ประตูกะบะฮ์ ถูกบูรณะโดยไม้จากไทยและเป็นฝีมือของช่างมุสลิมคนไท­ย

เมื่อปี พ.ศ. 2519 มีคณะราชวงศ์ของประเทศซาอุดิอาระเบีย มาเยือนประเทศไทย ซึ่งในคณะก็มี เจ้าชาย อะมีร มายิด ซึ่งเป็นผู้ว่าการนครมักกะห์(เมกกะ)ในขณะนั้นร่วมเดินทางมาด้วย โดยมีเชค อับดุลเลาะห์ บินตุรกี เป็นเลขา และในคณะก็ยังมี เชค อะหมัด อิบรอฮีม บะดุร (ซึ่งเป็นผู้รับผิดขอบการทำประตูกะบะฮ์) ร่วมเดินทางมาด้วย

ซึ่งในขณะนั้นได้มี คุณคฑาวุธ (อับดุลเลาะห์) นาคนาวา เป็นล่ามถ่ายทอดภาษา เชค อะหมัด เล่าให้ฟังว่า น้องชายของท่านคือ ดร.ฟาอีส อิบรอฮีม บะดุร ซึ่งเป็นผู้ว่าการการท่าเรือยิดดะห์ (เจดดาห์)ได้ติดต่อไม้มะค่าโมง ไปจากประเทศไทยเพื่อทำประตูกะบะฮ์แต่ตอนนี้ท่านต้องการช่างไม้และช่างทองเพื่อไปช่วยในงานนี้ ซึ่งท่านได้ให้คุณคฑาวุธเป็นผู้ประสานงานนี้ตั้งแต่เริ่มต้น โดยการหาช่างไม้ได้แก่

คุณอีซา กาสุหลง
คุณสุไลมาน ซันหวัง
คุณฮุเซ็น และอิ่ม

ส่วนช่างทองได้แก่
คุณอาลี มูลทรัพย์
คุณฮุไซนี และคุณกอเซ็ม

ซึ่งทั้งหมดก็ได้เดินทางไปทำงานชิ้นสำคัญนี้ โดยงานชิ้นนี้ได้รับการออกแบบโดยช่างแบบชาวซีเรีย ชื่อ มูนีร ยุนดี ซึ่งมีข้อตกลงกับกระทรวงเอาก็อฟ(ศาสนา)ว่า

-ต้องออกแบบโดยใช้ลักษณะตัวอักษรอาหรับแบบค๊อต(ตัวอักษร) ที่จะเขียนบทจากอัลกุรอาน
- ต้องเลือกแบบลายศิลปะที่เป็นแบบอิสลามและเข้ากับความเป็นจริง
- การออกแบบของทองคำที่ใช้แกะตัวอักษรต้องมีส่วนของเงินผสมอยู่ด้วย
- ต้องให้ศิลปะสอดคล้องกับวิศวะกรรมสมัยใหม่
- โครงสร้างต้องแน่นหนาสวยงาม ซึ่งไม่ต้องการให้ซ่อมอยู่บ่อย ๆ

เมื่อการทำงานเริ่มต้นขึ้นในปี ฮ.ศ 1398 เดือนซุลฮิจยะห์ (เดือนสุดท้ายในปฎิทินอิสลาม) นั้นจะต้องมีการเตรียมงานขั้นต้นก่อนเพื่อให้ประตูเสร็จแล้วจึงไปติดตั้ง ซึ่งในขั้นตอนนี้ทีมงานได้ใช้บ้านของท่าน เชคอะหมัด อิบรอฮีม บะดุร เป็นโรงงานที่เตรียมงาน ซึ่งในการทำงานนั้นใช้ไม้มะค่าโมงซึ่งมีอายุถึง 200 ปี มีความหนา 3 นิ้ว กว้าง 1.60 เมตร ยาวกว่า 2.00 เมตร จำนวน 8 แผ่น ซึ่งไม้นี้เป็นไม้ที่ได้มาจากต้นไม้เพียงต้นเดียว แสดงให้เห็นว่าจะต้องเป็นต้นไม้ที่ใหญ่มาก ใช้เวลาเลื่อยและอบที่ประเทศไทยเป็นเวลา 3 เดือน

เชค อับดุลวาฮับ อับดุลวะเซียะ ซึ่งเป็นรัฐมนตรีฮัจย์ ในขณะนั้น ก็ได้มาตรวจดูงานอยู่เป็นระยะ ๆ เมื่อทำงานได้ประมาณ 60 % มกุฎราชกุมารฟาฮัด บินอับดุลอะซีซ(ในขณะนั้น) ก็ทรงเสด็จเยี่ยมชมการทำงานเช่นเดียวกัน การทำประตูกะบะฮ์นั้นมีปัญหาเกี่ยวกับความร้อนสูงและความชื่นภายในกะบะฮ์อาจทำให้ไม้นั้นยืดและหดตัวได้ จึงต้องใช้วิธีตัดซอยไม้จากแผ่นใหญ่ออกให้เป็นส่วนที่เล็กลง เพื่อทำการเข้าลิ่ม เหมือนกับบ้านไทยโบราณโดยใช้กาวและตะปูเป็นตัวเชื่อม เพื่อให้รองรับการยืดหดตัวของไม้

ส่วนในเรื่องของทองนั้นช่างทอง ต้องหลอมและรีดให้เป็นแผ่น ขนาด 1 คูณ 3 เมตร แล้วเขียนแบบตัวอักษรค๊อต แล้วจึงตอกเป็นตัวนูน ซึ่งผู้ที่เขียนภาษาก็คือ เชค อับดุลรอฮีม อามีน แต่ในขณะนั้นท่านสุขภาพไม่ดีจึงต้องเข้าออกรักษาตัวโรงพยาบาลประจำ จึงทำให้การเขียนนั้นต้องใช้เวลาประมาณ 2 ปีกว่า

