ต่อมบาร์โธลิน (Bartholin gland) สิ่งสำคัญที่ผู้หญิงควรรุ้
สวัสดีครับเพื่อนๆ จากบทความเรื่อง "เจ็บปวดจากเซ็กซ์...ความลับที่ผู้หญิงไม่กล้าบอก แต่น่าอ่าน" ที่ได้ทิ้งท้ายไว้เกี่ยวกับเรื่องของ ต่อมบาร์โธลิน (Bartholin gland) วันนี้ก็เลยจะแนะนำให้เพื่อนๆ ได้รู้จักกันไว้
บางคนได้ยินชื่อแล้วอาจงงว่า ต่อมบาร์โทลินนี้อยู่ส่วนไหนของร่างกาย เรามาทำความรู้จักกับเจ้าต่อมนี้กันก่อนนะครับ
ต่อมบาร์โทลิน (Bartholin gland) คือต่อมที่อยู่บริเวณข้างซ้าย ข้างขวาของรอยต่อข้างในแคม หรือถ้าเปรียบแคมเป็นนาฬิกา บริเวณของต่อมบาร์โทลิน จะอยู่บริเวณ 5 นาฬิกา และ 7 นาฬิกา เราไม่สามารถเห็นต่อมนี้ได้ด้วยตาเปล่า แต่จะสังเกตุต่อมนี้ได้เมื่อต่อมนี้เกิดปัญหาขึ้น เช่น เป็นถุงน้ำ หรือซีสต์ หรือบวมแดงอักเสบ จะทำให้รู้สึกเป็นก้อนเจ็บอาจจะกลิ้งไปมาเล็กน้อยหรือเป็นก้อนนิ่งอยู่บริเวณดังกล่าว ต่อมนี้มีหน้าที่ผลิตสารคัดหลั่ง แต่ไม่เฉพาะต่อมดังกล่าวที่ผลิตสารคัดหลั่งเท่านั้น บริเวณ ปากมดลูก ผนังช่องคลอด หรือบริเวณโพรงมดลูก ก็สามารถผลิตสารคัดหลั่งได้เช่นกัน แต่ต่อมบาร์โทลินจะเป็นต่อมหลักในการผลิตสารคัดหลั่งในช่องคลอด
ต่อมบาร์โทลินอุดตันหรืออักเสบนี้จะพบมากกับผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอ หรือคุณผู้หญิงบางคนอาจจะเคยแช่น้ำคลองบ่อย หรือนานๆ แล้วมีอาการคันด้วย น้ำคลองที่ไม่ค่อยสะอาดอาจมีเชื้อโรคปนอยู่ ก็ทำให้ต่อมนี้อักเสบอุดตันจนเกิดกระเปาะ หรือถุงน้ำขึ้น ในกรณีที่เป็นมาก อาจเป็นซีสต์ขึ้นมาได้ บางครั้งถ้ามีการอักเสบ มีเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วยก็ทำให้เกิดเป็นหนองได้ แต่ถ้าการอักเสบเกิดขึ้นเพียงเล็กน้อยก็จะมีอาการบวมแดงร้อนตรงบริเวณนั้นได้เช่นกัน
การรักษาเริ่มตั้งแต่การใช้ยาบรรเทาความเจ็บปวด ยาปฏิชีวนะแก้อาการอักเสบในกรณีที่มีการระคายเคืองอักเสบเล็กน้อยหรือแค่บวม ๆ เท่านั้น ซึ่งเมื่อได้รับยาปฏิชีวนะแล้วการอักเสบมักจะหายไป แต่ถ้าตรวจแล้วกระเปาะหรือก้อนบริเวณต่อมบาร์โทลินนี้มีการอักเสบเต่งเต็มที่ใกล้แตก คุณหมอก็จะทำการกรีดเอาหนองออก หรือให้หนองแตกตามธรรมชาติเอง แต่ในบางรายที่ก้อนบริเวณดังกล่าวค่อนข้างใหญ่แต่ยังไม่แตก คุณหมอก็อาจทำการดูดหนองหรือกลัดหนองออก และให้ยาปฏิชีวนะแก้อักเสบฆ่าเชื้อหนองร่วมด้วย และต้องส่งหนองที่ดูดออกไปตรวจหาเชื้อโรคว่าเป็นเชื้อหนองตัวไหนตอบสนองกับยาปฏิชีวนะอะไร ซึ่งการรักษาดังกล่าวสามารถทำได้แบบผู้ป่วยนอก ไม่จำเป็นต้องทำการรักษาในห้องผ่าตัด
คำแนะนำในการป้องกันการอักเสบของต่อมนี้คือ การดูแลความสะอาดอยู่เสมอ ไม่ควรหมักหมมในการใช้ผ้าอนามัยหรือแผ่นอนามัย และควรระวังเรื่องความสะอาดของสระนำ ที่สำคัญคือไม่ควรปัสสาวะขณะอยู่ในสระนำหรือลำคลอง
หวังว่าบทความนี้คงมีประโยชน์กับเพื่อนสาวๆ ในบอร์ดบ้างนะครับ บางเรื่องในร่างกายเราหลายคนก็ไม่รู้จัก ไม่รู้ว่ามีประโยชน์อย่างไร ก็แล้วก็หมั่นดูแลให้ดีนะครับ ด้วยความห่วงใย....mata