War Horse จากนิยายโนเนมสู่หนังออสการ์

“แรงบันดาลใจของเรื่องนี้มาจาก ข้อมูลที่ว่า ในสงครามโลกครั้งที่ 1 มีการใช้งานม้าและล่อมากกว่า 6 ล้านตัว ซึ่งมากที่สุดในประวัติศาสตร์เรื่องไหน ๆ เอาเฉพาะกองทัพอังกฤษก็ล่อไปเกือบ 2 ล้านตัว และตายไปถึง 5 แสนเลย แต่ที่น่าตกใจคือ หลังสงครามจบ มีม้าแค่แสนตัวที่ได้กลับบ้าน ส่วนอีกหกหมื่นถูกกำจัดเพื่อมาเป็นอาหารในฝรั่งเศส เรื่องราวพวกนี้ไม่มีใครสนใจหรอก มันค่อย ๆ ถูกลืมไปอย่างช้า เรื่องราวพวกนี้ทำให้ผมรู้สึกว่า ม้าพวกนี้มันไม่ได้ต่างจากวีรบุรุษสงครามในคราวนั้นหรอก
.
เพราะสุดท้ายพวกมันก็ถูกใช้แล้วทิ้ง”
.
ไมเคิ่ล มอร์เพอร์โกกล่าวถึงแรงบันดาลใจที่ใช้ในการเขียนนิยายเรื่อง War Horse ในปี 1982 ซึ่งเป็นหนึ่งในนิยายที่ดีของเขา แต่เสียดายมันไม่ได้ดังนัก เพราะมันเป็นนิยายเล่าในมุมมองของม้าศึกเป็นหลัก แถมยังพูดได้อีกด้วย
.
มอร์เพอร์โกได้แรงบันดาลใจอีกส่วนจากการดูภาพเขียนสีน้ำของจิตรกรที่ชื่อว่า เอฟ ดับเบิล ยุ รี้ด
.
“ภาพมันไม่สวยนะในแว่บแรกที่ผมดูน่ะ”
.
แต่สิ่งที่ติดใจของมอร์เพอร์โกคือ ภาพของขาที่พันอยู่ในลวดหนามในสนามรบที่ทำให้เขาไม่สามารถสลัดภาพนี้หลุดออกมาจากหัวได้เลยราวกับมันฝังอยู่แบบนั้น และกลายเป็นต้นแบบของตัวเอกในเรื่องนี้ โจอี ม้าตัวเอกของเรื่องนี้
.
นอกจากนั้นตัวมอเพอร์โกได้พูดคุยกับบรรดาเพื่อนบ้านชราภาพที่เคยผ่านสงครามนี้มาเพื่อเก็บข้อมูลสิ่งที่เขาได้รู้ก็คือ ภาพความโหดร้ายของสงครามที่ยังตราตรึงเขาไม่จางหาย
.
“เขาเล่าว่า เขากับเพื่อน ๆ อยู่ในกองทัพด้วยความหวาดผวา แต่ไม่มีใครบอกได้ว่า พวกเขากลัวกันมากแค่ไหน ได้แต่กระซิบความในใจกันว่า อยากจะกลับบ้านกันเท่านั้น”
.
“ผมเลยคิดว่า แล้วถ้าเป็นพวกม้ามันจะคิดอะไรแบบนี้ไหม”
.
อีกหนึ่งแรงบันดาลใจคือ การที่เขาเห็นเด็กคุยกับม้าในโรงนาของเขา ซึ่งทำกับภรรยาเอาไว้ ด้วยแรงบันดาลใจทั้งหมดนี้จึงเป็นเรื่องราวในนิยายนี้ขึ้นมา
.
เรื่องราวของเด็กหนุ่มนามอัลเบริ์ต กับ ม้าชื่อ โจอี้ที่โชคชะตาชักนำให้ทั้งคู่ถูกแยกจากกันเพราะสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่ทั้งสองคนต้องเอาชีวิตรอดและตามหากันตลอด 4 ปี
.
แม้ว่าเรื่องราวจะน่าประทับใจเรียกน้ำตา แถมได้รับชิงรางวัลวรรณกรรมก็ตาม แต่ใครจะรู้ว่า หนังสือเรื่องนี้ไม่มีใครพูดถึงรู้ว่า มันมีตัวตนถึง 25 ปี ชนิดตัวของมอร์เพอร์โกยังบอกว่า งานมันก็ดีนะ แต่ทำไมไม่มีใครสนใจเลย หรือ เพราะม้าในเรื่องนี้พูดได้กันเล่า
.
ต้องขอบคุณเวลา 25 ปีนี้แหละที่เมื่อคณะละครเวทีที่ National Theatre ได้นำมาดัดแปลงโดยใช้คนเชิดหุ่นม้า (ซึ่งได้รับการเปิดเผยว่า เป็นคณะละครเวทีที่มีชื่อว่า Handspring puppet Company ของแอฟริกาใต้) ซึ่งได้รับคำชื่นชมอย่างมากในการแสดงและเนื้อหาส่งผลให้หนังสือเรื่องนี้กลับมาพูดถึง
.
และมีโอกาสได้กลายเป็นภาพยนตร์ที่สร้างโดยพ่อมดแห่งฮอลลีวู้ดอย่าง สตีเว่น สปีลเบริ์ก
.
หลักใหญ่สำคัญของนิยายเรื่องนี้คือ การพูดถึงความโหดร้ายของสงครามที่สร้างผลกระทบกับผู้คนอย่างมากมาย ซึ่งม้านั้นเป็นตัวแทนของคนที่ไม่มีความเกี่ยวข้องใด ๆ และต้องเผชิญหน้ากับความโหดร้ายได้อย่างชัดแจ้ง เราจึงได้เห็นหนังที่พูดสงครามในมุมมองของม้าได้สมจริงที่สุดเรื่องหนึ่ง
.
ซึ่งทำให้นักเขียนอย่าง มอร์เพอร์โกภูมิใจอย่างมากที่หนังสือของเขาเรื่องนี้ไม่ใช่ความผิดพลาดที่มันไม่ดัง แต่มันรอเวลาเหมาะสมที่จะได้บอกเล่าเรื่องราวของมันต่างหาก
.
เพราะสุดท้ายสิ่งที่หนังสือเรื่องนี้ไม่เคยล้าสมัยนั่นก็คือ การบอกว่าสงครามเป็นเรื่องเลวร้ายและไม่ควรเกิดขึ้นอีก
.
นั่นคือความจริงที่ปฏิเสธไม่ได้