นักบินอวกาศหญิงคนแรกที่ขึ้นสู่ห้วงอวกาศ

25 กรกฎาคม ของเมื่อปี 1984 ผู้หญิงชาวโซเวียตคนหนึ่งได้สร้างประวัติศาสตร์ขึ้นมา แต่ดูเหมือนว่าเราจะไม่ค่อยรู้เรื่อง และชื่อเธอก็ไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก

เธอชื่อสเวียตลาน่า ซาวิตสกาย่า ครับ ประวัติศาสตร์ที่เธอสร้างก็คือการเป็นผู้หญิงคนแรกของโลก ที่ออกไปเดินในอวกาศ เธอออกไปใช้ชีวิตอยู่นอกยานอวกาศนานกว่า 3 ชั่วโมงครึ่ง

จริงๆแล้ว เธอดังมาก่อนที่จะขึ้นไปสร้างประวัติศาสตร์ในครั้งนั้นเสียอีก  โดยก่อนที่จะมาเป็นนักบินอวกาศ สมัยยังเป็นสาวน้อยอายุแค่ 18 ปี  เธอได้สร้างสถิติโลกโดยการดิ่งพสุธาลงมาจากบรรยากาศโลกชั้นสตราโตสเฟียร์ ร่างของเธอร่วงลงมาอย่างเป็นอิสระไกลถึงเกือบ 14 กิโลเมตร 
โดยหลังจบจากโรงเรียนมัธยม เธอได้เข้าเรียนต่อที่สถาบันการบินกรุงมอสโก และเรียนสำเร็จในปี 1972 แต่ระหว่างที่เรียนที่นี่ ก็ยังสมัครเข้าเรียนที่โรงเรียนเทคโนโลยีการบินควบคู่ไปด้วย และจบออกมาในปี 1971 ทำให้เธอได้รับสถานะเป็นทั้งนักบิน และนักออกแบบเครื่องบิน

และระหว่างปี 1966 – 1979 เธอก็เป็นส่วนหนึ่งของทีมกีฬาการบินของโซเวียต และก่อนจะยอมเข้ามาฝึกเป็นนักบินอวกาศในปี 1980 เธอก็เป็นนักบินทดสอบที่เชี่ยวชาญ โดยสามารถขับเครื่องบินได้มากมาย 20 รุ่น รวมทั้ง Mig-21 ที่มีความเร็ว 2700 km/h รวมแล้วนักบินรายนี้สร้างสถิติโลกด้านการบินกับเครื่องบินแบบ Mig รวม 18 รายการ และการกระโดดร่มแบบทีมรวม 3 ครั้ง เธอเป็นแชมป์โลกด้านการบินผาดแผลงในปี 1970 ขณะที่สื่อมวลชนอังกฤษ พากันเรียกเธอว่า “Miss Sensation”

ที่เธอเก่งขนาดนี้ ส่วนหนึ่งก็เนื่องมาจากเธอเป็นลูกสาวของยอดนักบินจากยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 และวีรบุรุษแห่งสหภาพโซเวียตถึง 2 ครั้ง อย่างจอมพลเรืออากาศเยฟเกนี่ ซาวิตสกี้

ในการขึ้นสู่อวกาศของเธอกับยาน Soyuz T-7 ในปี 1982 ซึ่งเกิดขึ้นราว 19 ปีหลังการบินครั้งประวัติศาสตร์ของวาเลนติน่า เตเรชโกว่า ทำให้เธอกลายเป็นผู้หญิงคนที่ 2 ของโลกในอวกาศ เธอขึ้นสู่อวกาศก่อน แซลลี่ ไรด์ นักบินอวกาศหญิงคนแรกของสหรัฐราว 7 เดือน

แต่การบินอวกาศครั้งที่คนโซเวียต – รัสเซีย จดจำก็คือการไปสู่อวกาศครั้งที่ 2 กับยาน Soyuz T-12 ในปี 1984 เมื่อเธอออกจากยานไปเดินในอวกาศ และนั่นก็เป็นการขึ้นสู่อวกาศครั้งสุดท้ายของเธอ รวมเวลาอยู่ในอวกาศจากการบิน 2 ครั้งของเธอคือ 19 วัน 17 ชั่วโมง 6 นาที

หลังกลับลงมา เธอได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการภารกิจการบินอวกาศที่จะใช้นักบินอวกาศหญิงทั้งหมดเพื่อเฉลิมฉลองวันสตรีสากล แต่ต่อมา ภารกิจนี้ได้ถูกยกเลิกไป

หลังกลับลงมา รวมแล้วเธอได้รับตำแหน่งวีรสตรีแห่งสหภาพโซเวียต 2 ครั้งเท่ากับผู้เป็นพ่อและมารับงานด้านการบริหารอยู่กับบริษัทออกแบบยานอวกาศ Energia NPO และในปี 1989 ก็ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกราษฎร และเมื่อเข้าสู่ยุครัสเซีย เธอก็ได้รับการเลือกต้งเป็นสมาฃิกสภาดูมา (สภาผู้แทนราษฎร) ในฐานะสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์

ครั้งหนึ่ง มีนักข่าวถามเธอว่า ในอวกาศนั้นหนาวหรือเงียบมากไหม เธอตอบในทำนองว่า การออกไปเดินในอวกาศไม่ใช่เพื่อให้เป็นคนดัง หรือไปเดินเล่น เธอไปเพื่อทำงาน ก็เลยไม่มีอารมณ์สำหรับการพยายามที่จะไปค้นหาว่ามีเสียงอะไรในอวกาศหรือเปล่า

เมื่อถูกถามว่า อยากจะบินไปอวกาศอีกครั้งหรือไม่ เธอบอกว่าการขึ้นสู่อวกาศไม่เหมือนการบินไปกรุงปารีส และเธอได้ทำทุกอย่างเท่าที่ทำได้ในฐานะนักบินอวกาศไปเรียบร้อยแล้ว

เธอออกจากตำแหน่งนักบินอากาศในปี 1993 และตอนนี้หันมาสู่งานการเมืองแต่เพียงอย่างเดียว โดยยังคงเป็นสมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์อย่างเหนียวแน่นจนถึงปัจจุบัน

ซาวิตสกาย่าเกิดเมื่อ 8 สิงหาคม 1948 ที่กรุงมอสโก ปัจจุบันมีอายุ 65 ปี และดาวเคราะห์น้อย 4118 สเวียตต้า ก็ได้รับการตั้งชื่อตามชื่อของเธอ