สำหรับขั้นตอนในการติดตั้งนั้น ผู้ที่คอยดูแลในขณะที่ติดตั้งคือ เชคฎอฮา อัลชัยบีย์ ผู้ถือกุญแจประตูกะบะฮ์ในขณะนั้น ต้องใช้อุปกรณ์ติดตั้งเช่นนั่งร้าน แต่ภายในกะบะฮ์นั้นร้อน ไม่สามารถนำพัดลมเข้าไปติดตั้งได้ต้องติดไว้ข้างนอก เปิดให้ลมเข้าไปเพียงอย่างเดียว ต้องตั้งด้านนอกพัดให้ลมเข้าไปด้านในเท่านั้น การจัดหา การจัดเตรียม การจัดทำ การควบคุมดูแลไม่ง่าย ต้องใช้ฝีมือและความอดทนสูง ทีมคนไทยมุสลิมเหล่านี้ได้รับเลือกจากช่างฝีมือทั่วโลกหลายล้านคน ถือเป็นความภาคภูมิใจของชาวไทยมุสลิมและประเทศ

หนึ่งในช่างไม้ทำประตูกะบะฮ์ 

“ฮัจยีสุไลมาน ซันหวัง” ปัจจุบันอายุ 93 ปี เป็นชาวชุมชนสะและมัด ซอย 1(พัฒนาการ20 แยก10) กรุงเทพฯ พื้นเพเดิมเป็นคนจังหวัดฉะเชิงเทรา คลอง 19 (หมอนทอง)

ช่างไทยที่บูรณะประตูกะบะฮ์คือ ช่างไม้ ได้แก่ 1.ฮัจยีอีซา กาสุหลง (ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว) 2.ฮัจยีฮูเซ็น และอิ่ม (ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว) 3.ฮัจยีสุไลมาน ซันหวัง 

ช่างทอง ได้แก่ 1.ฮัจยีอาลี มูลทรัพย์ (ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว) 2.ฮัจยีฮุไซนี อารีพงษ์ 3.ฮัจยีกอเซ็ม ชนะชัย

*ฮัจยี เป็นคำเรียกนำหน้าผู้ชาย เพื่อให้เกียรติ แก่ผู้ที่ได้เดินทางไปทำฮัจย์มาแล้ว ส่วนผู้หญิง เรียกคำนำหน้าว่า ฮัจยะห์ 

บทสัมภาษณ์ช่างที่ได้ไปบูรณะประตูกะบะฮ์

ความรู้สึกหลังจากทราบว่าจะได้ไปทำประตูบัยตุ้ลลอฮ์(กะบะฮ์) ฮัจยีสุไลมาน กล่าวว่า “ครั้งแรกที่ได้ทราบ ยังไม่เชื่อว่าจะได้ไปทำจริง เพราะเราเป็นคนไทยไม่ใช่คนอาหรับก็ไม่แน่ใจกลัวถูกหลอก แต่แล้วเราก็มั่นใจ ตอนที่เขาเอาไม้ไทยและช่างคนไทย โดยผมกับช่างอีก2คน คือฮัจยีอีซา กาสุหลง ฮัจยีฮูเซ็น และอิ่ม มีความรู้สึกปลื้มปิติมาก เพราะงานชิ้นนี้เปรียบเสมือนการได้รับเกียรติจากพระเจ้า

ซึ่งมีโอกาสน้อยมากที่จะได้รับเลือกจากมุสลิมทั่วโลก หลังได้รับเลือกก็รู้สึกดีใจมาก และความรู้สึกนั้นก็ถูกส่งผ่านมาถึงครอบครัว ถือเป็นบารอกัตที่ได้รับเกียรติให้ไปทำ และได้ริสกีจากอัลลอฮ์ทำให้หลังจากนั้นลูกชายผมได้ไปทำฮัจย์เห็นกะบะฮ์ที่มีเราเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างประตูกะบะฮ์ซึ่งสวยงามเหลืองอร่ามลูกชายประทับใจมาก เรียกว่าเป็นความภาคภูมิใจของวงศ์ตระกูลและอยากจะให้ชาวไทยมุสลิมได้รับทราบว่าประตูกะบะฮ์ที่ท่านเห็นอยู่ทุกวันนี้เป็นฝีมือคนไทย ซึ่งเป็นระยะเวลา 40 กว่าปีแล้วที่ได้ไปทำประตูบัยตุ้ลลอฮฺ ตั้งแต่พ.ศ.2520 จนถึงปัจจุบันประตูก็ยังใช้งานอยู่”

อ.อับดุลเลาะห์ นาคนาวา คณะทีมงานมได้กล่าวเพิ่มเติมว่า “ใช้งบประมาณในการสร้างประตูบัยตุ้ลลอฮ์(กะบะฮ์) 180 ล้านริยัล(ประมาณ1,800ล้านบาท) ซึ่งถือเป็นงานใหญ่มาก งานประตูบัยตุ้ลลอฮ์กี่ปีจะเปลี่ยนที แต่เราไทยมุสลิมได้ทำซึ่งเป็นเวลา 40 กว่าปีแล้วปัจจุบันยังคงใช้อยู่ ไม่เหมือนผ้าคลุม(กิสวะฮ์) กะบะฮ์ซึ่งเปลี่ยนทุกปี หากทางซาอุดิอาระเบียจะเปลี่ยนประตูและประเทศไหนได้รับความไว้วางใจให้ไปทำถือว่าสุดยอดแล้ว ตลอดระยะเวลา 40 กว่าปียังไม่มีการเปลี่ยนประตูใหม่