ดินแดนสปิริต จิตวิญญาณของชาวญี่ปุ่น

 

 

 

 

 

 

การเข้าเมือง

 

   - ชาวไทยที่เดินทางเข้าญี่ปุ่นต้องขอวีซ่า โดยขอรายละเอียดที่สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นในประเทศไทย (ในตอนนั้นผมไปทำที่ สำนักงานชั่วคราว - บางนา ชั้น 9 ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล บางนา)

 

   - ห้ามนำของเหลวทุกประเภทติดตัวขึ้นเครื่องบินเกินกว่า 100 ม.ล. (ตอนนั้นจะเอาน้ำดื่มขึ้นไปก็ต้องทิ้งหมด)

 

   - ห้ามนำยาเสพติดและอาวุธต่างๆ  (อันนี้แน่นอน แม้แต่ยาบางประเภท ซึ่งผมต้องขอใบรับรองแพทย์ไปด้วย)

 

   - การนำสินค้าปลอมแปลงและสินค้าละเมิดลิขสิทธิ์เข้าประเทศญี่ปุ่นเป็นสิ่งที่ผิดกฎหมาย

 

   - มีข้อจำกัดในการนำเข้าสัตว์ และพืช รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากสัตว์ อาทิ งู จระเข้ งาช้าง

 

   - การนำเข้าพืช ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ ต้องผ่านการตรวจของศุลกากร  (ตอนนี้รู้สึกที่ห้ามชัดเจนคือ มะม่วง)

 

   - สำหรับสินค้าปลอดภาษี : นำสุราเข้าได้ไม่เกิน 3 ขวด (760 ม.ล. ต่อขวด) บุหรี่ไม่เกิน 400 แท่ง น้ำหอมไม่เกิน 2 ออนซ์

 

 

 

มารยาทและวัฒนธรรม

สิ่งที่ควรทำ

 

   - ถ้าอยากสูบบุหรี่เฉพาะในที่ที่จัดไว้ให้  (คนส่วนใหญ่ที่นั่นสูบบุหรี่จัดมาก หากผิดกฏโดนปรับสูงถึง 20,000 เยน หรือเกือบๆ 8,000 บาท)

 

   - มีระเบียบการแยกทิ้งขยะตามท้องถิ่น เช่น ขยะเผาได้ ขยะเผาไม่ได้ ขวด กระป๋อง และ pet bottle ต่างๆ

 

   - การเข้าแถวถือเป็นมารยาทที่สำคัญ เช่น เข้าห้องน้ำ ร้านอาหาร ซื้อของ ขึ้นรถไฟ ลิฟท์   (พวกใส่สูทผูกไทร์ หรือชาวนา ก็ต้องยืนเข้าแถวยาวในที่ ที่เขากำหนดไว้ให้ ไม่มีใครแตกแถว และไม่มีใครบ่นซักคำแม้แถวยาวเหยียด

 

   - การเข้าแถวรอสำหรับห้องสุขาสาธารณะ จะมีแถวรอรวมบริเวณปากทางเข้าตามลำดับคิว มิได้ยืนรอที่หน้าห้องสุขาแต่ละห้อง (เจอมาแล้วในห้องน้ำสาธารณะ ผมปวดฉี่มาก ก็เดินดุ่มๆ มุ่งตรงเข้าไปเลย สายตาทุกคนก็มองมาที่ผมคนเดียว....)

 

   - ชาวญี่ปุ่นนิยมการทักทายสวัสดี และการบอกกล่าวในการมาถึงหรือออกจากสถานที่รวมทั้งธรรมเนียมการกล่าวขอโทษ และขอบคุณ จะอยู่ในวิถีปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้ ยังมีสำนวนคำกล่าวในแต่ละโอกาสเป็นการเฉพาะอีกด้วย

 

   - พึงรักษาความสะอาด การเก็บกวาดสถานที่ การดูแลตกแต่งสวนต้นไม้ไม่ให้รบกวนผู้อื่น

 

 

 

สิ่งที่ไม่ควรทำ

 

   - ไม่มีวัฒนธรรมการให้ทิป

 

