คือบับ ถ้าพูดถึงสินค้าเพื่อการติดต่อค้าขายกันในอดีต เราก็นึกถึงพวก อาหารการกิน พืชพรรณ ผลไม้ แร่ ทองคำ หรืออะไรที่มีผลต่อการใช้ชีวิตหรือการพัฒนาประเทศ แต่นี่มันอะไรกันกับการซื้อขายแลกเปลี่ยน "หัวมนุษย์" ของชนเผ่าเมารีในอดีต แหม่ หัวคนนี่มันน่ารักฟรุ๊งฟริ๊งเหมาะแก่การสะสมรวบรวมเป็นคอลเลกชั่นไว้อวดแขกที่มาเยี่ยมบ้านมากเลยสินะ ว่าแล้วเราก็มาดูเรื่องราวความเป็นมาของมันกันดีกว่า เรื่องนี้มันต้องมีอะไรอย่างแน่นอน!!
ชนเผ่าเมารี คือ ชนเผ่าพื้นเมืองหนึ่งที่อาศัยอยู่บนหมู่เกาะนิวซีแลนด์ โดยประวัติศาสตร์หนึ่งของพวกเขาที่ทำให้เป็นที่สนใจแก่ชาวโลกก็คือ ประเพณีที่น่าขนลุกที่พวกเขาเรียกว่า "Mokomokai"
ในวัฒนธรรมดั้งเดิมของชนเผ่าเมารี จะมีการทำรอยสักบนใบหน้า ซึ่งถือเป็นการระบุถึงระดับตำแหน่งของคนนั้นภายในเผ่า รวมทั้งยังเพื่อเป็นการระลึกถึงเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ในชีวิตของสมาชิกในเผ่า ซึ่งรอยสักเหล่านี้จะถูกเรียกว่า "Moko" และเมื่อคนที่มี Moko ตาย หัวของพวกเขาก็จะถูกเก็บรักษาไว้และกลายเป็นที่รู้จักในฐานะ"Mokomokai"
สมองและดวงตาของเหล่า Mokomokai ทั้งหลายจะถูกควักออกจากกระโหลก ตลอดจนทวารทั้งหมดในร่างกายจะถูกปิดผนึก ด้วยเส้นใยผ้าลินินและยางไม้ เพื่อป้องกันการสลายตัวของรูปทรงจากการต้มหรือนึ่ง จากนั้นจึงถูกรมด้วยควันไฟ และถูกนำไปตากใหเแห้งกลางแสงแดด
หัวของเหล่า Mokomokai ทั้งหลายเหล่านี้ จะถูกเก็บไว้โดยสมาชิกในครอบครัว และจะถูกนำออกมาเพียงในพิธีกรรมทางศาสนาที่ศักดิ์สิทธิ์เท่านั้น
เหล่า Mokomokai มีบทบาทอยากมากในสงครามระหว่างชนเผ่า โดยหัวของหัวหน้าเผ่าผู้พ่ายแพ้จะถือเป็นรางวัลชัยชนะในสงครามครั้งนั้น และจะถูกเก็บรักษาไว้เป็นตัวแทนสงบศึกษาระหว่างชนเผ่าต่างๆ
จนเมื่อปี 1800 ชาวยุโรปได้เข้ามายังประเทศนิวซีแลนด์ และทำให้ประเพณีของ Mokomokai ถึงการเปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล
ปี 1820- 1831 ชนเผ่าเมารีได้ทำการซื้อขายหัว Mokomokai กับชาวยุโรป โดยแลกเปลี่ยนกับอาวุธปืน ซึ่งนำไปสู่ยุคของสงครามปืนคาบศิลา และ "ปืน" ก็คือตัวแปรสำคัญที่พวกเขาเชื่อว่าเป็นข้อได้เปรียบสำหรับสงครามในครั้งนี้
ในช่วงสงครามปืนคาบศิลา เผ่าเมารีเริ่มเข้าสู่ยุคมืดมากขึ้น เมื่อหัว Mokomokai กลายเป็นสินค้าเชิงพาณิชย์ ที่เผาต่างๆ พากันซื้อขายแลกเปลี่ยนคอลเลกชันหัวคนกันอย่างหรรษา จนเริ่มบานปลายสู่การสักใบหน้าของเหล่าทาสและนักโทษเพื่อผลิต Mokomokai แลกกับปืนไรเฟิล
แต่สุดท้ายแล้วในปี 1831 เมื่อถึงจุดอิ่มตัวของความต้องการปืนในชนเผ่าต่างๆ ก็ทำให้สงครามสิ้นสุดลง ขณะเดียวกันกับนิวซีแลนด์กลายเป็นอาณานิคมของอังกฤษ และรัฐบาลอังกฤษได้สั่งห้ามการค้าหัว Mokomokai อย่างเป็นทางการ
อย่างไรก็ดี ถึงแม้จะมีการสั่งห้ามการซื้อขาย Mokomokai แต่สำหรับชาวยุโรปอย่างนาย Horatio Gordon ก็ยังประทับใจในสเน่ห์ของ Mokomokai ของชาวเมารีอยู่ดี ดังจะเห็นได้จากผลงานการสะดมของเขาดังภาพ
แม้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ จะดูเหมือนว่ามีประเพณีที่ดูแปลกๆ สำหรับโลกในปี 2014 แต่เราก็จะเห็นถึงคุณค่าที่น่าชื่นชม สำหรับการปฏิบัติต่อบรรพบุรุษของชนเผ่าเมารี (ถึงแม้ภายหลังจะขายเอาปืนหมดก็เถอะ) ซึ่งหากใครสนใจอยากจะมีโอกาสได้ส่องเหล่า Mokomokai ของจริง ขอบอกว่าตอนนี้มีเหลือให้เล็งได้เพียงในพิพิธภัณฑ์เท่านั้นนะจ๊ะ บ๊ายยยย....~~
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก viralnova.com