ขอพระราชทานอภัยโทษ ช่องว่างบนเส้นทางสู่อิสรภาพ

การพระราชทานอภัยโทษ เป็นขั้นตอนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 259-267 มีอยู่ 2 ประเภทหลักๆ คือ

1.  การพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป เนื่องในวาระโอกาสสำคัญเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ เช่น วันที่ 5 ธันวาคม วันที่ 12 สิงหาคม โดยคณะรัฐมนตรีจะตราพระราชกฤษฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษให้แก่นักโทษทุกคนที่มีคุณสมบัติเข้าเกณฑ์

2.  การขอพระราชทานอภัยโทษเฉพาะราย ซึ่งเป็นช่องทางพิเศษที่นักโทษทุกคนที่คดีถึงที่สุดแล้ว สามารถยื่นฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษได้

แม้กฎหมายไม่ได้เขียนไว้โดยตรง จำเลยต้องรับสารภาพก่อนจึงจะยื่นขอพระราชทานอภัยโทษได้ แต่ก็มีธรรมเนียมปฏิบัติกันว่าจำเลยต้องรับสารภาพและต้องแสดงออกถึงความสำนึกผิดในสิ่งที่ตัวเองทำลงไป  ธรรมเนียมปฏิบัตินี้เองทำให้ระบบการขอพระราชทานอภัยโทษในปัจจุบันสร้างช่องว่างขึ้นระหว่างทางของกระบวนการยุติธรรมอยู่บ้าง 

1. การรับสารภาพ ไม่สู้คดี ตัดตอนการค้นหาความจริง

   จำเลยเลือกวิธีนี้เพราะเชื่อว่าจะทำให้รับอิสรภาพเร็วขึ้น  แม้ตนจะเชื่อว่าไม่ผิดก็ตาม

2. การยอมรับว่าการแสดงออกนั้นเป็นความผิด ทำให้ไม่มีบรรทัดฐานการตีความ

    จำเลยยอมรับว่าสิ่งที่ถูกฟ้งร้องนั้นตนได้ทำจริง เลี่ยงการต่อสู้ทางเนื่อหาที่ต้องพิสูจน์กันหลายขั้นตอน

3. การยื่นขอพระราชทานอภัยโทษ ยังต้องแลกกับอิสรภาพระดับหนึ่งที่ไม่แน่นอน

    จำเลยเข้าใจดีว่าหมดสิทธิ์ต่อสู้คดีทางอื่นแล้ว อุทธรณ์ต่อไปไม่ได้แล้ว  ได้แต่รอให้คดีนั้นถอนอุทธรณ์ หรือระยะเวบายื่นอุทธรณ์/ฏีกาสิ้นสุดลง ถึงจะยื่นขอพระราชทานอภัยโทษได้  ในช่วงนี้จะต้องแสดงออกว่าสำนึกผิด หยุดการเคลื่อนไหวทางการเมือง กิจกรรมรณรงค์ ทำตัวดีๆ เงียบๆ เพื่อจะได้มีอิสรภาพเร็วขึ้น  อย่างไรก็ดี ยังมีข้อสังเกตอีกว่า ไม่ว่าจะเงียบเท่าไรก็ตาม กว่าคดีจะถึงที่สุด กว่าจะยื่นขอหนังสือขอพระราชทานอภัยโทษและรอคำสั่ง จนถึงวันที่ได้รับอิสรภาพจริง ก็ต้องแลกมากับการถูกจองจำเป็นระยะเวลาหนึ่งก่อนเสมอ เช่น

- กรณีนายเลอพงษ์ ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 1 ปี 1 เดือน 18 วัน

- กรณีนายอำพล ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 1 ปี 9 เดือน 6 วัน ก่อนจะเสียชีวิต

- กรณีนายวันชัย ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 4 ปี 2 เดือน 1 วัน

- กรณีนายธันย์ฐวุฒิ ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 3 ปี 3 เดือน 5 วัน (ระยะเวลานี้รวมช่วงเวลาที่ถูกคุมขังในชั้นสอบสวนและในระหว่างการพิจารณาคดีของศาลชั้นต้น)

ขณะที่คดีในอดีต อย่าง กรณีนายแฮรี่ ก็ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 5 เดือน 19 วัน กรณีนายโอลิเวอร์ ต้องถูกจองจำอยู่ทั้งหมด 4 เดือน 6 วัน หรือกรณีของนายวีระ มุสิกพงศ์ ต้องถูกจองจำอยู่ประมาณ 1 เดือน ก่อนได้รับอิสรภาพ

อ่านละเอียดได้ที่ http://freedom.ilaw.or.th/RoyalPardon2013  ครับ

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10153291389535551&set=a.10150540436460551.646424.299528675550&type=1&theater