุกที่ทิ้งไว้จนเย็น จากนั้นให้นำกระชายมาล้างให้สะอาด ตัดรากออก และอย่าลืมตัดหัวตัดท้ายทิ้งไปด้วย หรือจะขูดเปลือกทิ้งก็ได้แล้วแต่ความชอบ อยากให้มีกากมากหรือน้อย จากนั้นนำมาหั่นเป็นท่อนๆ เพื่อให้ง่ายต่อการนำมาปั่น เมื่อปั่นจนได้เนื้อเนียนของกระชายแล้วให้เตรียมผ้าขาวบาง รองด้วยกระชอน แล้วใส่ในโถปั่นอีกรอบ ผสมกับน้ำเปล่าต้มสุกพอประมาณ เมื่อปั่นจนละเอียดแล้วให้นำมาผสมกับน้ำมะนาว น้ำผึ้ง คนให้เข้ากันจนได้รสชาติที่ต้องการ หากกลัวว่ากลิ่นกระชายจะแรงไป ก็สามารถใช้ใบบัวบก หรือใบโหระพา มาปั่นรวมกันเพื่อเพิ่มกลิ่นและรสที่แตกต่าง ตามแต่ความชอบของแต่ละคน สามารถปรับสูตรได้ตามชอบ ให้รสชาติอร่อยได้ประโยชน์ของกระชายแบบไม่มีรสฝาดหรือกลิ่นที่ฉุนอีกต่อไป

กระชายลดความอ้วนได้จริงหรือ?

มีการศึกษาวิจัยกันสำหรับกระชายเกี่ยวกับการลดน้ำหนัก ที่สถาบัน Clinical Research Information Service ที่ประเทศเกาหลี พบว่ากลุ่มผู้เข้าทดลองที่รับประทานกระชายดำนั้นมีรอบเอวและปริมาณไขมันลดลง แต่ยังไม่มีการวิจัยว่าต้องรับประทานปริมาณเท่าใดจึงจะเหมาะสม ดังนั้นผู้ที่จะลดน้ำหนักด้วยกระชายนั้นจึงไม่ควรรับประทานมากเกินไป หากจะรับประทานกระชายเพื่อลดน้ำหนัก ควรทำไปพร้อมกับการออกกำลังและควบคุมอาหารซึ่งจะได้ผลที่ยั่งยืนกว่า

กระชายดำเพิ่มสมรรถภาพทางเพศจริงหรือ?

มีการศึกษาวิจัยในสัตว์ทดลองพบว่ากระชายดำสามารถทำให้พฤติกรรมทางเพศของหนูทดลองดีขึ้น ส่งผลต่ออวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบสืบพันธุ์ เช่น เพิ่มการไหลเวียนเลือดบริเวณองคชาติ เป็นต้น และจากการศึกษาทดลองในผู้ชายสุขภาพดีอายุ 65+-3.5 ปี โดยให้รับประทานแคปซูลกระชายดำพบว่า ตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางเพศดีขึ้น พึงพอใจต่อการเพิ่มขนาดและความยาวของอวัยวะเพศ เพิ่มการไหลเวียนเลือดบริเวณอวัยวะเพศ กล้ามเนื้อเรียบที่อวัยวะเพศคลายตัวลง ทำให้อวัยวะเพศแข็งตัวได้ง่ายขึ้นนั่นเอง แต่จากการศึกษาทดลองเรื่องนี้ยังมีผู้ศึกษาไม่มากนัก ข้อมูลเรื่องประโยชน์ผลกระทบจึงยังน้อย ดังนั้นการใช้กระชายดำเป็นยาสมุนไพรเพิ่มสมรรถภาพทางเพศควรใช้อย่างระมัดระวัง ไม่ควรใช้ในปริมาณมากๆหรือใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน

แม้กระชายมีสรรพคุณดี แต่ผลข้างเคียงก็มี...อย่าได้ละเลย

แม้สมุนไพรฉายา “โสมไทย” จะมีข้อดีมากมาย อีกทั้งยังราคาถูกกว่าโสมเกาหลี แต่กระชายก็มีโทษจากผลข้างเคียงหากกินมากเกินไป โดยเฉพาะกระชายที่ออกฤทธิ์แรงอย่าง “กระชายดำ” ซึ่งจะทำให้เกิดอาการเหงือกบวม เหงือกร่น และความแรงของฤทธิ์กระชายดำจะทำให้เกิดอาการใจสั่น ใจเต้นแรงเหมือนดื่มกาแฟได้เช่นกัน จึงไม่ควรใช้กระชายในการบำรุงรักษาผู้ป่วยโรคตับ และเด็กเล็ก

ดังนั้นก่อนจะเลือกกินสมุนไพรบำรุงร่างกาย อย่าเพียงอ่านแค่สรรพคุณแต่ต้องศึกษาผลข้างเคียงหรืออาการแพ้ของผู้ป่วยด้วย ทางที่ดีคือควรปรึกษาแพทย์ก่อนที่จะเลือกใช้สมุนไพรรักษาโรค เพราะสมุนไพรมีทั้งข้อดีและข้อเสียอยู่ในตัวเหมือนกัน