"รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม" สำนวนไทยนี้ คุณเข้าใจถูกไหม
ผมมีข้อสังเกตอย่างหนึ่งเกี่ยวกับสำนวน "รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม" หลังจากอ่านหนังสือเรื่อง "สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี)" ของอาจารย์ฉันทิชัย ที่ตีพิมพ์นิตยสารตำรวจตั้งแต่ปี ๒๔๙๖ ท่านเล่าว่า ภิกษุสามเณรสมัยก่อนเวลาได้รับกิจนิมนต์ต้องไปแสดงพระธรรมเทศนา ต้องมีคัมภีร์ห่อด้วยตาดทองหรือไหมอย่างเทศ "ใส่บ่าแบกตามหลังไปด้วย" แล้วขึ้นธรรมาสน์เทศตามอรรถในคัมภีร์ไปเลย น้อยคนนักจะเทศตามปฏิภาณโวหารอย่างสมเด็จโต
ผมอ่านแล้วเข้าใจสำนวนนี้ในทันทีว่า สิ่งใส่บ่าแบกหามในสำนวน คือ คัมภีร์ปกรณ์ความรู้ต่างๆ นั่นเอง ไม่ใช่ตัวความรู้ที่เป็นนามธรรม ยิ่งคนสมัยก่อนนั้นทำอะไรต้องพึ่งหนังสือใบลานตำราสมุดข่อยและนับถือกันมาก เวลาอ่านต้องกราบแล้วกราบอีก เวลาถือต้องยกขึ้นสูง ไม่แปลกที่เจ้ากูจะแบกหามคัมภีร์ขึ่้นไหล่ไปเทศน์ เพราะไหล่นั้นอยู่สูงเทียมศีรษะอยู่แล้ว
ผมลองสำรวจดู พบว่ามีคนอธิบายสำนวนนี้ด้วยภาพโดยเขียนรูปคนถือหาบคอนเพื่อที่จะลากเข้าวลี "ใส่บ่าแบกหาม" ซึ่งที่จริงควรผิด ผมตรวจคำอธิบายของขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธุ์) ครูบาอาจารย์ด้านภาษาไทย ท่านอธิบายไว้ในหนังสือ "สำนวนไทย" ว่า รัชกาลที่ ๖ ทรงใช้สำนวนนี้ในบทละครเรื่อง "ชิงนาง" โดยให้ตัวละครชื่อแม่ลำใยเป็นคนพูดว่า "รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาบคอนนะเจ้าคะ" ซึ่งท่านอธิบายตามคาแรกเตอร์ตัวละครที่รัชกาลที่ ๖ ทรงชี้แจงไว้ว่า แม่ลำใยนั้น "อวดตัวว่าเป็นนักปราชญ์ใช้ศัพท์ล้วนแต่ที่ผิดทั้งสิ้น" สิ่งที่แม่ลำไยพูดจึงไม่ถูกต้อง
ดังนั้น สำนวน "รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม" ไม่ได้หมายความว่า เอาความรู้ใส่หาบคอนแล้วหามไปเหมือนพ่อค้าแม่ขาย แต่ทำเหมือนพระนักปราชญ์ราชบัณฑิต คือแบกคัมภีร์ขึ้นไหล่อย่างองอาจนั่นเอง
ภาพพระแบกหามคัมภีร์ในสยามผมหาไม่เจอ ลองดูภาพพระภูฏานแบกหามคัมภีร์ไปพลางๆ ก่อนนะครับ ลักษณะเครือๆ กัน ภาพนี้ถ่ายโดย © Bhutan Herders
ช็อก!! เมื่อเยือนบ้านมหาเศรษฐี! อลังการเกินคาด เห็นชุดเพื่อนถึงกับอึ้ง ลบภาพจำจากละคร
ดราม่าเค้กกล้วยหอม ‘เอ ศุภชัย’ แข็งเป็นไต ชาวเน็ตถกสนั่น เทียบราคา
เพจโรส สงสัยรายได้บริษัท ไม่มีชื่อ แม่ตั๊ก ขายอะไรถึงรวยขนาดนี้
ใช้มือกินไก่ทอด KFC ผิดมั๊ย..ทำไมรู้สึกเหมือนมีคนมองทั้งร้าน
สะเทือนวงการสงฆ์! โซเชียลโพสต์วิจารณ์ เอาครูต่างชาติสอนภาษาสามเณร แอบแฝงสอนศาสนาอื่น เหมาะเหมาะสมหรือไม่
เผยคำสั่งเสียสุดท้ายของ อ๋อม อรรคพันธ์ พูดอะไรกับครอบครัวก่อนเสียชีวิต
เลขเด็ด เลขมาเเรง เลขดัง "รวมหวยเด็ดสำนักดัง vol.5" งวดวันที่ 1 ตุลาคม 2567
หนุ่ม กรรชัย พูดโดนใจ แม่ตั๊ก อย่าขายทอง เล่นกับความรู้สึกคนจน
หลุมสิวหายได้เพียงแค่ ??
6 ชาที่ชอบ..บอกนิสัยคุณ
เปิดธุรกิจ “แม่ตั๊ก กรกนก” นอกจากขายทอง เคยขายอะไรมาบ้าง?
แม่ตั๊ก-ป๋าเบียร์ ยินดีรับผิดชอบ ‘ซื้อทองคืน ให้ราคาเต็ม’ พร้อมเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมายช็อก!! เมื่อเยือนบ้านมหาเศรษฐี! อลังการเกินคาด เห็นชุดเพื่อนถึงกับอึ้ง ลบภาพจำจากละคร
หนุ่ม กรรชัย สั่งชั่งน้ำหนัก ‘กำไลปี่เซี๊ยะ’ ขายเกือบสี่หมื่น แท้จริงแล้วไม่ถึง 2 สลึง
งานแต่งสุดแฮปปี้..เพราะรักนี้มีแค่เราสามคนสะเทือนวงการสงฆ์! โซเชียลโพสต์วิจารณ์ เอาครูต่างชาติสอนภาษาสามเณร แอบแฝงสอนศาสนาอื่น เหมาะเหมาะสมหรือไม่
ขึ้นค่าแรง 400 บาท ความหวังเลือนราง ประกาศไม่ทัน 1 ตุลาคมนี้
เกย์