   - ห้ามใช้เสียงโทรศัพท์ วิทยุ อุปกรณ์อีเลคทรอนิคส์ ในรถไฟและบริการรถสาธารณะ

 

   - ไม่ควรต่อราคาของ

 

   - ไม่ควรยืนขวางบนบันไดเลื่อน / ควรยืนชิดซ้าย และหากจะเดินขึ้นให้ชิดขวา (ยกเว้นในเขตคันไซ ที่ยืน-ชิดขวา และหากจะเดิน-ให้ชิดซ้าย)

 

   - การซ้อนจักรยาน เป็นสิ่งผิดกฎหมายจราจร

 

 

 

การแต่งกาย

   - ญี่ปุ่นมีการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศสูง ควรตรวจสอบสภาพอากาศและแต่งกายให้เหมาะสม

 

   - ถอดรองเท้าก่อนเข้าบ้าน / ห้อง

 

   - ใช้รองเท้าแตะสำหรับใส่ในบ้าน และเปลี่ยนเป็นรองเท้าแตะสำหรับห้องน้ำเมื่อเข้าห้องน้ำ

 

   - ห้ามใส่รองเท้าเข้าห้อง Tatami (ห้องเสื่อญี่ปุ่น)

 

   - ควรถอดหมวกและเสื้อโค้ตเมื่ออยู่ในอาคาร  (ทุกสถานที่จะที่แขวน  เสื้อโค้ต สูท และหมวก)

 

   - การเข้าสถานที่อาบน้ำรวมห้ามใส่ชุดว่ายน้ำ

 

   - การใส่ชุดยูคาตะซึ่งจัดเตรียมไว้ที่โรงแรม ให้ใส่ซ้ายทับขวา

 

 

 

ศาสนา-วัฒนธรรม

   - ประเทศญี่ปุ่นไม่มีศาสนาประจำชาติ แม้คนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ จะนับถือศาสนาพุทธ แต่ก็ไม่เข้มงวด และวิถีชีวิตของคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ มักจะเป็นไปตามประเพณีชินโต

   

 

การรับประทานอาหาร

   - คนญี่ปุ่นนิยมใช้ตะเกียบรับประทานอาหาร   (หากไม่ถนัด ต้องขอช้อนเอาเอง บางที่อาจไม่มีเตรียมไว้ให้)

 

   - ก่อนรับประทานอาหาร จะพูดว่า "Itadakimasu" และ หลังจากรับประทานอาหารเสร็จแล้ว จะพูดว่า "Gochisosama-deshita"   

 

   - นิยมดื่มซุป โดยยกถ้วยหรือชามขึ้นดื่ม ไม่ใช้ช้อน  (ซดกันดังอย่างเอร็ดอร่อยมาก ซึ่งผมก็ชอบ หนาวๆ มันอร่อยและสะใจดี)

 

   - อาหารกลางวัน มักนิยมขายเป็น set menu หรือเป็นอาหารแบบกล่อง (bento) ราคาย่อมเยาตามมาตรฐานการครองชีพญี่ปุ่น ส่วนราคาอาหารมื้อเย็น มักจะสูงกว่าอาหารกลางวัน (โดยเฉลี่ยประมาณ 1-2 เท่า)

 

   - ญี่ปุ่นมีบริการร้านอาหารแบบหยอดเหรียญ โดยกดเลือกรายการอาหารที่ต้องการและจ่ายเงินก่อนที่ตู้จ่ายเงินหน้าร้าน ซึ่งร้านอาหารประเภทนี้ ไม่ควรใช้เวลาในการรับประทานนาน และหลายร้านยังเป็นร้านที่ยืนรับประทานด้วย

 

   - ในร้านอาหารทั่วไป บริกรมักจะนำใบรายการอาหารที่สั่ง (Denpyo) มาวางที่โต๊ะ เมื่อรับประทานเสร็จแล้วให้นำ Denpyo นี้ ไปจ่ายเงินที่ Cashier ใกล้ประตู (ยกเว้นร้านอาหารใหญ่ หรือร้านแบบตะวันตก จะจ่ายเงินที่โต๊ะรับประทานฯ)

 

   - สามารถดื่มน้ำประปาได้

 

