ทำไมถุงพลาสติกใสบรรจุน้ำจึงไล่แมลงวันได้

คุณคงสังเกตเห็นว่า ตามแผงขายของสด เนื้อสัตว์ หรือกลับข้าว ในตลาด จะมีถุงพลาสติกใสบรรจุน้ำจนเต็ม มัดให้ตึง ผูกเชือกแขวนไว้สูงเหนืออาหารหรือวางไว้บนโต๊ะอาหาร สอบถามพ่อค้าแม่ค้าก็ได้ความว่า เขาห้อยถุงพลาสติกเหล่านี้ไว้เพื่อไล่แมลงวัน พร้อมทั้งยืนยันว่าเป็นวิธีการที่ใช้ได้ผลดี คุณสงสัยหรือไม่ว่ามันได้ผลจริงหรือไม่
ร.ศ.ดร.เนาวรัตน์ ศุขะพันธุ์ อาจารย์และนักวิจัย ของภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล คือ ผู้ริเริ่มถุงน้ำไล่แมลงวันที่กำลังได้รับความนิยมอยู่ในขณะนี้ โดยใช้หลักการทางคณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ และชีววิทยา เรื่องประสาทรับภาพในการมองเห็นของตาแมลงวันมาผสมผสานกัน

ซึ่งมาจากหลักการที่ว่า

ตาของแมลงวันมีอยู่ 2 ชนิด คือ ตารวม 2 ตา และตาเดี่ยวอีก 3 ตา ตาเดี่ยวจะอยู่เหนือตารวมตรงหัวส่วนบนระหว่างตารวม 2 ตา เรียงตัวกันเป็นรูปสามเหลี่ยมกลับหัวลง ตาเดี่ยวสามตานี้ จะช่วยให้แมลงวันสามารถมองเห็นในระยะที่ไกล ส่วนตารวม 2 ตาที่นูนออก 2 ข้าง ใหญ่กว่าหัวและลำตัวของแมลงวัน เป็นตารวมพิเศษ ซึ่งแต่ละข้างของตารวมประกอบด้วยตาเล็กๆ รูปหกเหลี่ยมหลายหมื่นแสนตาเรียงต่อเนื่องกันเต็มลูกตาทั้ง 2 ข้าง และตาเล็กๆ รูปหกเหลี่ยมของตารวมนี้ สามารถที่จะรับแสงสว่างได้ทุกมุมมอง ผ่านเสนส์และผลึกรูปกรวยรองรับแสง ซึ่งสามารถที่จะยืด และหดได้เพื่อปรับจอรับภาพที่มองเห็นทั้งในที่มืดและสว่าง ตารวมทำให้แมลงวันสามารถมองเห็นภาพได้กว้างกว่า 180 องศา

ดังนั้นหากเรานำถุงพลาสติกใสใส่น้ำเปล่า ไปไว้ในบริเวณแสงแดด หรือแสงไฟที่มีลำแสงกระทบ ถุงนี้ก็จะเสมือนหนึ่งลำแสงหักมุมสะท้อนออกเข้าตาแมลงวัน เลนส์รับภาพของตาแมลงวันเมื่อได้รับแสงก็จะสะท้อนแสงกลับมาที่ถุงน้ำพลาสติกนั้นเกิดเป็นแสงมุมตกสะท้อนกลับไปมา ทำให้การปรับจุดรวมแสงที่จะส่งให้เกิดภาพบนจอตา(retina) ไม่ชัดเจน จึงทำให้ตาพร่ามัว แมลงวันจึงบินเข้าหาอาหารไม่ถูก จึงบินหนีไปให้พ้นรัศมีลำแสงสะท้อน ซึ่งจะได้ผลดีในระยะห่างประมาณ 100 เซนติเมตร

สรุป

ถุงพลาสติกใสบรรจุน้ำ มันสะท้อนแสงไฟ เข้าตาแมลงวัน ซึ่งแมลงวันไม่ชอบนั่นเอง

การนำไปใช้

ถุงน้ำไล่แมลงวันนี้ ถ้าให้ได้ผลดี ต้องใช้ถุงร้อนซึ่งเป็นพลาสติกใส น้ำที่บรรจุในถุงควรเป็นน้ำที่ใสสะอาด น้ำยิ่งใสจะยิ่งสะท้อนแสงได้ดี และต้องมัดถุงน้ำให้ตึงแน่น และแขวนถุงนั้นให้รับมุมแสงรอบทิศทางกับดวงไฟหรือดวงอาทิตย์ และถ้ามีการแกว่ง หรือหมุนถุงพลาสติกไปด้วย ก็จะทำให้แถบแสงเบนไปมากระทบเลนส์ถูกลูกตาของแมลงวันมากยิ่งขึ้น ก็จะยิ่งได้ผลดีขึ้น