   - คนญี่ปุ่นมีความเคร่งครัดเรื่องสุขอนามัยอาหารสูง และให้ความสำคัญกับฉลากข้อมูลโภชนาการ และการหมดอายุ

 

 

คมนาคม

   - ระบบขนส่งมวลชนในเขตเมืองใหญ่สะดวก และปัจจุบันแผนที่และข้อมูลการเดินทางเป็นภาษาอังกฤษมีเพิ่มมากขึ้นกว่าใน อดีต แต่พนักงานที่เกี่ยวข้องหรือประชาชนโดยทั่วไปส่วนใหญ่ ไม่สามารถสื่อสารภาษาอังกฤษได้  

 

   - ราคาแท็กซี่สูง ราคาเริ่มต้นในกรุงโตเกียวและตามเมืองใหญ่ ประมาณ 660 เยน

 

   - ในรถไฟและบริการรถสาธารณะจะมีที่นั่งพิเศษสำหรับผู้สูงอายุ คนตั้งครรภ์ และคนพิการ ไม่ควรนั่งในที่ดังกล่าว

 

   - ชาวญี่ปุ่นไม่นิยมสละที่นั่งให้เด็กและผู้สูงอายุนั่ง หรือบางครั้งคนเหล่านั้นจะปฏิเสธเมื่อมีผู้สละที่นั่งให้ เนื่องจากความเกรงใจ ประกอบกับญี่ปุ่นเป็นสังคมผู้สูงอายุซึ่งมีประชากรสูงอายุส่วนใหญ่แข็งแรง ช่วยเหลือตนเองได้ และไม่อยากถูกมองว่าเป็นภาระของสังคม ขณะที่เด็กนั้น เชื่อว่าต้องฝึกฝนความเข้มแข็งและอดทนอยู่เสมอ

 

 

 

คำแนะนำอื่นๆ

 

   - อาจไม่มีป้ายแนะนำเป็นภาษาอังกฤษเมื่อไปต่างจังหวัด

 

   - อากาศแบ่งเป็น 4 ฤดู คือ ฤดูใบไม้ผลิ (มีนาคม-พฤษภาคม) ฤดูร้อน (มิถุนายน-สิงหาคม) ฤดูใบไม้ร่วง (กันยายน-พฤศจิกายน) และฤดูหนาว (ธันวาคม-กุมภาพันธ์) และมีฤดูฝนในช่วงสั้นๆ ประมาณเดือนมิถุนายน และพายุไต้ฝุ่นในช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายน

 

   - เมื่อเกิดแผ่นดินไหว เปิดหน้าต่างและประตู ปิดแก๊ส หลบใต้โต๊ะ อย่ารีบหนีไปข้างนอก

 

   - ในกรณีที่พำนักในญี่ปุ่นเป็นเวลานานพอสมควร ควรตรวจสอบจุดหลบภัยของชุมชนสำหรับการเกิดเหตุฉุกเฉินต่างๆ และเตรียมอุปกรณ์ยังชีพฉุกเฉินในที่พำนักอาศัย

 

   - ควรแจ้งชื่อ ที่อยู่ หมายเลขติดต่อ เพื่อการติดต่อกับสถานเอกอัครราชทูตฯ / สถานกงสุลใหญ่

 

   - สามารถติดตามข่าวสาร ความเคลื่อนไหว และประกาศต่างๆ ของสถานเอกอัครราชทูตฯ ได้ที่http://www.thaiembassy.jp/  

 

จึงไม่แปลกเลยว่าทำไม่ที่นี่เขาทำงานได้ประสบความสำเร็จไปเกือบทุกเรื่องและรวดเร็ว เพราะความมีสปิริต ความเป็นระเบียบเรียบร้อย การเคร่งครัดต่อเวลา ความรับผิดชอบสูง การมีระบบงานขั้นตอนที่ชัดเจน รวดเร็ว  จึงทำให้อุปสรรค์ต่อการวางแผนงาน ที่จะทำให้เกิดความสำเร็จ(ที่สามารถมองถึงเป้าหมายในอนาคตได้เลยว่า เป็นไปได้ในทุกเรื่อง) นั่นลดลงไปได้มากเลยที่เดียว